Babin

Po drugiej wojnie światowej Francja stanęła przed problemem zapewnienia dla ludności na terenach rolniczych dostępu do książek. W tym celu utworzono Centralne Wypożyczalnie Biblioteczne (Bibliothèque centrales de prêt – BCP), których głównym zadaniem było dostarczanie za pośrednictwem bibliobusów książek do społeczności liczących poniżej 10 tys. mieszkańców oraz stymulowanie rozwoju czytelnictwa na obszarach wiejskich. Dekadę po wprowadzeniu tych usług, związane z tym doświadczenia podsumowano w publikacji pn. „Podręcznik upowszechniania czytelnictwa na wsi – organizacja i funkcjonowanie centralnych wypożyczalni bibliotecznych”, opracowaną przez Yvonne Labbe i Paula Poindron (Manuel de la lecture publique rurale en France : organisation et fonctionnement des bibliothèques centrales de prêt et de services départementaux de lecture publique. Paris 1955). W artykule, na podstawie tej publikacji oraz literatury przedmiotu, scharakteryzowano podstawy prawne, cele, zasady funkcjonowania i różne aspekty działalności BCP, przedyskutowano również aktualność i przyszłość tego modelu.

Omówiono wyniki ogólnokrajowego sondażu dot. czytelnictwa, przeprowadzonego na Słowacji w latach 2010 i 2011 przez biblioteki regionalne, którym objęto 12 393 uczniów ze 177 szkół podstawowych, 54 gimnazjów i 66 średnich szkół zawodowych. Kwestionariusz zawierał 49 pytań dostosowanych do wieku respondentów; badano w nim również poziom wykorzystywania przez młodzież mediów elektronicznych i bibliotek.

Kwestia tego, jakie książki można udostępniać więźniom nabrała w Stanach Zjednoczonych rozgłosu w trakcie szeroko komentowanego przez media procesu Stevena Hayesa sądzonego w 2007 r. za zamordowanie rodziny Petit. Prokuratura żądała w tej sprawie dostępu do historii wypożyczeń oskarżonego i kwestionowała politykę kształtowania zbiorów w bibliotekach zakładów karnych, w których wcześniej przebywał, utrzymując, że czytał książki, które inspirowały go do zbrodni i podsycały jego przestępcze skłonności. W artykule omówiono cele, misję i zasady działania bibliotek więziennych, przeanalizowano też obecne procedury gromadzenia i udostępniania zbiorów w amerykańskich instytucjach tego typu oraz zagadnienia związane z ochroną danych z kont bibliotecznych więźniów i przysługujących im w tym zakresie praw.

Internet staje się w dzisiejszych czasach coraz bardziej istotna sferą promocji czytelnictwa i komunikacji miedzy czytelnikami, powstaje też coraz więcej serwisów społecznościowych skierowanych do miłośników książek i umożliwiających im wymianę poglądów nt. lektur i pisarzy, zamieszczanie recenzji, komentarzy i rekomendacji, szukanie zgodnej z zainteresowaniami literatury, prezentację własnych gustów literackich, czy organizowanie swoich zasobów książkowych. Choć część portali tego typu (np. duński Litteratursiden.dk, węgierski Konyvtar.hu czy fiński Kirjasampo.fi) jest prowadzona i administrowana przez bibliotekarzy, większość tworzą entuzjaści czytania spoza środowiska bibliotecznego. Autorzy przeanalizowali i porównali 2 strony tego typu: norweską Bokelskere.no i węgierską Moly.hu. Przedstawili też wyniki zamieszonego na nich w sierpniu 2010 r. sondażu skierowanego do użytkowników tych serwisów i sprawdzającego zakres ich wykorzystywania.

W roku 2011 w  Czechach, mimo spowolnienia gospodarczego, odnotowano rekordową liczbę wydanych książek. W artykule omówiono: niektóre z obserwowalnych tendencji wydawniczych (1), trendy dotyczące przekładów i ich udziału w rynku książek (2) oraz zmiany w zakresie VAT na książki i ich konsekwencje (3).

Po wprowadzeniu na rynek czytników Kindle w 2007 r., e-książki (EK) – dotychczas zasoby marginalne, udostępniane głównie w formie źródeł informacyjnych, stały się jednym z najbardziej popularnych i poszukiwanych materiałów w amerykańskich bibliotekach, a po umożliwieniu użytkownikom w sierpniu 2011 r. pobierania EK na Kindle przez partnera firmy Amazon – platformę Overdrive (globalny dostawca cyfrowych treści i systemów ich dystrybucji dla bibliotek), ich udostępnianie stało się przedmiotem dyskusji we wszystkich instytucjach tego typu, niezależnie od ich wielkości. W artykule omówiono wyniki najnowszych badań poświęconych wykorzystaniu EK i urządzeń do ich odczytu w bibliotekach publicznych Ameryki Północnej (1), przedstawiono również doświadczenia jednej z takich placówek ze Stanów Zjednoczonych, prowadzącej program wypożyczeń Kindle (2).

Programy promocji czytelnictwa wśród małych dzieci, które nie opanowały jeszcze umiejętności czytania, wprowadzane są od kilku dekad, w ramach oficjalnej polityki edukacyjnej, w wielu krajach świata – jednym z pierwszych z nich był brytyjski projekt Bookstart (1992 r.), mający zapewnić swobodny dostęp do książek każdemu dziecku w wieku od 0 do 5 lat. Inicjatywy takie inspirowane są wynikami badań wskazującymi, że naukę czytania można zaczynać znacznie wcześniej niż jest ona wprowadzana formalnie w szkołach i przedszkolach, a wczesny kontakt z różnego typu pisanymi materiałami ma bardzo istotny wpływ na postrzeganie użyteczności czytania i zainteresowanie literaturą w późniejszym wieku. W artykule omówiono znaczenie i sposób organizacji programów tego typu na przykładzie portugalskich bibliotek publicznych dla dzieci i niemowląt, zwanych bebetecas, tworzonych zgodnie z wytycznymi IFLA dotyczącymi usług bibliotecznych dla najmłodszych użytkowników.

Badania nad sposobem spędzania wolnego czasu przez Francuzów przeprowadzane systematycznie na zlecenie ministerstwa kultury i komunikacji, wykazują, że coraz bardziej popularne jest czytanie komiksów (ok. 34% odpowiedzi). Obecnie są one wydawane i czytane równie często jak literatura klasyczna, powieści obyczajowe i niewiele rzadziej niż tak popularne gatunki jak powieści kryminalne i sensacyjne czy poradniki. Liczba wydanych we Francji komiksów wzrosła trzykrotnie od 2000 r. do 2011 r.

E-książki mogą w efektywny sposób wspierać misję instytucji edukacyjnych, a do ich zalet, z punktu widzenia odbiorcy, w porównaniu z drukowanymi publikacjami, należy m.in. ich przeszukiwalność, łatwość manipulacji tekstem i 24 godzinna dostępność. Mimo rozwoju technologii cyfrowego papieru i rosnącej funkcjonalności czytników e-książek, ten sposób lektury budzi nadal wiele kontrowersji i wywołuje niekończące się debaty na temat wpływu cyfrowych mediów na użytkowników – z wielu dotychczasowych badań wynika, że czytanie ze standardowego ekranu zabiera więcej czasu i jest obarczone większymi błędami. Celem omawianego artykułu było porównanie użyteczności książek elektronicznych (KE) i papierowych (KP) przy użyciu obiektywnych mierników, takich jak rozumienie tekstu przez użytkownika, zmęczenie oczu i odbiór przydatności KE.

Od lat 80. obserwuje się we Francji tendencję spadku czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. Powodem omijania bibliotek jest, między innymi, wymagana w bibliotekach cisza i brak możliwości interaktywnego korzystania z biblioteki. Aby zachęcić dzieci i młodzież do odwiedzania tych placówek, powstał projekt Interaktywnej Biblioteki Edukacyjnej (BIP) oparty o technologie RFID. Technologia RFID, zazwyczaj stosowana w bibliotekach do identyfikacji i lokalizacji zbiorów, ułatwiająca zarządzanie kolekcjami bibliotecznymi i ich zabezpieczenie, w projekcie BIP została wykorzystana do identyfikacji dokumentów na półkach, połączonej z systemem analizy wykorzystania poszczególnych książek w czasie rzeczywistym oraz systemem analizy statystycznej.