Babin

Library Publishing Coalition – amerykańska organizacja zrzeszająca biblioteki akademickie i naukowe oraz konsorcja biblioteczne zajmujące się publikowaniem, opracowywaniem i promocją wspólnych praktyk dla bibliotek-wydawców, definiuje biblioteczną aktywność wydawniczą jako zbiór działań podejmowanych przez biblioteki szkół wyższych w celu wspierania produkcji, rozpowszechniania i ochrony dzieł o charakterze twórczym, naukowym i / lub edukacyjnym. Zalicza się do nich zarówno formy tradycyjne, jak i eksperymentalne formaty cyfrowe. W artykule przeanalizowano, czy i jak w ramach bibliotecznych usług wydawniczych uwzględnia się badania dotyczące ich użytkowników oraz jak reaguje się na potrzeby i preferencje odbiorców, w celu poprawy jakości projektowania publikacji i platform ich udostępniania oraz identyfikacji barier związanych z ich wykorzystywaniem.

Korzystanie z mediów społecznościowych jest wśród studentów zjawiskiem powszechnym, a częstotliwość ich używania wzrasta, w tym także w czasie zajęć na uczelniach. Z różnych badań analizujących wpływ tych kanałów komunikacyjnych na osiągnięcia akademickie wynika, że jest on negatywny, brakuje jednak pogłębionych analiz, w jaki sposób i dlaczego częsta obecność na platformach społecznościowych może korelować ze słabszymi wynikami w nauce. Celem zrealizowanego przez autorów projektu badawczego było poszerzenie wiedzy na temat takich potencjalnych zależności oraz sprawdzenie, czy w ich przypadku rolę mediującą odgrywa postrzegana własna skuteczność badanych. Interesowało ich również, czy istnieje związek między wykorzystaniem portali społecznościowych a zadowoleniem z własnego życia. Dodatkowo, w analizie uwzględniono samoregulację jako kluczowy czynnik indywidualny.

Rzeczywistość rozszerzona (ang. Augmented Reality), integrująca świat realny z generowaną komputerowo rzeczywistością wirtualną, poprzez „nakładanie” wirtualnych informacji i obrazów na rzeczywiste obiekty rejestrowane np. przez obiektyw telefonu, została uznana kilka lat temu przez wielu specjalistów za jedną z 10 najbardziej obiecujących technologii, m.in. w zakresie perspektyw inwestycyjnych i możliwości zastosowań w dziedzinach takich jak medycyna, edukacja (por. babin.bn.org.pl/?p=2201, babin.bn.org.pl/?p=3010), muzealnictwo, rozrywka czy robotyka. Na całym świecie zaczęto też aktywnie rozwijać informacyjne serwisy i aplikacje AR dla posiadaczy smartfonów. Mimo rozbudzonych oczekiwań, na koreańskim rynku, część komercyjnych przedsięwzięć tego typu upadło lub zakończyło działalność, głównie ze względu na niski stopień wykorzystania. Los tych projektów skłonił badaczy do analizy czynników mogących mieć wpływ na utrzymanie intencji używania oprogramowania AR. Większość podobnych prac badawczych koncentrowała się dotąd na aspektach technicznych. Autorzy postanowili skupić się na zbadaniu czynników sukcesu aplikacji AR z perspektywy odbiorcy. Ich celem było poszerzenie wiedzy na temat zachowań informacyjnych użytkowników korzystających z aplikacji AR dla urządzeń mobilnych oraz przedstawienie praktycznych rekomendacji mających poprawić perspektywy utrzymania zaangażowania klientów takich systemów.

W artykule omówiono wyniki najobszerniejszego z trzech dotychczas ukończonych badań poświęconych użytkownikom i analizie porównawczej duńskich bibliotek publicznych, zrealizowanego, we współpracy z bibliotekami regionalnymi, przez Agencję ds. Kultury i Pałaców, podległą duńskiemu Ministerstwu Kultury. Poprzednie sondaże przeprowadzono w latach 2011 i 2013. Ankieta z 2016 r. objęła 53 504 respondentów i, podobnie jak poprzednie, miała za zadanie zapewnienie wszystkim duńskim bibliotekom odpowiednich narzędzi do analizy własnych potrzeb i celów oraz pomiaru efektywności podejmowanych inicjatyw, w porównaniu z latami ubiegłymi i z innymi bibliotekami, a także pomocy w przystosowaniu się do oczekiwań dotyczących prowadzenia ewaluacji prowadzonych działań, m.in. przez badanie percepcji i satysfakcji użytkowników.

W artykule przeanalizowano, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz przeprowadzonego przez autorów badania, uwarunkowania związane z akceptacją i wykorzystywaniem bibliotek mobilnych, definiowanych wąsko jako biblioteki cyfrowe, dostępne dla użytkowników za pośrednictwem telefonów komórkowych i sieci bezprzewodowych. Za cechę odróżniającą biblioteki mobilne od cyfrowych, w kontekście sieciowym, uznano możliwość dostarczania informacji i usług w dowolnym miejscu i czasie. Do typowych funkcji takich repozytoriów zaliczono m.in. przeszukiwanie zbiorów, rezerwacje i prolongaty, przypomnienia o terminach zwrotów, wyszukiwanie i pobieranie dokumentów, usługi subskrypcji oraz opcje takie, jak zamieszczanie komentarzy o książkach, osobiste zakładki, historia wyszukiwań, czytanie ebooków i dostarczanie dokumentów.

Sprzęt do śledzenia ruchów oka (ang. eye tracking – ET), czyli technikę okulografii, można traktować obecnie jako technologię na wysokim poziomie zaawansowania, a ze względu na coraz łatwiejszą dostępność, wykorzystuje się ją w wielu różnych dyscyplinach, w tym w psychologii, marketingu, medycynie, badaniach nad użytecznością oraz nad interakcjami między człowiekiem a komputerem. W bibliotekoznawstwie i informacji naukowej (BIN), metodologie tego typu zaczęto wykorzystywać do analizy zachowań informacyjnych oraz relacji między użytkownikami a systemami komputerowymi, można się też spodziewać wkrótce szerszego zainteresowania narzędziami ET w tej dziedzinie. W artykule omówiono metody pomiaru i analizy danych stosowane w ET, a następnie przedstawiono wyniki przeglądu piśmiennictwa poświęconego zastosowaniom okulografii w różnych obszarach badawczych BIN. Materiały do analizy wybrano z dwóch baz abstraktów publikacji naukowych: Library and Information Science Abstracts (LISA) oraz Library, Information Science and Technology Abstracts (LISTA).

Biblioteki szkół wyższych na całym świecie rozbudowują zbiory elektronicznych czasopism i baz danych, które w przeważającej mierze zawierają publikacje w języku angielskim. Z badań wynika, że osoby, dla których nie jest on językiem ojczystym, i które nie władają nim biegle, są bardziej narażone na działanie czynników sprzyjających występowaniu stanów lękowych w trakcie korzystania z bibliotecznych zasobów, usług i infrastruktury, w porównaniu z użytkownikami z krajów anglosaskich i tych należących niegdyś do brytyjskiego imperium kolonialnego. Sytuację tę pogłębia szybki rozwój technologii informacyjno-komunikacyjnych i stałe poszerzanie angielskiego słownictwa o tysiące nowych terminów naukowych i technicznych. W artykule omówiono wyniki przeglądu piśmiennictwa poświęconego analizie mechanizmów i skutków odczuwania leku przed biblioteką przez studentów z krajów, w których angielski nie jest językiem dominującym, koncentrując się na analizie jego uwarunkowań oraz wymiarów.

W ciągu ostatniej dekady, telefony komórkowe stały się najbardziej rozpowszechnionymi urządzeniami mobilnymi na świecie, a wraz ze wzrostem ich funkcjonalności i potencjału wzrasta liczba problemów związanych z ich użytkowaniem oraz negatywny wpływ tej technologii na jednostki. Jednym ze zjawisk zyskujących coraz większą uwagę naukowców jest nomofobia (skrót od no mobile phobia), czyli irracjonalny strach przed niemożnością skorzystania z telefonu komórkowego, a tym samym utratą kontaktu ze światem. Ten rodzaj uzależnienia od mobilnych technologii traktowany jest jako choroba cywilizacyjna XXI w. i definiowany jako silny dyskomfort, a nawet ataki paniki w sytuacji braku „komórki” w zasięgu ręki oraz lęk przed utratą możliwości komunikacji za jej pośrednictwem i znalezieniem się poza zasięgiem sieci www. Wg niektórych specjalistów, wzrost popularności smartfonów zapewniających dostęp do coraz szerszej liczby opcji w tym Internetu, zasobów informacyjnych, mediów społecznościowych i najróżniejszych aplikacji, powoduje coraz większe przywiązanie użytkowników do tych urządzeń i nasilenie związanych z nimi zaburzeń lękowych, a dotykają one najczęściej przedstawicieli młodego pokolenia. W artykule przedstawiono wynik badania, którego celem było sprawdzenie częstości występowania nomofobii wśród młodych dorosłych w Turcji, na tle danych z innych części świata, oraz określenie czynników demograficznych mających wpływ na zachowania nomofobiczne.

Artykuł opracowano na podstawie materiałów i wniosków z międzynarodowej konferencji „Biblioteka narodowa i jej czytelnicy – problemy transformacji”, zorganizowanej w grudniu 2014 r., w Petersburgu, przez Rosyjską Bibliotekę Narodową (RBN) oraz Rosyjskie Stowarzyszenie Biblioteczne. W konferencji uczestniczyli przedstawiciele bibliotek narodowych (bn) krajów WNP oraz Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Finlandii i Chin.

Rozwój platform cyfrowych i internetowych serwisów informacyjnych zmniejszył zainteresowanie zasobami oferowanymi w siedzibach bibliotek, przyczynił się też do utraty części ich użytkowników. Aby utrzymać lojalność swoich klientów, instytucje te muszą sprawdzać regularnie sposób odbioru własnej oferty i identyfikować rozbieżności między wymaganiami czytelników a zapewnianym poziomem obsługi. Celem referowanego w artykule badania było sprawdzenie efektywności usług bibliotecznych na podstawie analizy doświadczeń użytkowników (DU) oraz identyfikacja problemów wpływających na ich jakość i odczuwany poziom satysfakcji, a następnie określenie, na podstawie uzyskanych wyników, możliwych metod poprawy DU. Przeprowadzono je w Bibliotece Uniwersytetu Nanjing – jednej z najbardziej renomowanych uczelni w Chinach, na grupie 1362 osób (studentów, doktorantów i kadry naukowej).