Babin

Szanse awansu bibliotekarzy dziedzinowych, zatrudnionych w bibliotekach wydziałów nauk ścisłych, technologii, nauk medycznych i inżynierskich (ang. STEM – Science, Technology, Engineering & Math), zależą w dużej mierze od ich aktywności naukowej, w tym liczby publikacji w czasopismach naukowych. Najpopularniejsze angielskojęzyczne tytuły poświęcone wszystkim aspektom bibliotekarstwa STEM, w tym dziedzinom takim jak nauki fizyczne, biologia, inżynieria, medycyna, nauki o zdrowiu i rolnictwo, to udostępniany na zasadach subskrypcji kwartalnik Science & Technology Libraries (STL) i wydawane również kwartalnie, na zasadach open access, Issues in Science & Technology Librarianship (ISTL). Autorzy przeanalizowali artykuły naukowe opublikowane na ich łamach w ciągu dekady (lata 2005-2014), porównując powiązane z nimi zmienne i wskaźniki bibliometryczne, i omawiając, na podstawie uzyskanych danych, podobieństwa i różnice między badanymi tytułami oraz zaobserwowane trendy publikacji.

W artykule przedstawiono wyniki przeprowadzonego przez autorkę badania, mającego na celu przedstawienie w ogólnym zarysie problematyki poruszanej w artykułach poświęconych bibliotekom narodowym i w publikacjach wydawanych przez te instytucje w 2-letnim okresie (lata 2014-2015). Materiały do analizy zebrano przeglądając zawartość trzech bibliograficznych baz danych – Library and Information Science Abstracts (LISA), Library and Information Science and Technology Abstracts (LISTA) i Web of Science (WoS), przy pomocy wyrażeń „biblioteka narodowa” i „biblioteki narodowe” oraz nazw bibliotek (np. Biblioteki Kongresu, Biblioteki Brytyjskiej) nieposługujących się we własnej nomenklaturze określeniami „narodowa”. Uzyskane rezultaty porównano z efektami wyszukiwań dotyczących innych sektorów bibliotecznych, z wykorzystaniem odpowiednich fraz w tytułach, abstraktach, słowach kluczowych i hasłach przedmiotowych.

Badania naukometryczne pozwalają na ocenę działalności naukowej i badanie jej różnych, ilościowych aspektów i wyników, a dokonane ewaluacje odgrywają istotną rolę przy podejmowaniu decyzji i kształtowaniu polityki dotyczącej każdej dziedziny akademickiej. W artykule scharakteryzowano produktywność badawczą i komunikację naukową specjalistów z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN) w latach 2003-2012, z wykorzystaniem zbiorów danych Web of Science dla 40 podstawowych czasopism bibliologicznych i informatologicznych z obliczaną wartością współczynnika Impact Factor.

Wskaźnik cytowań Impact Factor krytykowany jest często m.in. za to, że jest częściowo zależny od profilu czasopisma i stopnia popularności dziedziny badań, na której dany tytuł się koncentruje, część naukowców wskazuje więc na potrzebę opracowania nowych metod pomiaru siły oddziaływania czasopism, które będzie można łatwo włączyć np. do Journal Citation Reports, i które pozwolą na lepszą interpretację bibliometrycznych mierników. W artykule zaproponowano wykorzystywanie nowego wskaźnika bibliometrycznego o nazwie focus factor (FF), służącego do pomiaru specjalizacji czasopisma w określonym czasie. Metoda ta bazuje na powiązaniach bibliograficznych (ang. bibliographic couplings) i w jej ramach liczy się procent ponownych cytowań w kolejnych latach.

Ze względu na stały i szybki wzrost liczby wydawanych artykułów naukowych, odpowiednia ocena produkcji naukowej, ułatwiająca wybór publikacji odpowiadających najlepiej oczekiwaniom odbiorców i prezentujących informacje z wiarygodnych źródeł staje się coraz bardziej istotna, istotne jest również rozstrzygnięcie wątpliwości związanych z kryteriami i zasadami przeprowadzania takich ocen. W artykule zaproponowano wykorzystanie nowego, jakościowego wskaźnika – Hx, do ewaluacji publikacji naukowych z dowolnej dyscypliny, umożliwiającego ocenę wartości prac naukowych ze względu na ich merytoryczność i użyteczność, i uwzględniającego zewnętrzne czynniki mogące mieć wpływ na jakość badań naukowych.

W artykule omówiono projekt budowy i testowania na Uniwersytecie Illinois w Urbana-Champaign narzędzia do geokodowania afiliacji autorów publikacji, mającego usprawnić wyszukiwanie informacji i zapewnić rozróżnialność nazwisk autorów, a także rozszerzyć możliwości prowadzenia skoncentrowanych na autorach, globalnych badań bibliometrycznych obejmujących wymiary geograficznej bliskości i mobilności oraz inne dane, które można powiązać z geograficznymi lokalizacjami. Celem autorów było przydzielenie geokodów na ujednoliconym poziomie szerokiemu spektrum rekordów bibliograficznych z całego świata oraz stworzenie interfejsu wyszukiwawczego geograficznych centrów miast MapAffil, wyświetlający ich współrzędne po identyfikacji miasta.

Biblioteki są jednym ze środowisk, w których w coraz większym stopniu faworyzuje się podejmowanie decyzji oparte na dowodach, czyli gromadzonych i interpretowanych danych na temat złożonych procesów związanych z wyszukiwaniem informacji, a prowadzenie badań staje się dla tych instytucji niezmiernie istotne dla podtrzymania swojej roli, funkcjonalności i wizerunku. Coraz więcej bibliotekarzy akademickich poddaje więc ocenie świadczone usługi i prowadzi badania w celu poprawy ich jakości i dostosowania do aktualnych potrzeb użytkowników, oraz zwiększenia własnych szans na awans zawodowy. W artykule omówiono publikacje ukazujące się w trzech czołowych angielskojęzycznych czasopismach zakresu bibliologii i informatologii (BIN), koncentrujących się na zagadnieniach usług informacji naukowej.

W artykule omówiono, na podstawie dokonanej analizy bibliometrycznej, wzory publikowania w jednym z receznowanych, międzynarodowych czasopism z dziedziny bibliologii i informatologii: International Information & Library Review (IILR), aby ustalić jego poczytność i siłę oddziaływania w ciągu ostatniej dekady wg wskaźników cytowalności (Impact Factor) i szybkości oddziaływania (Immediacy Index).

Prowadzenie badań i publikowanie ich wyników ma istotny wpływ na ocenę pracy i awans zawodowy bibliotekarzy zatrudnionych w placówkach naukowych, działalność naukowa jest też niezbędna by utrzymać status bibliotek jako instytucji wspierających innowacje i rozwój wiedzy. W artykule omówiono specyfikę aktywności naukowej pracowników bibliotek nauk ścisłych, medycznych i technicznych (STM) oraz najnowsze trendy i obszary badawcze w bibliotekoznawstwie i informacji naukowej (BIN), odwołując się do wyników analizy angielskojęzycznych artykułów, które ukazały się w latach 2008-2012 w czterech czasopismach bibliotekoznawczych: Health Information & Libraries Journal, Issues in Science & Technology Librarianship, Journal of the Medical Library Association i Science & Technology Libraries.

Wykazy literatury ze studenckich prac badawczych i dyplomowych mogą stanowić dla bibliotek cenne źródło informacji przydatnych przy doborze nowych materiałów do kolekcji oraz opracowywaniu programów edukacji informacyjnej. Z perspektywy kształtowania zbiorów przyjmuje się, że obserwowanie zachowań i praktyk użytkowników bibliotek akademickich da bibliotekarzom wiedzę na temat ich potrzeb, z kolei z perspektywy edukacyjnej – że bibliotekarze wiedzą, co powinni robić studenci, a ewaluacja ich dokonań pozwoli dowieść efektywności prowadzonych szkoleń. Aby sprawdzić sposób wykorzystywania przez studentów zasobów bibliotecznych oraz zebrać wnioski na temat polityki gromadzenia i szkoleń , autorzy przeprowadzili analizę spisów piśmiennictwa cytowanego w pracach licencjackich trzech wydziałów jednej z amerykańskich uczelni.