Babin

Budowa otwartych instytucjonalnych repozytoriów w krajach rozwijających się, takich jak Malezja, znajduje się nadal w początkowym etapie rozwoju, a jednym z czynników warunkujących sukces lokalnych inicjatyw open access (OA) jest pozytywny stosunek środowiska naukowego do idei samoarchiwizacji. W artykule przedstawiono wyniki sondażu przeprowadzonego wśród kadry naukowej 5 malezyjskich instytucji badawczych, mającego na celu sprawdzenie nastawienia naukowców wobec udostępniania wyników badań w IR i ich gotowości do publikowania w modelu otwartego dostępu, oraz identyfikację barier, które powstrzymują respondentów przed samodzielnym deponowaniem swoich prac w otwartych archiwach.

E-administracja, czyli wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) przez organy władzy, w celu usprawnienia ich działań oraz zapewnienia obywatelom i podmiotom gospodarczym dostępu do usług publicznych i urzędowych informacji, oraz możliwości załatwiania różnych formalnych spraw przez Internet, staje się na całym świecie coraz bardziej popularne, tym niemniej, w wielu regionach, tworzenie rządowej obecności online i rozwój usług elektronicznych przebiega nadal powoli. Przeprowadzono już wiele badań analizujących przyczyny niskiego poziomu rozwoju rządowych e-usług z perspektywy ich dostawców, autorzy niniejszego artykułu postanowili natomiast skupić się na aspekcie popytu na tego typu serwisy, badając czynniki mogące mieć wpływ na zamiar używania przez mieszkańców Tajwanu rządowych portali i stron www. Jako ramy teoretyczne badania przyjęto model akceptacji technologii (TAM), teorię zachowań planowanych Ajzena (TPB) i konstrukt zaufania, czyli koncepcje powszechnie wykorzystywane do objaśniania i przewidywania zachowań użytkowników Internetu.

Wartościowe informacje naukowe, kulturalne i gospodarcze tworzy i rejestruje się obecnie powszechnie w formie cyfrowej, są też one upubliczniane w tej postaci przez różne typy organizacji i instytucji, zarówno w sektorze publicznym, jak prywatnym, jednak ze względu na szybko zmieniające się technologie, możliwe zmiany polityki archiwizacyjnej i ryzyko związane ze starzeniem się nośników, sprzętu i oprogramowania używanych do zapisu danych, zabezpieczenie trwałej dostępności tych zasobów pozostaje złożoną kwestią. Cyfrowa ochrona (CO) jako strategia zabezpieczania długotrwałej żywotności i możliwości wykorzystywania i rozumienia cyfrowych źródeł informacyjnych, obejmuje różne metody i techniki (migracja, emulacja i in.) długofalowego zachowania tych obiektów. W artykule skupiono się na analizie CO z organizacyjnego punktu widzenia, sprawdzając, na podstawie przeglądu anglojęzycznego piśmiennictwa z dziedziny informatyki i systemów zarządzania informacją (SZI), w jaki sposób podchodzi się do tego problemu w badaniach naukowych.

Wzrost efektywności technik eksploracji danych w sieci www, sprawił, że portale internetowe stały się jednymi z najbardziej obiecujących serwisów sieciowych, oferując użytkownikom zintegrowany dostęp do dynamicznych treści z różnych źródeł informacyjnych oraz możliwość zapamiętywania preferencji odbiorców i personalizacji sposobów wyszukiwania informacji. Do niedawna, badania dotyczące zachowań i oczekiwań użytkowników takich stron prowadzone były głównie w kontekście biznesowym, jako że pionierskie usługi tego typu miały charakter komercyjny, a zyski właścicieli portali zależą od liczby odwiedzających je osób. Obecnie, gdy coraz więcej instytucji i organizacji non-profit oferuje swoje „bramy” do Internetu, badania użytkowników, mogące pomóc zapewnić sukces danej witryny oraz jej pożądane oddziaływanie, obejmują także inne dziedziny, takie jak sektor edukacyjny, rządowy, czy biblioteczny. W artykule skupiono się na analizie potrzeb odbiorców stron instytucji pamięci i kultury oraz sprawdzeniu potencjału modelu pomiaru szacującego ich wymagania informacyjne oraz czynniki motywujące do korzystania z materiałów udostępnianych przez takie serwisy.

W artykule przedstawiono częściowe wyniki badań ankietowych Pew Research Center (PRC) – prestiżowego, niezależnego ośrodka badawczego ze Stanów Zjednoczonych, poświęconych roli bibliotek publicznych w życiu Amerykanów oraz wykorzystaniu i ocenie usług bibliotecznych w erze cyfrowej. Raport pn. “Library Services in the Digital Age” opublikowany na początku 2013 r., został opracowany przez Pew Internet and American Life Project – jedną z jednostek badawczych think tanku PRC, zajmującą się społecznymi aspektami używania nowoczesnych urządzeń i mediów elektronicznych. Zawiera dane z telefonicznych sondaży przeprowadzonych w październiku i listopadzie 2012 r. na reprezentatywnej grupie 2252 osób.

Aktywność na portalach społecznościowych (PS) jest coraz istotniejszym elementem życia młodych ludzi, stanowi też popularny przedmiot badań, z których przeważająca część dotyczy wzorów zachowań użytkowników i form internetowych interakcji, edukacyjnych zastosowań tych serwisów oraz indywidualnych różnic w sposobach ich wykorzystania (por. BABIN [1], [2], [3], [4], [5]). W literaturze fachowej znaleźć można natomiast niewiele prac poświęconych badaniu motywacji osób, które świadomie rezygnują z zakładania i prowadzenia kont na PS. Autorzy postanowili przeanalizować metodami jakościowymi powody unikania jednej z najpopularniejszych sieci tego typu – portalu Facebook przez studentów mających dobry dostęp do internetu i powiązanych technologii.

Programy biblioterapii prowadzone są w brytyjskich bibliotekach publicznych od 2001 r., często we współpracy z jednostkami opieki zdrowotnej (por. babin.bn.org.pl/?p=1082), trakuje się je jako formę psychoterapii, a ich celem jest zapewnianie użytkownikom i pacjentom dostępu do wybranych pozycji mogących mieć w założeniu pozytywny wpływ na ich zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie. Obecnie w Wielkiej Brytanii, takie usługi realizowane są w ponad 100 okręgach administracyjnych, a badań sondażowych wynika, że główną rolę przy zarządzaniu nimi odgrywają bibliotekarze, brakuje jednak aktualnych danych na temat stosowanych w procesie biblioterapii praktyk oraz pogłębionej ewaluacji skuteczności serwisów biblioterapeutycznych; wątpliwości budzi również nieuwzględnienie przy ich projektowaniu sposobu ich odbioru przez użytkowników. Autorzy postanowili zapełnić tę lukę, analizując wady i zalety omawianych programów z perspektywy skoncentrowanej na odbiorcy.

W artykule przedstawiono częściowe wyniki holenderskiego programu pn. Amsterdam E-Boekstand, w ramach którego analizowano wykorzystanie urządzeń do odczytu e-zasobów i porównywano, w jaki sposób, w kontekstach edukacyjnych i zawodowych, badani czytają długie, bogate w treść i nowe informacje teksty, mając do dyspozycji wydruki, czytniki z ekranem w technologii elektronicznego papieru i ekrany LCD. Celem badania było ustalenie, jak rodzaj nośnika wpływa na komfort i efektywność czytania i uczenia się (por. BABIN [1], [2], [3]), i jakie czynniki należy uwzględnić chcąc projektować przyjazne użytkownikowi elektroniczne reprezentacje złożonych tekstowych dokumentów i dobrej jakości e-podręczniki. Amsterdam E-Boekstand realizowany jest w bliskiej współpracy z wydawcami materiałów edukacyjnych i producentem czytników e-zasobów.

Ze względu na swoje walory fizyczne, zapewniające łatwość użytkowania, przenoszenia i przechowywania, papier był od wieków preferowanym formatem zapisu i rozpowszechniania informacji geograficznej. Obecnie, wraz z rozwojem nowych technologii, kwestionuje się coraz częściej użyteczność druku, jednak mimo dostępności elektronicznych alternatyw, sprzedaż papieru na świecie nadal rośnie, podobnie jak wykorzystanie w wielu branżach drukowanych dokumentów. W artykule przedstawiono wyniki badania analizującego, czy w dobie mobilnych technologii, systemów GIS i powszechnej dostępności materiałów kartograficznych online, również popyt na mapy w tradycyjnej, papierowej formie będzie się nadal utrzymywać na podobnym poziomie.

Z badań sondażowych prowadzonych wśród studentów wynika, że poświęcają oni obecnie znacznie mniej czasu na naukę niż ich poprzednicy w ubiegłych dekadach (od lat 60. ubiegłego wieku, liczba godzin spędzanych tygodniowo na uczeniu się przez studiujących w trybie dziennym zmniejszyła się o połowę), trudno jednak jednoznacznie określić wpływu tego spadku na osiągnięcia i poziom umiejętności informacyjnych badanych. Niejasne jest również to, czy samodzielna ocena przez respondentów własnych zachowań faktycznie odzwierciedla to, co naprawdę robią w czasie przeznaczonym na naukę, i jaką część z wielogodzinnego pobytu w bibliotece, w celach edukacyjnych, poświęcają np. na zakupy online, aktualizację statusu na Facebooku czy czatowanie ze znajomymi. Aby zebrać wiarygodne dane na ten temat, autorzy przeprowadzili jesienią 2011 r. kilkutygodniowe obserwacje na próbie 730 studentów z dwóch uczelni wyższych położonych na Long Island (Stany Zjednoczone); porównali też uzyskane przez siebie wyniki z rezultatami wcześniejszych badań, realizowanych z wykorzystaniem innych metodologii.