Babin

W artykule omówiono system bibliotek publicznych Słowenii, w tym jego podstawy prawne, strukturę, typy bibliotek, ich podstawowe zadania i funkcje, zasady organizacji i finansowania, oraz poziomu wykorzystania dostępnych zasobów i usług, a następnie zaprezentowano realizowany przez słoweńską bibliotekę narodową projekt przestrzennej analizy sieci bibliotecznej, przybliżając jego założenia i cele, przyjętą metodologię, otrzymane rezultaty, zakres wpływu i potencjalne możliwości adaptacji w innych środowiskach, w celu poprawy jakości obsługi użytkowników.

Możliwości zapewniane przez nowe technologie informacyjno-komunikacyjne skłaniają władze coraz większej liczby państw do przenoszenia informacji o ich działaniach, usługach i zasobach na rządowe strony www, co ogranicza milionom obywateli, pozbawionych możliwości korzystania z Internetu i odpowiednich technicznych kompetencji, dostęp do zasobów i usług sektora publicznego. Osoby takie polegają często na bibliotekach publicznych jako miejscach w których mogą dotrzeć do rządowych źródeł i uzyskać pomoc w ich wykorzystywaniu, w Stanach Zjednoczonych instytucje te nie otrzymują jednak odpowiedniej pomocy od władz państwowych i lokalnych samorządów, niezbędnej by świadczyć takie usługi na odpowiednim poziomie. W artykule przeanalizowano strukturę sieci bibliotek rządowych funkcjonujących na wszystkich szczeblach administracji w tym kraju, by określić ich wzajemne relacje oraz możliwości wspierania bibliotek publicznych w misji ułatwiania przepływu publicznych informacji dla wszystkich zainteresowanych.

Otwarte biblioteki, czyli placówki działające przez określoną część godzin bez obsady personelu to coraz bardziej popularny model wprowadzany w duńskim systemie bibliotecznym od niemal dekady (por. babin.bn.org.pl/?p=1261, BABIN 2008/1/65), a strategię zwiększania dostępności miejskich bibliotek przez zapewniania coraz dłuższych godzin ich pracy w mieszanym systemie – w części samoobsługowym, w części – ze wsparciem bibliotekarzy, realizuje się także w Północnej Jutlandii, w bibliotekach publicznych Aalborg (BPA). W artykule omówiono założenia i zasady działania tego modelu, główne czynniki decydujące o jego udanej implementacji oraz odbiór takiej formy usług przez użytkowników.

W Rosji coraz więcej dzieci i młodzieży traktuje Internet jako główne źródło informacji. Uwzględniono to w opracowanej przez Rosyjskie Stowarzyszenie Biblioteczne, koncepcji rozwoju bibliotek dziecięcych i młodzieżowych na lata 2014-2020, która przewiduje rozszerzenie i stałe doskonalenie bibliotecznych usług elektronicznych. W artykule krótko przedstawiono proces komputeryzacji centralnych bibliotek dziecięcych, rodzaje świadczonych przez nie usług oraz już zrealizowane najciekawsze projekty.

W 2008 roku w Moskwie otwarto pierwszą bibliotekę publiczną specjalizująca się w gromadzeniu i upowszechnianiu dokumentów dotyczących sztuki filmowej. W artykule zarysowano historię rosyjskiej kinematografii, rosyjskiego piśmiennictwa dotyczącego filmu (autorzy, tytuły głównych czasopism, wydawcy) oraz bibliotekarstwa związanego z kinematografią, a następnie szczegółowo przedstawiono cele i działalność nowej placówki.

Ruch Makerów ma coraz więcej zwolenników w sektorze edukacyjnym w Stanach Zjednoczonych (zob. babin.bn.org.pl/?p=2369), a jego założenia programowe wdrażane są w coraz większej liczbie szkół na poziomie podstawowym i średnim. Nie ma wątpliwości, że zajęcia w warsztatach typu makerspace stanowią dla uczniów ciekawe i twórcze doświadczenie, nie wiadomo jednak w jakim stopniu w czasie projektowania i majsterkowania i wymyślania nowych rozwiązań uczą się oni czegokolwiek. Making jest zbyt nowym fenomenem by zgromadzić odpowiednio duży korpus badań empirycznych, a większość istniejącej literatury pochodzi od entuzjastycznie nastawionych promotorów ruchu, autorka postanowiła wykorzystać więc dwa dobrze udokumentowane kierunki badań w psychologii i kogniwistyce, by spróbować wyjaśnić jak tworzenie prowadzi do nabywania wiedzy.

W artykule scharakteryzowano organizację sieci bibliotecznej i zadania bibliotek w Związku Radzieckim oraz nakreślono główne kierunki zmian w bibliotekarstwie i kierunki rozwoju bibliotek różnych typów po upadku ZSRR. Status Biblioteki Narodowej uzyskały wówczas dwie placówki – nie tylko dawna Biblioteka im. Lenina w Moskwie ale też Biblioteka Publiczna im. Sałtykowa-Szczedrina w Petersburgu. Krótko zarysowano ich obecny zakres odpowiedzialności i kierunki działania.

Z inicjatywy Rosyjskiego Stowarzyszenia Bibliotecznego od 1995 r. zaczęto gromadzić odnoszące się do bibliotekarstwa dokumenty normatywne i prawne opublikowane na terenie Rosji, a następnie przenosić je na formę cyfrową i tworzyć bazę danych „Prawodawstwo Biblioteczne Rosyjskiej Federacji” (PBRF). Na podstawie analizy zgromadzonych w niej materiałów, autorka podsumowuje 20 lat rozwoju bibliotecznej legislacji w okręgach administracyjnych Rosyjskiej Federacji.

W raporcie udokumentowano inwestycje bibliotek w strategiczne produkty technologiczne w 2014 r. oraz ofertę organizacji – zarówno niekomercyjnych, jak i tych nastawionych na zysk, dotyczącą oprogramowania do zarządzania zasobami i serwisami i bibliotek, w tym zintegrowanych systemów bibliotecznych (ZSB), platform usług bibliotecznych i multiwyszukiwarek. Prezentowane w artykule dane zebrano przy pomocy obszernej ankiety skierowanej do dostawców operujących na rynku międzynarodowym. Uzyskane, szczegółowe odpowiedzi dotyczyły m.in. organizacji ich firm, nowych produktów, wyników sprzedaży i bieżących osiągnięć. Wśród konsultowanych przez autora źródeł znalazły się także komunikaty prasowe prasowe, artykuły prasowe oraz inne publicznie dostępne informacje i doniesienia medialne. Większość respondentów dostarczyła mu również listy bibliotek reprezentowanych w udostępnionych statystykach, co pozwoliło na bardziej szczegółową analizę rynkowych trendów i wyborów dokonywanych w różnych sektorach bibliotecznych oraz obecnej sytuacji przemysłu technologii bibliotecznych (por. babin.bn.org.pl/?p=2146)

Czytanie poza szkołą pomaga kształtować u dzieci umiejętność rozpoznawania słów i kompetencje językowe, a opanowanie podstaw czytania we wczesnym wieku warunkuje dalsze szkolne sukcesy. Badania wskazują również na pozytywny wpływ bibliotek na rozwój dziecięcych zainteresowań, nawyków czytelniczych i na wyniki w nauce, oraz na zależność między dostępnością poza szkołą zróżnicowanych i uznawanych przez dzieci za ciekawe materiałów, a postawami najmłodszych wobec czytania w celach rekreacyjnych. Biblioteki publiczne, współpracując z instytucjami edukacyjnymi mogą więc w istotny sposób wspierać uczniów i ich rodziny oferując programy promocji czytelnictwa. W artykule omówiono jedną z takich inicjatyw – partnerski program edukacji czytelniczej The Better Beginnings (lepsze początki), opracowany przez Bibliotekę Stanową Zachodniej Australii oraz realizowany w jego ramach pilotażowy projekt The Hairytales of Heroboy (HH), skierowany do nauczycieli, uczniów szkół podstawowych i ich rodzin, i mający zachęcać dzieci do czytania książek spoza programu lekcyjnego i korzystania z bibliotek publicznych. Przedstawiono również wyniki badania ewaluacyjnego mającego ocenić efekty jego implementacji.