Babin

Na świecie pisze się coraz częściej krytycznie o mediach elektronicznych i ich wpływie na czytanie i zachowania informacyjne młodych ludzi  (zob. BABIN 2009/4/272, BABIN 2011/2/75). Niewątpliwie pojawienie się tekstów dostępnych online w wersji cyfrowej zmieniło znacząco sposób lektury i nawyki czytelnicze zarówno masowego odbiorcy, jak i środowiska naukowego, a dokumenty elektroniczne wykorzystywane są odmiennie niż drukowane (por. BABIN 2006/3/164, BABIN 2010/3/157). Trudno jednak, zdaniem autora, na razie jednoznacznie oceniać wagę i skutki owych zmian w zakresie sposobu uczenia się i komunikacji, podkreśla więc konieczność prowadzenia dalszych badań w tym zakresie.

Trove to działający od końca 2009 r. serwis poświecony Australii i Australijczykom, stworzony i administrowany przez Bibliotekę Narodową Australii i zapewniający jeden, bezpłatny punkt dostępu do ponad 200 mln zasobów online (książek, zdjęć, historycznych gazet, nagrań dźwiękowych i filmowych, map, archiwów i in.), w tym zasobów tzw. głębokiego internetu. Metawyszukiwarka Trove pozyskuje metadane z ponad 1000 australijskich bibliotek oraz innych instytucji kultury i organizacji zajmujących się gromadzeniem i ochroną dziedzictwa kulturowego.

Na podstawie konceptualnej analizy projektów cyfrowej humanistyki (CF) i piśmiennictwa poświęconego ewaluacji tej dziedziny, podjęto próbę rekonstrukcji jej genealogii oraz wyróżnialnych aspektów, a także identyfikacji podstawowych koncepcji i argumentów pojawiających się w debatach nt. roli CF oraz transformacji, jakim podlegają poszczególne dyscypliny, metody nauczania i metodologie badań w naukach humanistycznych. Omówiono również specyfikę produkcji wiedzy i przemian w humanistyce, związanych z rozwojem narzędzi cyfrowych oraz ich wpływ na rozwój tej dziedziny, pedagogikę i formy tworzenia i wykorzystania tekstu cyfrowego.

Na podstawie przeglądu literatury przedmiotu omówiono definicje i techniki marketingu wykorzystywane przez amerykańskie biblioteki różnego typu do promocji swoich zasobów elektronicznych oraz stosowane metody oceny skuteczności takich działań. Do ich analizy, przeprowadzonej przy pomocy oprogramowania do obróbki danych jakościowych ATLAS.ti (wersja 5.2), wykorzystano treść 24 artykułów z czasopism bibliotekoznawczych i dokumentów takich jak wnioski o granty, pochodzących z lat 1994-2009.

Czytniki e-książek i tablety zaczynają być wykorzystywane w amerykańskich szkołach jako narzędzie edukacyjne, a pilotażowe programy ich włączania w proces nauczania inicjowane są zazwyczaj przez bibliotekarzy. W artykule przedstawiono zalety i ograniczenia tych urządzeń oraz przydatne do wykorzystania na zajęciach aplikacje, zreferowano też doświadczenia bibliotek kilku szkół podstawowych w Stanach Zjednoczonych związane z zakupem i wypożyczaniem Amazon Kindle, w celu promocji czytelnictwa wśród uczniów.

W wyniku rozwoju technologii sieciowych i kryzysu czasopism, czyli radykalnego wzrostu cen periodyków naukowych, inicjatywy otwartego dostępu (OA) przekształciły się w ciągu ostatnich dwóch dekad w globalny ruch, coraz więcej inicjatyw tego typu powstaje także w Chorwacji, by zapewnić lepszą widoczność wyników badań naukowych, zarówno prowadzonych lokalnie, jak i w skali globalnej.

Early European Books (EEB), czyli projekt przeniesienia europejskich starodruków na formę cyfrową) to inicjatywa podjęta przez firmę ProQuest we współpracy z dwiema ważnymi bibliotekami narodowymi: Centralną Biblioteką Narodową we Florencji (CBNF) i Królewską Biblioteką w Kopenhadze. W jej pilotażowym etapie, zeskanowano zbiory starodruków tych dwóch placówek w celu ich udostępnienia ich na stronie EEB i stronach internetowych biorących udzial w projekcie bibliotek.

Wielu komercyjnych wydawców naukowych zdaje sobie sprawę z konieczności dostosowywania swojego oprogramowania (a zwłaszcza interfejsów użytkownika) do trendów związanych z wyszukiwaniem i rozpowszechnianiem informacji online i zaczęło udostępniać użytkownikom nowe opcje przeszukiwania i wyszukiwania, funkcje sieci 2.0 i inne nowatorskie społecznościowe aplikacje. W artykule przedstawiono starania w tym kierunku podjęte przez drugie co do wielkości wydawnictwo naukowe na świecie – firmę Springer, koncentrując się na opisie funkcjonalności oraz zakresu tematycznego i językowego nowej wersji pełnotekstowej bazy SpringerLink (udostępnionej w sierpniu 2010 r). Omówiono też charakterystykę i wyniki ewaluacji użyteczności darmowych usług dla gości serwisu i dla zarejestrowanych użytkowników.