Babin

W Czechach, uwaga bibliotek i innych instytucji pamięci była jak dotąd skoncentrowana na digitalizacji druków i rękopisów. Obecnie przyszła kolej na ewidencję, digitalizację, zabezpieczenie, długotrwałe zachowanie i udostępnianie dokumentów dźwiękowych. W tym celu Ministerstwo Kultury sfinansowało projekt utworzenia Wirtualnej Fonoteki Narodowej. W realizowanym w latach 2015-2020 projekcie uczestniczy ponad 500 instytucji, za koordynację działań oraz opracowanie założeń metodycznych odpowiadają Biblioteka Moraw w Brnie, Narodowe Muzeum Muzyki i Biblioteka Narodowa Czech.

… więcej o Digitalizacja i długotrwałe zachowanie dokumentów dźwiękowych: wstępne studium Biblioteki Narodowej Czech

Kluczowym krokiem mającym wpływ na podnoszenie znaczenia bibliotek dla osób poszukujących informacji jest zwiększenie widoczności zasobów oferowanych przez te instytucje w otwartej sieci. Z wielu historycznych powodów, biblioteki bardzo powoli wykorzystują jej możliwości w celu docierania do obecnych i potencjalnych użytkowników, a są one olbrzymie, o ile dane biblioteczne publikowane będą w sposób zrozumiały dla internetowych narzędzi wyszukiwawczych. Ponieważ format MARC, wykorzystywany w katalogach bibliotecznych, stworzono dekady przed powstaniem Internetu, nie jest on przystosowany do udostępniania i wymiany danych bibliograficznych w globalnym, sieciowym ekosystemie. Z tych m.in względów, w 2011 r Biblioteka Kongresu zleciła opracowanie czytelnego maszynowo standardu katalogowania następnej generacji. Efektem tych prac było powstanie Bibliographic Framework Initiative (BIBFRAME) – modelu bazującego na technologiach Linked Data i Sieci Semantycznej, mającego zapewnić podstawy dla przyszłości opisu bibliograficznego.

… więcej o O wykorzystywaniu BIBFRAME i Library Linked Data do rozwiązywania realnych problemów

W artykule przybliżono dyskusje prowadzone w ramach eForum – moderowanej, mailowej listy dyskusyjnej, organizowane co miesiąc przez Association of Library Collections and Technical Services (ALCTS) – jeden z oddziałów American Library Association (ALA). Skoncentrowano się zwłaszcza na omówieniu i skomentowaniu wątków i tematów poruszonych w trakcie debaty pn. „Rozwój zawodowy w zakresie katalogowania i metadanych” z lutego bieżącego roku, prowadzonej przez Lisę Robinson z Michigan State University i Stacie Trail z University od Minnesota.

… więcej o Specjaliści ds. metadanych w okresie przejściowym: od katalogowania w formacie MARC do Linked Data i BIBFRAME

Większość bibliograficznych metadanych w sieci www, opisujących dokumenty takie jak książki, artykuły czy pliki graficzne wzorowanych jest na dorozumianej strukturze pojedynczej jednostki (zasobu) i jej atrybutów (cech) – na schemacie tym oparto np. popularny, bazujący na Dublin Core format XML dla protokołu OAI-OMH. W ciągu ostatnich 2 dekad powstało jednak kilka bardziej zróżnicowanych koncepcji danych bibliograficznych, w których np. książka nie jest postrzegana jako książka, lecz jako zestaw jednostek w różny sposób odzwierciedlających znaczenie, sposób realizacji i fizyczność danego obiektu, takich jak przedstawiony w dokumencie IFLA z 1998 r. model FRBR, stanowiący inspirację dla całej rodziny formatów ujmujących zasoby bibliograficzne w podobnych kategoriach. W artykule porównano, jak modele te zostały wyrażone w postaci słowników Sieci Semantycznej bazujących na składni RDF. Przeanalizowano również, co słowniki te mówią o naturze jednostek bibliograficznych i w jaki sposób definiują je jako klasy RDF, w odróżnieniu od specyfikacji źródeł nie bazujących na tym języku.

… więcej o Modele opisu zasobów w Sieci Semantycznej: porównanie FRBR, RDA i BIBFRAME

W środowisku bibliotecznym od lat dyskutuje się nad sposobami wykorzystania metadanych tworzonych na samym początku bibliograficznego łańcucha dostaw, w celu zredukowania kosztów i czasu związanych z katalogowaniem i wyeliminowania zbędnych, powtarzanych zadań na linii wydawcy – biblioteki. Jednym z możliwych rozwiązań tej kwestii wydaje się być korzystanie z ONIX – międzynarodowego standardu wymiany danych używanego powszechnie w branży księgarskiej, jako że wiele elementów danych w tym schemacie można mapować do formatu MARC. Biblioteka Kongresu (BK) opracowała konwerter ONIX –> MARC, którego używa się do tworzenia opisów bibliograficznych w formacie MARC bezpośrednio z dostarczanych przez wydawców metadanych ONIX dla nowych publikacji otrzymywanych w ramach programu CIP (Cataloguing in Publication); podobne narzędzie udostępnia też OCLC.

… więcej o Wykorzystanie metadanych ONIX przy tworzeniu rekordów bibliograficznych Biblioteki Kongresu.

Międzynarodowa Agencja ISBN upoważniła firmę Digital Publishing Partners do przeprowadzenia w latach 2010-2011 badań, które ułatwią jej w przyszłości utworzenie i prowadzenie bazy danych zawierającej materiały Agencji dotyczące nadawania identyfikatora ISBN książkom elektronicznym (KE). Badaniem objęto wszystkich uczestników amerykańskiego rynku książki. Ponieważ w Stanach Zjednoczonych rynek KE rozwija się bardzo szybko, zreferowane w artykule wnioski z badań mogą służyć kształtowaniu polityki Agencji wobec KE w innych krajach.

… więcej o Nadawanie ISBN książkom elektronicznym – wyniki badania

W drugiej połowie XX wieku nastąpił szybki rozwój bibliotek i czytelnictwa, również w archiwach zwiększyła się liczba dokumentów administracyjnych, co przyspieszyło modernizację organizacji zasobów archiwalnych i udostępnianie ich użytkownikom. Biblioteki i archiwa rozwijały się równolegle osiągając coraz większą specjalizację i odrębność w zakresie komputeryzacji, standardów opisu danych, formatów stosowanych w systemach komputerowych, organizacji sieci krajowych i międzynarodowych. Kryzys ekonomiczny oraz cyfryzacja na masową skalę przyczyniły się do upowszechnienia idei współpracy różnych instytucji. Także biblioteki i archiwa współpracują obecnie w wielu dziedzinach. Poszukują m.in. zbliżenia zasad opisu dokumentów archiwalnych i bibliotecznych oraz poprawy informacji o zbiorach, gdyż ze względu na różne formaty nie można jednocześnie efektywnie przeszukiwać na wspólnych portalach baz bibliotecznych w formacie UNIMARC i archiwalnych w formacie EAD (Encoded Archival Description). Wyszukiwanie jest zawodne, gdyż nie obejmuje wielu elementów opisu zawartych w obu formatach. Biblioteka Narodowa Francji prowadzi prace nad wykorzystaniem formatu EAD do opisywania rękopisów bibliotecznych.

… więcej o Podobienstwa, rozbieżności i zasady współpracy między archiwami i bibliotekami we Francji

Istniejące sposoby klasyfikacji dokumentów, uwzględniające aspekty istotne dla działalności bibliotecznej i wydawniczej, są nie zawsze przydatne do systematyzacji zasobów bibliotek w czasie planowania prac digitalizacyjnych.

… więcej o Klasyfikacja dokumentów dostosowana do potrzeb procesu digitalizacji

Nowy format plików graficznych JPEG 2000 zyskuje rosnącą popularność jako format archiwizacji obrazów wykorzystywany m.in. w Bibliotece Brytyjskiej, Bibliotece Kongresu, Bibliotece Królewskiej w Hadze i in. jako następca niekompresowanego formatu TIFF.

… więcej o JPEG 2000 jako format danych obrazowych do długoterminowego przechowywania