Babin

W art. dokonano przeglądu literatury nt. badań poświęconych interdyscyplinarności, w tym kwestiom interdyscyplinarnego i wielodyscyplinarnego charakteru bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN) (zob. BABIN 2008/3/200).  Zaproponowano następnie i zbadano możliwości wykorzystania sieci akademickich genealogii, czyli kognitywnych powiązań między naukowcami w danych społecznościach akademickich, jako wskaźnika interdyscyplinarności. Starano się w szczególności znaleźć dowody na potwierdzenie wpływu specjalizacji dziedzinowej promotorów i opiekunów rozpraw doktorskich z BIN (uczelnie ze Stanów Zjednoczonych i Kanady) na treść tych prac; próbowano też ustalić zmiany dotyczące ich zaplecza naukowego (typ macierzystej instytucji, kraj pochodzenia, dyscypliny, w jakich mentorzy legitymowali się najwyższym stopniem naukowym) następujące wraz z rozwojem BIN w ciągu ostatnich 80 lat.

W artykule przedstawiono wyniki badania nad czytelnictwem osób po 15 roku życia przeprowadzonego w czerwcu 2010 na reprezentatywnej próbie 1550 respondentów z 225 miejscowości na terenie całych Czech. Do celów porównawczych przywołano też niektóre wyniki badania z 2007 r.  (zob. BABIN 2009/1/25, BABIN 2009/3/172).

Na 7 konferencji sygnatariuszy Deklaracji Berlińskiej w Paryżu w 2009 r., promującej idee wolnego, elektronicznego dostępu do informacji, kwestii swobodnego wykorzystywania metadanych i rekordów katalogowych nadano taki sam priorytet jak literaturze akademickiej. Otwarty model reprezentacji danych w Internecie jest też propagowany przez bibliotecznych członków Konsorcjum W3C i powołany specjalnie w tym celu zespół Library Linked Data Incubator Group. Mimo że materiały biblioteczne są opracowywane i katalogowane przez organizacje sektora publicznego, a bibliotekarze są jednym z aktywniejszych środowisk promujących idee open access, opisy bibliograficzne nie są jednak dostępne dla wszystkich bezpłatnie i bez ograniczeń.

Strukturyzacja ludzkiej wiedzy dostępnej w domenie uniwersalnej (pod pojęciem tym autorzy rozumieją cały zbiór dokumentów tekstowych przechowywanych w różnego typu bibliotekach na całym świecie) jest konieczna, by umożliwić skuteczne wyszukiwanie zachowanych treści dzięki zapewnieniu do nich logicznych punktów dostępu oraz ułatwić lepsze rozumienie organizacji dziedzin wiedzy i relacji między ich głównymi częściami. Niezmiernie istotne jest, by modele i struktury wiedzy wykorzystywane m.in. w muzeach, bibliotekach, dostępne w książkach czy w internecie i kształtujące w dużym stopniu kognitywne mapy człowieka, były kompletne i systematyczne. W artykule przedstawiono wyniki badania mającego sprawdzić, na ile kryteria te spełniają 3 główne biblioteczne klasyfikacje: UKD (Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna), KDD (Klasyfikacja Dziesiętna Deweya) i KBK (Klasyfikacja Biblioteki Kongresu).

W związku z powszechną niemal dostępnością nośników elektronicznych o dużej pojemności, coraz więcej osób zaczyna tworzyć i gromadzić dużą liczbę cyfrowych treści na własny użytek, często związanych z rodzinną, czy lokalną historią. Niski poziom wiedzy nt. zasad przechowywania i zabezpieczania zasobów elektronicznych oraz ciągle zmieniające się oprogramowanie i sprzęt komputerowy zwiększają ryzyko utraty cennych danych i cyfrowych reprezentacji własnych wspomnień. Z badań dotyczących zarządzania osobistymi informacjami wynika, że chociaż większość osób zapisuje i kopiuje swoje pliki, niewiele z nich tworzy archiwa w tradycyjnym znaczeniu tego słowa i zna efektywne zasady ich organizacji i długotrwałego zachowania. Wg autorek, biblioteki publiczne i inne organizacje o podobnej misji mogą być doskonałym źródłem informacji na temat metod archiwizacji prywatnych zbiorów i dzielenia się nimi z innymi użytkownikami, warto też by aktywnie działały na rzecz zachęcania użytkowników do dzielenia się swoimi zbiorami i współtworzenia publicznie dostępnych cyfrowych zasobów dokumentujących życie swoich społeczności oraz prowadziły programy edukacyjne w tym zakresie.

Nauczanie prowadzone z wykorzystaniem sieci komputerowych i Internetu staje się obecnie częścią oferty coraz większej części uczelni wyższych na całym świecie. Celem omawianego w artykule badania było określenie zakresu wykorzystania e-learningu (EL) na wydziałach bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN) i zidentyfikowanie globalnych tendencji związanych z implementacją EL w programach studiów bibliotekoznawczych. Autorzy przeanalizowali w tym celu zawartość dostępnych w języku angielskim stron domowych 370 programów BIN z Afryki, Azji, Europy, Ameryki i Oceanii.

W badaniach dotyczących prognozowania i tłumaczenia indywidualnych zachowań użytkowników wobec nowych rozwiązań technologicznych wykorzystuje się powszechnie teorie i modele akceptacji technologii. Artykuł zawiera prezentację części wyników projektu badawczego, poświęconego analizie czynników wpływających na akceptację i wykorzystanie otwartych repozytoriów i modelu open access na państwowych uczelniach w Tanzanii.

Jednym z trudniejszych wyzwań, przed jakimi stoją bibliotekarze w czasach coraz szybszego rozwoju sieci www i rosnącej liczby projektów digitalizacyjnych, jest prezentowanie informacji o dostępnych online zasobach bibliotecznych w sposób przyjazny użytkownikom i umożliwiający łatwe dotarcie do poszukiwanych informacji oraz pełne poznanie bogactwa, wartości i zakresu bibliotecznych kolekcji. Wykorzystuje się w tym celu, z różnym stopniem powodzenia, m.in. bibliografie, listy A-Z i różnego typu przewodniki tematyczne oraz systemy zarządzania treścią, ułatwiające tworzenie przewodników online, takie jak LibGuides.

… więcej o Wykorzystanie LibGuides do promocji i prezentacji zbiorów specjalnych online

Biblioteka Sims Memorial (BSM) Uniwersytetu Southeastern Louisiana jest jedną z najbardziej innowacyjnych technologicznie placówek tego typu w St. Zjednoczonych, była też pierwszą amerykańską biblioteką, w której uruchomiono usługi informacji naukowej za pośrednictwem wiadomości tekstowych (por. BABIN 2008/1/46, BABIN 2009/2/125). W artykule przedstawiono przyczyny, które skłoniły dyrekcję BSM w 2004 r. do podjęcia decyzji o wprowadzeniu tej metody komunikacji z użytkownikami oraz zalety jej wykorzystania.

Aby zrozumieć potrzeby informacyjne użytkowników dotyczące dostępności obrazów w formie cyfrowej i sposobów ich indeksowania, bada się m.in. czynniki kontekstualne mające wpływ na zachowania związane z wyszukiwaniem plików obrazkowych i oczekiwania związane z tym, jak są opisywane w Internecie. W artykule przedstawiono wyniki projektu badawczego, mającego określić, w jaki sposób potrzeby ogółu użytkowników w tym zakresie powiązane są z zamierzonymi celami użycia obrazów z dostępnych w sieci, ogólnych (nietematycznych) zbiorów.

… więcej o Potrzeby użytkowników związane z wyszukiwaniem i wykorzystaniem obrazów