Babin

Biblioteki są jednym ze środowisk, w których w coraz większym stopniu faworyzuje się podejmowanie decyzji oparte na dowodach, czyli gromadzonych i interpretowanych danych na temat złożonych procesów związanych z wyszukiwaniem informacji, a prowadzenie badań staje się dla tych instytucji niezmiernie istotne dla podtrzymania swojej roli, funkcjonalności i wizerunku. Coraz więcej bibliotekarzy akademickich poddaje więc ocenie świadczone usługi i prowadzi badania w celu poprawy ich jakości i dostosowania do aktualnych potrzeb użytkowników, oraz zwiększenia własnych szans na awans zawodowy. W artykule omówiono publikacje ukazujące się w trzech czołowych angielskojęzycznych czasopismach zakresu bibliologii i informatologii (BIN), koncentrujących się na zagadnieniach usług informacji naukowej.

Autorzy przedstawiają w tekście wyniki ewaluacji prac naukowych poświęconych służbom informacji naukowej w środowisku akademickim, opublikowanych w czasopismach The Reference Librarian (RL), Reference Services Review (RSR) i Reference & User Services Quarterly (RUSQ) w latach 2008-2012. Przyjmuje przy tym za wyznacznik „naukowości” systematyczne badanie nieznanego fenomenu w celu tworzenia nowych pojęć lub wiedzy i lepszego rozumienia jej uniwersum, a do artykułów naukowych zaliczają publikacje ze zdefiniowanym jasno celem badawczym, naukową metodologią i z założenia pełną analizą wyników.

Przeprowadzony przez nich przegląd miał dostarczyć odpowiedzi na następujące pytania: 1) jaki odsetek artykułów w wybranych czasopismach BIN spełnia kryteria kwalifikujące je jako naukowe, 2) jaki jest odsetek takich publikacji w każdym z badanych tytułów, 3) jakie są dystrybucje afiliacji, przedmiotu, autorstwa i metodologii artykułów naukowych z próby. Ustalono, że 162 artykuły (30,49% wszystkich 494 opublikowanych w badanym okresie tekstów) spełniają kryteria naukowości, z czego 24 na 174 (14%) ukazało się w RL, 78 na 195 (40%) w RSR,a 60 na 125 (48%) w RUSQ, a następnie przeanalizowano ich treść, gromadząc i szczegółowo omawiając dane nt. wymienionych w 2. pytaniu zmiennych (z analizy wyłączono felietony, komentarze, recenzje książek i teksty informacyjne). Określono m.in., że 70,4% artykułów zostało napisanych wyłącznie przez bibliotekarzy działów informacji naukowej, a 11,7% – przez przynajmniej jednego bibliotekarza i bibliotekoznawce na stanowisku akademickim, a ponad 64,2% – miało dwóch lub więcej autorów. W większości prac z próby korzystano wyłącznie z ilościowych technik analizy danych, w tym – z opisowego podejścia badawczego i opisowych technik statystycznych, a najpopularniejszymi metodami badawczymi były sondaże i analiza treści, natomiast tematyka analizowanych publikacji dotyczyła najczęściej usług informacyjnych, (41,4%) edukacji informacyjnej (17,9%), użytkowników bibliotek i zachowań informacyjnych (20,4%), a najmniej uwagi poświęcono technologiom informacyjno-komunikacyjnym (3,7%). W podsumowaniu zasugerowano potencjalne kierunki dalszych badań, m.in. nad przyczynami niechęci bibliotekarzy do korzystania z jakościowych metod badawczych, oraz zalecono szersze wykorzystywanie rekomendacji ruchu EBL – Evidence Based Movement, czyli bibliotekarstwa opartego na dowodach (por. babin.bn.org.pl/?p=1670).