Babin

Do propagowania czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży wykorzystuje się coraz częściej pasję komputerową młodego pokolenia. W artykule omówiono założenia dwóch rosyjskich, ogólnokrajowych krajowych projektów promujących wykorzystanie możliwości technologii sieciowych do rozwijania czytelnictwa.

Pojawienie się systemów zintegrowanego wyszukiwania zostało bardzo dobrze przyjęte w środowisku bibliotecznym, ze względu na bogactwo oferowanych przez biblioteki baz danych wymagających albo indywidualnego wyszukiwania w każdej z nich, bądź też problematycznego korzystania z katalogu rozproszonego. Możliwość przeszukiwania różnego typu subskrybowanych i otwartych zasobów informacyjnych przez scentralizowany indeks otworzyło użytkownikom dostęp do bogactwa zbiorów bibliotecznych. Metawyszukiwarki chwalone są zwłaszcza ze względu na „przypominający Google” i spełniający oczekiwania współczesnych internautów interfejs, a model Google traktowany jest przez część środowiska bibliotecznego oraz dostawców oprogramowania jako panaceum na problemy bibliotek związane z ograniczeniami i niską popularnością ich katalogów online. Autorzy proponują inne spojrzenie na kierunek rozwoju i pożądane aspekty narzędzi odnajdywania i uzyskiwania dostępu do zasobów bibliotek, wskazując, że większość rozwiązań tego typu zawiera także fasety jako opcję wyszukiwawczą, do której Google nie jest dobrze przystosowany, i omawiając najlepsze praktyki w zakresie projektowania systemów fasetowych. Na podstawie przeglądu najpopularniejszych serwisów e-handlu, w których fasetowa nawigacja jest integralną częścią ich narzędzi wyszukiwawczych, przedstawiają także sugestie dotyczące możliwości poprawy użyteczności fasetowego wyszukiwania w bibliotekach.

Właściwy dobór pracowników w znacznym stopniu decyduje o sukcesie biblioteki, przy czym w procesie rektutacji nie zawsze sprawdzają się tradycyjne metody, takie jak rozmowy kwalifikacyjne, testy, ankiety itp. Autorka proponuje osobom starającym się o pracę w bibliotece stworzenie własnego środowiska sieciowego, wspomagającego ich dokształcanie się i rozwój zawodowy, a osobom przyjmującym ich do pracy – korzystanie z analizy sieci przy wszechstronnej ocenie kandydatów.

Cechą wspólną sieciowych platform cieszących się obecnie największą oglądalnością jest przewaga grafiki, wideo i animacji nad słowem pisanym, a na podstawie ich obserwacji oraz lektury najpopularniejszych internetowych serwisów informacyjnych, można odnieść wrażenie, że użytkownicy online coraz mniej chętnie czytają długie teksty (nowe media takie jak BuzzFed, wyprzedzające znacznie w rankingach popularności internetowe wydania tradycyjnych gazet, ze względu na krótkie bloki tekstowe i dużą liczbę treści wizualnych, przypominają wyglądem bardziej książki dla dzieci niż gazety dla dorosłych). W artykule omówiono wyniki badania, w ramach którego szukano dowodów potwierdzających prawdziwość tych spostrzeżeń i sprawdzano, czy mogą one sygnalizować bardziej ogólny trend w kierunku redukcji tekstu w sieci www.

W artykule przybliżono krótko koncepcje biblioteki jako miejsca spotkań ułatwiającego użytkownikom nie tylko konsumpcję informacji i technologii, ale również samodzielny wkład w produkcję wiedzy, wspólną realizację różnego typu projektów i rozwój własnej kreatywności; przeanalizowano też w tym kontekście powody szybkiej ekspansji ruchów DIY (zrób to sam) w środowisku bibliotecznym i zainteresowania użytkowników i bibliotekarzy rozwojem przestrzeni dla twórców, projektantów, programistów i majsterkowiczów, czyli warsztatów makerspace, hackerspace (zob. babin.bn.org.pl/?p=2369, babin.bn.org.pl/?p=3391), czy FabLab. Omówiono także nowy fenomen mobilnych bibliotecznych laboratoriów i projekt pierwszej mobilnej biblioteki FabLab w Europie, koncentrując się prezentacji zrównoważonego modelu jej finansowania i rozwoju.

Ze względu na stały i szybki wzrost liczby wydawanych artykułów naukowych, odpowiednia ocena produkcji naukowej, ułatwiająca wybór publikacji odpowiadających najlepiej oczekiwaniom odbiorców i prezentujących informacje z wiarygodnych źródeł staje się coraz bardziej istotna, istotne jest również rozstrzygnięcie wątpliwości związanych z kryteriami i zasadami przeprowadzania takich ocen. W artykule zaproponowano wykorzystanie nowego, jakościowego wskaźnika – Hx, do ewaluacji publikacji naukowych z dowolnej dyscypliny, umożliwiającego ocenę wartości prac naukowych ze względu na ich merytoryczność i użyteczność, i uwzględniającego zewnętrzne czynniki mogące mieć wpływ na jakość badań naukowych.

W artykule przedstawiono historię i przekształcenia organizacyjne Instytutu Bibliotekoznawstwa Biblioteki Narodowej Republiki Czeskiej (IB) oraz szczegółowo scharakteryzowano jego stan aktualny, zakres działań i osiągnięcia ostatnich lat.

Międzynarodowy projekt Counting Online Usage of Networked Electronic Resources (COUNTER) jest wynikiem współpracy bibliotek, wydawców i dostawców pełnotekstowych zasobów elektronicznych i ma na celu normalizację i optymalizację raportów wykorzystania zasobów elektronicznych oraz zapewnienie bibliotekarzom dostępu do wiarygodnych, spójnych i porównywalnych statystyk nt. czasopism, książek, baz danych i multimediów. Pierwszy kodeks dobrych praktyk COUNTER opublikowano w 2002 r., a w 2007 roku przyjęto jako standard Standardized Usage Statistics Harvesting Initiative (SUSHI) – opracowany przez NISO protokół umożliwiający automatyczne wysyłanie żądań i pozyskiwanie raportów COUNTER bez konieczności przeszukiwania platform poszczególnych wydawców. Choć obie te inicjatywy zostały dobrze przyjęte w środowisku bibliotecznym, istnieje wiele niejasności dotyczących sposobów ich implementacji. Autor przedstawia wskazówki dla bibliotekarzy chcących wykorzystywać zalety SUSHI jako podstawowego i rzetelnego sposobu gromadzenia statystyk COUNTER, i w dalszej perspektywie – narzędzia analizy potrzeb użytkowników

Liczba dostępnych w sieci cyfrowych danych podwaja się co dwa lata, a w tak szybko rozrastającym się środowisku języki informacyjno-wyszukiwawcze stanowią kluczowy komponent systemów informacyjnych, zwłaszcza w kontekstach akademickich i branżowych, powiązanych z produkcją i gromadzeniem specjalistycznych informacji wysokiej jakości. Słowniki kontrolowane używane są w nich zarówno do opisu zawartości dokumentów jak i ułatwiania do nich dostępu zgodnie z określonymi potrzebami informacyjnymi użytkowników. W erze Google użytkownicy przyzwyczajeni są do korzystania z prostych systemów wyszukiwawczych, które wymagają jedynie wprowadzenia słów kluczowych, by przekierować do poszukiwanej informacji. Choć mechanizmy te są efektywne, mogą zawodzić w przypadku wyszukiwania konkretnych, specjalistycznych materiałów. Wyniki badań dowodzą, że konceptualne wyszukiwania bazujące słownikach kontrolowanych mogą być w takich przypadkach bardziej efektywne niż wyszukiwania przez słowa kluczowe, warto więc szukać sposobów na poprawę tych narzędzi, a tym samym poprawę dostępności informacji. W artykule omówiono piśmiennictwo poświęcone językom indeksowania, a następnie zaprezentowano opracowany przez autorów, na wpół zautomatyzowany model aktualizacji słownika kontrolowanego z uwzględnieniem perspektywy użytkownika, poprzez użycie korpusu tekstowego oraz ekstrakcję i analizę rejestrów kwerend (ang. query logs).

Powszechną praktyką w sieci www, kształtującą zachowania internautów i sposób postrzegania przez nich kwestii prywatności, jest wymiana danych osobowych w zamian za dostęp do usług i towarów online. W jej wyniku, elementy prywatnych informacji stają się towarem, którym można handlować i o który można się targować. Proces ten, zdaniem niektórych ma charakter racjonalnej analizy kosztów i korzyści, krytycy tego podejścia wskazują natomiast, że rynek online jest bardzo niedoskonały, a jednostki i komercyjne firmy nie są równoprawnymi partnerami w handlu danymi osobowymi, gdyż indywidualni użytkownicy nie są w stanie właściwie wycenić wartości konkretnych elementów danych i nie są świadomi w jaki sposób się nimi zarządza i obraca. Aby ocenić strategie używane przy ewaluacji ofert wymiany osobistych danych w anonimowych sieciach, autor przeprowadził eksperyment mający sprawdzić, jak użytkownicy takich środowisk wirtualnych reagują na propozycję sprzedaży dostępu do ich całego profilu na portalu społecznościowym, na ile wyceniają swoją prywatność i czy są skłonni uciekać się do kłamstwa jako metody ochrony przed masowym gromadzeniem personalnych danych w Internecie.