Babin

W 2012 r. projekt Internet Archive (jedno z największych, otwartych cyfrowych archiwów na świecie) nawiązał współpracę z firmą BitTorrent Inc. oferując ponad milion plików ze swoich zbiorów przez sieć P2P, w celu zapewnienia użytkownikom łatwiejszego i szybszego dostępu do swoich zasobów. Jak dotąd, jest to jedyna tak duża i popularna biblioteka, która zdecydowała się na korzystanie z technologii peer-to-peer, kojarzonej powszechnie z piractwem internetowym, by ułatwić dystrybucję i redystrybucję zasobów znajdujących się w domenie publicznej. W artykule przedyskutowano specyfikę torrentów, związane z nimi kontrowersje, zalety i możliwości zastosowań protokołu BitTorrent w bibliotekach oraz przyjęcia zdecentralizowanego podejścia do zarządzania danymi, a także argumenty na rzecz szerszej implementacji tego oprogramowania przez wszystkie społeczności i instytucje, których nadrzędnym celem jest realizacja idei Open Access i upowszechniania wiedzy.

W grudniu 2013 roku Biblioteka Kongresu (BK) i Rada ds. Zasobów Informacyjnych i Bibliotecznych Stanów Zjednoczonych opublikowały raport dotyczący stanu amerykańskiego dziedzictwa filmowego z okresu kina niemego (1912-1929). Wynika z niego, że w całości zachowało się tylko 14% rodzimej produkcji filmowej tego okresu w wersji oryginalnej, 11% filmów w wersji zagranicznej, 5% filmów uszkodzonych lub niekompletnych, a aż 70% produkcji zupełnie utracono. Ponieważ wraz z rozwojem technologii również filmy dźwiękowe zapisane na taśmie celuloidowej niszczeją i odchodzą w przeszłość, głównym zadaniem bibliotek i archiwów filmowych jest zabezpieczenie oryginałów i przeniesienie ich zawartości na formę cyfrową. W artykule krótko scharakteryzowano zasoby audiowizualne (AV) Biblioteki Kongresu oraz paru innych bibliotek i archiwów amerykańskich posiadających znaczące zbiory filmów, a także omówiono ich osiągnięcia w zakresie konserwacji i digitalizacji materiałów audiowizualnych.

Oprogramowanie o otwartym kodzie źródłowym (OSS) ma w porównaniu z komercyjnymi rozwiązaniami szereg zalet takich jak niższe koszty ogólne użytkowania, szybkość rozwoju, bezpłatne aktualizacje, czy niezależność od usługodawcy. Może być też szczególnie użyteczne dla krajów rozwijających się, gdyż zwiększa dostępność nowych technologii i informacji, pomaga niwelować podziały cyfrowe, pozwala na wykorzystywanie wiedzy i umiejętności lokalnych mieszkańców oraz dostosowywanie systemów i aplikacji do lokalnych potrzeb. Rozsądna implementacja OSS może też stymulować rozwój lokalnego przemysłu informatycznego i pomóc w tworzeniu nowych miejsc pracy. Wykorzystanie potencjalnych korzyści z tym związanych zależne jest jednak od tego w jaki sposób produkty open source będą odbierane przez użytkowników. W artykule zreferowano jedno z pierwszych badań poświęconych akceptacji oprogramowania tego typu w kontekście państw Południa, na przykładzie Tajlandii. Przedstawiono również wszechstronny model integrujący czynniki indywidualne (subiektywne normy), społeczne i powiązane z charakterystyką oprogramowania, determinujące akceptowalność OSS, analizując stopień wzajemnych wpływów i powiązań tych zmiennych.

Mobilne technologie komunikacyjne (MTL) niosą za sobą zarówno nowe szanse edukacyjne, jak i duże wyzwania. Urządzenia takie jak smart fony, iPady, czy tablety są coraz powszechniej używanie i cieszą się dużą popularnością wśród studentów, a ich funkcje, coraz to nowe możliwości zastosowań oraz fakt, że stanowią własność prywatną, utrudniają władzom uniwersyteckim wprowadzanie regulacji dotyczących ich dozwolonego użycia i kontrolowanie sposobów ich wykorzystywania. Niezależnie od tych trudności, uczelnie mają zobowiązania wobec osób studiujących i uczących na ich terenie i muszą odpowiednio zabezpieczać ich prawa. W artykule przybliżono w jaki sposób brytyjskie szkoły wyższe podchodzą do kwestii używania MTK i jak wykorzystują ich edukacyjny i pedagogiczny potencjał, ograniczając jednocześnie ryzyko związane z naruszeniami prywatności i praw własności intelektualnej.

W 2005 r., grupa 14 amerykańskich wydziałów i college’ów prowadzących studia z zakresu nauki o informacji (NI) zawiązała organizację o nazwie iSchools, powołaną w celu rozwoju tej dyscypliny (promowanej pod marką iField), re-definicji jej tożsamości, istoty, podstawowych wartości i wyróżnialnych cech w szybko zmieniającym się środowisku technologicznym, oraz przeciwdziałania zagrożeniom związanym z trudnością jasnego określenia jej granic oraz koncepcji informacji jako takiej. iSchools zostały stworzone od podstaw lub ewoluowały z programów koncentrujących się wcześniej na bibliotekach, bibliotekoznawstwie, technologii informacyjnej, informatologii, informatyce i informacji naukowej, a za główne obszary ich zainteresowań naukowo-badawczych można uznać (na podstawie deklaracji zawartych na ich stronach www) dynamiczne interakcje oraz relacje między ludźmi, technologią i informacją, z naciskiem na równoważenie wpływów dwóch ostatnich czynników w celu wspierania ludzkiego i organizacyjnego potencjału. W lipcu 2013 roku zrzeszenie iSchools liczyło już 46 członków, w tym 21 spoza Stanów Zjednoczonych (z Europy Zachodniej i Azji). Z 27 amerykańskich placówek, 18 prowadzi programy magisterskie z zakresu iField, akredytowane przez American Library Association. W artykule przybliżono główne założenia i misję tego ruchu oraz specyfikę procesu jego rozwoju, internacjonalizacji i globalizacji.

Wielojęzyczne biblioteki cyfrowe (WBC), czyli systemy wspierające wielojęzyczny dostęp do zasobów elektronicznych w różnych formatach oraz wyszukiwanie i przeglądanie informacji niezależne od języka dokumentu i jego danych opisowych, mają dość krótką historię, mimo to są przedmiotem rosnącej liczby badań, cieszą się też coraz większym zainteresowaniem użytkowników. W tekście przedstawiono wyniki systematycznego przeglądu angielskojęzycznego piśmiennictwa z lat 1997-2012, poświęconego WBC, mającego na celu identyfikację, organizację i ewaluację prac badawczych związanych z różnymi aspektami implementacji, wykorzystania i użyteczności repozytoriów tego typu oraz technik wielojęzycznego wyszukiwania, by zapewnić łatwy dostęp do informacji na poszczególne tematy.

Artykuł poświęcono analizie i ewaluacji różnych typów mechanizmów wyszukiwania semantycznego w sieci www, w odniesieniu do ich możliwości organizacji i lokalizacji sieciowych dokumentów semantycznych. Na podstawie przeglądu literatury przedmiotu autorzy omawiają w nim infrastrukturę Sieci Semantycznej (SS), charakterystyki różnych typów silników wyszukiwawczych i systemów modelowania wiedzy oraz główne problemy związane z ewaluacją wyszukiwania w SS. Klasyfikują też zestaw atrybutów charakteryzujących poszczególne rozwiązania, przydatny przy ocenie zarządzania semantycznymi dokumentami. Następnie, przeprowadzają, w kontekście sieciowym, jakościową ewaluacji, wg tych kryteriów, 12 semantycznych wyszukiwarek różnego typu, wykorzystując w tym celu metodologię Desmet stosowaną w inżynierii oprogramowania.

Udostępnianie książek elektronicznych staje się w amerykańskich bibliotekach szkolnych coraz bardziej powszechną usługą – z sondażu School Library Journal z 2013 r. wynika, że 26% tych placówek używa cyfrowych książek i podręczników, a kolejne 11% planuje ich wprowadzenie. Statystyki te odzwierciedlają ogólnokrajowe trendy – e-książki czyta 23% Amerykanów powyżej 15-roku życia (dane Pew Research Center Internet &American Life Project), cyfrowe technologie i treści cieszy się też dużą popularnością wśród dzieci i młodzieży, bibliotekarze szkolni chcą więc docierać do uczniów tam, gdzie łatwo ich znaleźć – online. W artykule przedstawiono wyzwania związane z migracją bibliotek szkolnych na formę cyfrową na podstawie doświadczeń dwóch wysoko notowanych szkół średnich ze stanu Illinois. Przeanalizowano m.in. powody decyzji o udostępnianiu ebooków, preferowane urządzenia do ich odczytu i techniczne zagadnienia związane z ich wypożyczaniem, wybieranych dostawców e-treści oraz zakres wykorzystania druku i materiałów elektronicznych w omawianych bibliotekach.

W artykule omówiono program AUTHORIS opracowany na Wydziale Informacji i Komunikacji Uniwersytetu w Granadzie w Hiszpanii. Jest to narzędzie umożliwiające generowanie haseł wzorcowych dla rekordów bibliograficznych na podstawie zasobów kartotek wzorcowych i zbiorów słownictwa opublikowanych w modelu Linked Data, za pomocą algorytmów uczenia. AUTHORIS opracowano, by rozszerzyć kontrolę autorytatywną i wymianę informacji między ośrodkami bibliograficznymi i innymi instytucjami.

Szybki rozwój wiedzy i postępów w zakresie rozwoju ICT zmienił znacząco zakres i sposób świadczenia usług bibliotecznych, a także formułę edukacji bibliotekoznawczej, wymuszając wprowadzenie istotnych jakościowych zmian do sposobów kształcenia i programów studiów z tej dziedziny, pozwalających na ich lepsze dopasowanie do potrzeb rynku w cyfrowej erze. Jedną z nowych i dynamicznie rozwijających się metod edukacyjnych jest e-learning. W artykule przedstawiono wyniki badania analizującego wpływ nowych technologii edukacyjnych na uczenie bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN) oraz zakres implementacji e-learningu w wybranych szkołach BIN na świecie; omówiono również techniki e-learningu przydatne w nauczaniu tej dyscypliny oraz największe wyzwania przed jakimi stoi środowisko biblioteczne w Indiach.