Babin

Biblioteka Miasta Belgrad (BMB) to największy system biblioteczny w południowo-wschodniej Europie (obsługa ponad 70 lokalizacji w mieście, nadzór nad 13 bibliotekami miejskimi i ich filiami). Instytucja ta prowadzi od lat starania by dotrzeć do jak szerszego grona użytkowników, w tym środowisk marginalizowanych. W 2009 r. zrealizowano z jej inicjatywy badanie mające na celu identyfikację grup niekorzystających z sieci bibliotecznej, opracowanie strategii pozwalającej na przyciągnięcie największej z nich do bibliotek i rozwój usług dostosowanych do jej potrzeb.

Dokonując omówienia wybranej literatury nt. kształtowania zbiorów i zarządzania różnymi typami zasobów bibliotecznych, autorki skupiły się na anglojęzycznych publikacjach z lat 2004-2008, pochodzących z czołowych czasopism dziedzinowych (Collection Management, Collection Biulding, Library Resources & Technical Services) oraz z wydanych w tym okresie książek, artykułów naukowych, raportów i prac badawczych, zidentyfikowanych na podstawie wyszukiwań w bazie LISA. Uwzględniono wyłącznie teksty dotyczące bibliotek akademickich z Ameryki Północnej.

Prace nad Koncepcją rozwoju bibliotek w RCz na lata 2011-2015 trwały bardzo długo, a dokument ten został przyjęty przez rząd dopiero w styczniu 2012 r. Wcześniej poddano go dyskusji w środowisku bibliotekarskim, które zgłosiło niewiele uwag, mających raczej charakter uściślający lub uzupełniający. Jedna z nich była jednak kłopotliwa, gdyż zarzucała Koncepcji dyskryminacyjny charakter. W końcu, po uzgodnieniu z Ministerstwem Kultury, zastrzeżenie to zostało odrzucone. Ten sam zarzut pojawił się jednak na jednym z blogów.

Statystyki dostarczane przez dostawców różnego typu zasobów elektronicznych różnią się znacząco między sobą – w części baz liczy się wykorzystanie poszczególnych tytułów, w innych pakietów z danej dziedziny wiedzy, w kolejnych – wyświetlenia rozdziałów. Międzynarodowy projekt COUNTER (Counting Online Usage of Networked Electronic Resources), uruchomiony w 2002 r., ma na celu ujednolicenie takich statystyk i zapewnienie bibliotekom dostępu do spójnych, porównywalnych i wiarygodnych danych nt. wykorzystania przez użytkowników subskrybowanych przez nie zasobów sieciowych oraz możliwość przeprowadzania na tej podstawie różnych analiz, potrzebnych im do odpowiedniego zarządzania zbiorami.

Choć przenośne czytniki e-książek są dostępne dla indywidualnych użytkowników już od lat 90. ubiegłego wieku, dopiero niedawno, wraz z wprowadzeniem tańszych i bardziej technologicznie zawansowanych modeli (Amazon Kindle, Sony Reader, Nook, czy Kobo) oraz pojawieniem się tabletu iPad, zyskały one większą popularność, a ich upowszechnienie (o ile zdobędą dominującą pozycję na rynku) może oznaczać istotne zmiany dla bibliotek. W artykule zreferowano wyniki badania mającego na celu określenie podejścia amerykańskich studentów do własności e-książek i odtwarzających je urządzeń i zainteresowania tej grupy użytkowników wypożyczaniem z uczelnianych bibliotek pozycji w kompatybilnych z czytnikami formatach. Przedstawiono również, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, możliwe przyczyny stosunkowo niskiej akceptacji tego typu narzędzi wśród odbiorców.

Obecnie niemal wszystkie biblioteki należą do jednego lub więcej konsorcjów bibliotecznych, za pośrednictwem których starają się uzyskać dostęp do jak największej liczby przydatnych im produktów i usług. Liczba tego typu organizacji przekracza obecnie dwie setki (dane z ponad 40 państw), a najpopularniejsze z nich zrzeszają niemal 1000 instytucji. W artykule, na podstawie doświadczeń jednej z kanadyjskich bibliotek akademickich, przedyskutowano możliwości i ograniczenia konsorcjów związane z grupowym zakupem czasopism oraz zalety i wady tzw. dużych umów (ang. big deals) (por. BABIN 2004/3/4/165, BABIN 2010/2/90), czyli licencji na bazy i pakiety czasopism.

Do korzyści płynących z zakupów konsorcyjnych autorka zalicza m.in. niższe koszty produktów i usług, poszerzenie dostępu do istniejących i nowych zasobów, ich lepszą jakość, współdzielenie/ograniczenie ryzyka związanego z uzyskaniem wspólnych/dzielonych korzyści i możliwość wspólnych negocjacji i korzystania z wiedzy i doświadczenia niedostępnych we własnej placówce.

Autor analizuje rolę i wpływ prac bibliotekarzy, twórców technologii informacyjnych i teoretyków sztuki na powstanie koncepcji i projektu mobilnej biblioteki.

Biblioteki akademickie (BA) odgrywają istotną rolę w doborze książek elektronicznych i udostępnianiu ich środowisku naukowemu. Z tego względu stosowane przez nie zasady gromadzenia tych zasobów mogą mieć potencjalnie istotne konsekwencje dla przyszłości rynku e-książki. W artykule omówiono wyniki badania analizującego kryteria i metody wyboru tytułów w tym formacie, stosowane w BA w Wielkiej Brytanii, zreferowano również dostępną literaturę przedmiotu poświęconą kształtowaniu zbiorów e-książek w placówkach akademickich i czynnikom wpływającym na decyzje o ich zakupie.

Istniejące sposoby klasyfikacji dokumentów, uwzględniające aspekty istotne dla działalności bibliotecznej i wydawniczej, są nie zawsze przydatne do systematyzacji zasobów bibliotek w czasie planowania prac digitalizacyjnych.

W artykule zaprezentowano: 1) przegląd literatury przedmiotu nt. tendencji w zakresie gromadzenia zbiorów bibliotecznych; 2) sposób organizacji gromadzenia w Bibliotece im. Morrisa (BM) Uniwersytetu Południowego Illinois w Carbondale (SIUC) i zmiany wprowadzone w tym zakresie.