Babin

Dyrektor Biblioteki Narodowej Chin (BNCh), Narodowego Chińskiego Centrum Zachowywania i Konserwacji Starożytnych Książek oraz Muzeum Narodowego Klasycznych Książek przedstawia w tekście najważniejsze innowacyjne projekty BNCh, dotyczące bibliotek cyfrowych, działalności edukacyjnej oraz ochrony dziedzictwa kulturowego. Placówka ta powstała w 1909 r., jest głównym repozytorium piśmiennictwa narodowego, narodowym ośrodkiem bibliograficznym, centrum konserwacji starożytnych dzieł chińskiej kultury oraz centrum informacyjno-badawczo-rozwojowym. Obsługuje ponad 4 mln użytkowników rocznie, a jej zbiory obejmują ponad 32,4 mln woluminów.

Konferencje naukowe są niezmiernie istotnym elementem komunikacji naukowej i źródłem informacji na temat stanu badań z danej dyscypliny, i co roku organizuje się setki tego typu spotkań, których renoma i postrzegana jakość mogą się znacząco różnić. Wytycznymi, pozwalającymi na wybór odpowiedniego sympozjum są rankingi konferencji, klasyfikujące te wydarzenia na podstawie wybranych, jakościowych i nie zawsze w pełni obiektywnych mierników. W artykule przestawiono wstępne wyniki badania sprawdzającego możliwości stosowania systematycznych, zautomatyzowanych i bezstronnych metod ocen konferencji z zakresu informatyki i technologii informacyjnych (ITI), przy użyciu prostego algorytmu, wykorzystującego model błądzenia losowego.

Cenzura w Internecie jest przedmiotem troski wielu gremiów na całym świecie, gdyż restrykcje dotyczące używania tego medium i związanych z nim narzędzi komunikacyjnych łamią jedno z podstawowych praw człowieka, jakim  jest prawo do informacji,  blokują ludziom dostęp do wiedzy w skali globalnej, zmniejszają ich szanse edukacyjne oraz utrudniają świadome podejmowanie decyzji i działalność obywatelską, stanowią też zagrożenie dla ruchu otwartego dostępu do wyników badań naukowych. Celem artykułu jest podniesienie świadomości znaczenia, jakie ma podjęcie przez służby biblioteczno-informacyjne odpowiedzialności za znalezienie dogodnych metod regularnego monitorowania cenzury internetowej w ich krajach, oraz przedstawienie możliwych ram takiego monitoringu.  Podsumowuje on badania przeprowadzone dla Komitetu IFLA ds. wolnego dostępu do informacji i wolności wypowiedzi (FAIFE) i dotyczące sposobów manifestacji cenzury, negatywnych i pozytywnych trendów związanych z cenzurowaniem sieci www w poszczególnych państwach oraz roli władz, dostawców internetowych i operatorów wyszukiwarek w tym procederze.

W artykule poświęconym recepcji literatury kobiecej i jej pozycji na rynku wydawniczym, autorka opisuje genezę i przebieg popularnej akcji #readwomen 2014, mającej na celu promocję książek pisanych przez kobiety, zastanawiając się nad jej możliwym wpływem na świat literacki i zachowania czytelników.

Mimo stałego rozwoju usług e-administracji i wzrostu ich zakresu i złożoności, istnieje nadal duża liczba obywateli, dla których z wielu różnych względów (brak wiedzy, umiejętności, słaby dostęp do technologii sieciowych i in.) serwisy te pozostają niedostępne. Szukając możliwości realizacji swoich potrzeb w nowym, elektronicznym systemie, osoby wykluczone cyfrowo korzystają często z pomocy pośredników informacji, takich jak biblioteki i inne instytucje sektora publicznego. Również władze, w coraz większym stopniu, polegają na bibliotekach jako ośrodkach mających zapewniać mieszkańcom pierwszy punkt dostępu do e-administracji oraz odpowiednie szkolenia i wsparcie informacyjne i techniczne (por. BABIN 2008/2/129, BABIN 2010/3/183). W artykule przedstawiono wyniki badania poświęconego analizie achowań informacyjnych i ich wpływu na poziom wykorzystania sieciowych usług organów administracyjnych, identyfikacji barier w przepływie istotnych społecznie informacji oraz określeniu interakcji między placówkami bibliotecznymi i agencjami rządowymi w kontekście teorii światów informacyjnych i badań nad cyfrową integracją. Celem nadrzędnym projektu było zaprojektowanie na tej podstawie zasobu online dla bibliotekarzy świadczących dla swoich użytkowników usługi związane z e-administracją.

Mianem lokalnych (społecznych) portali informacyjnych (ang. community information portals) w artykule określa się serwisy internetowe dostarczające informacje ważne dla danego regionu i jego mieszkańców, i zapewniające m.in. dostęp do bieżących, aktualnych wiadomości nt. ochrony zdrowia, możliwości uzyskania wsparcia finansowego, mieszkalnictwa, transportu, edukacji, opieki nad dziećmi, urzędów wszystkich szczebli, jak również lokalnej oferty kulturalnej i rozrywkowej. W wielu krajach takie serwisy są prowadzone przez biblioteki publiczne, a działalność ta stanowi przedłużenie ich dotychczasowej misji informacyjnej. Portale tego typu ułatwiają dostęp do danych z różnych źródeł, gromadząc je i prezentując w zorganizowany sposób, muszą więc być odpowiednio zaprojektowane i łatwe w obsłudze. Autorzy prezentują wyniki przeglądu piśmiennictwa poświęconego takim zasobom, a następnie badania ich użyteczności i przydatności, na przykładzie wybranych stron australijskich.

Jakościowa analiza sposobu korzystania z mediów internetowych niesie ze sobą wiele wyzwań – ze względu na naturę sieci oraz wielość i złożoność kanałów komunikacyjnych trudno jest zastosować tradycyjne metody, wymagające m.in. określenia terenu badań i obserwacji uczestników. W artykule scharakteryzowano etapy rozwoju badań nad nowymi mediami i ich odbiorcami, a następnie przedstawiono propozycję metodologii jakościowej, pozwalającej na poznawanie zachowań użytkowników w cyberprzestrzeni; omówiono też wyniki projektu badawczego przeprowadzonego zgodnie z tą metodologią.

W artykule, na przykładzie konkursu dla przedszkolaków w wieku 4 do 7 lat ze specjalnych placówek dla dzieci z chorobami oczu i wadami wzroku, zorganizowanego przez Krasnojarską Krajową Bibliotekę Specjalną, omówiono możliwości wspomagania przez biblioteki tego typu rehabilitacji najmłodszych, niepełnosprawnych użytkowników.

W każdej bibliotece tworzy się unikalna kultura, będąca wypadkową obowiązujących tam zasad, panującej atmosfery i międzyludzkich interakcji, a zrozumienie jej specyfiki pomaga w kształtowaniu dobrych relacji z użytkownikami i wysokiej jakości obsługi. Każda biblioteka ma też własne, humorystyczne lub bardziej poważne listy typów bibliotecznych klientów, a klasyfikacje te mają ułatwić bibliotekarzom radzenie sobie z oczekiwaniami odbiorców i lepsze dopasowywanie usług do ich indywidualnych potrzeb. W artykule, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz doświadczeń autora związanych z nocną pracą w informatorium biblioteki akademickiej, omówiono metody budowania długotrwałych, spersonalizowanych relacji ze stałymi klientami oraz zastosowania typologii osobowości do podnoszenia efektywności oferowanych serwisów i doboru pracowników obdarzonych empatią oraz odpowiednimi umiejętnościami komunikacyjnymi i interpersonalnymi.

Koncepcja altmetryki (altmetrics, ALM, article level metrics), czyli alternatywnej metryki jako nowego, powiązanego z mediami społecznościowymi i nowymi formami publikacji, wskaźnika popularności i oddziaływania dorobku naukowego, zyskuje od kilku lat coraz więcej uwagi ze strony środowiska akademickiego oraz wydawców i dostawców publikacji naukowych. Po jej przyjęciu w ubiegłym roku przez wiele platform wydawniczych i instytucjonalnych repozytoriów, altmetryka stała się również popularnym tematem akademickich dyskusji, zwłaszcza w kręgach krytykujących nadużywanie wskaźnika Journal Impact Factor w systemie wartościowania publikacji. Artykuł poświęcono omówieniu specyfiki tego miernika oraz potencjału rozwijanego przez autorów narzędzia altmetrics.com i jego przydatności dla naukowców. Przeanalizowano w nim również możliwości efektywnego wykorzystania article level metrics w środowisku instytucjonalnym oraz jej możliwe zastosowania z perspektywy różnych użytkowników końcowych i uniwersytetu jako instytucji badawczej; wskazano również obszary wymagające dopracowania i dalsze kierunki rozwoju serwisu altmetrics.