Babin

Autorzy prezentują wyniki porównawczego badania 10 amerykańskich bibliotek akademickich i publicznych, analizującego podejście tych instytucji do zmian technologicznych, a zwłaszcza wpływ szybkiego rozwoju cyfrowych i elektronicznych zasobów na liczbę i tematykę pytań kierowanych do działów informacji naukowej (w tym kwerend o charakterze technicznym), charakter interakcji z użytkownikami, organizację pracy i ewolucję zakresu zadań i obowiązków bibliotekarzy informatoriów, a także rolę czynników instytucjonalnych w tym procesie.

Artykuł poświęcono omówieniu udostępnianych online, opracowanych samodzielnie przez bibliotekarzy Centralnego Systemu Bibliotek Dziecięcych w Nowokuźniecku, tekstowych i multimedialnych publikacji bibliograficznych, mających na celu rozbudzenie zainteresowań czytelniczych dzieci i młodzieży.

Zapewnienie przez rywalizujące ze sobą uczelnie dobrych warunków nauki w świecie zdominowanym przez nowe, szybko zmieniające się technologie cyfrowe wymaga od tych instytucji stałego monitorowania sposobów wykorzystywania różnych mediów i usług przez studentów – grupy, wśród której nowinki technologiczne rozchodzą się niezwykle szybko i do której należy wielu wynalazców nowych aplikacji. Do odpowiedniego zrozumienia ich zachowań oraz sensowności inwestowania w tworzenie dla tego typu odbiorców określonych typów usług, niezbędne jest podejście empiryczne analizujące szerokie spektrum używanych przez nich mediów – od drukowanych podręczników po serwisy typu Twitter. W artykule przedstawiono wyniki badań sprawdzających, którego typu usługi biblioteczne i powiązane z nimi serwisy sieciowe uznawane są przez studentów za ważne, z których faktycznie korzystają i na których powinny się skupiać biblioteki akademickie planując swoje strategie rozwoju na przyszłość.

Dzielenie się zasobami i zwiększanie efektywności ich wykorzystania to dla bibliotek jedna z podstawowych strategii radzenia sobie z trudnościami finansowymi, tureckie placówki tego typu miały jednak dotychczas głównie doświadczenia ze wspólnym użytkowaniem źródeł drukowanych. Migracja z formatu papierowego na elektroniczny i zmiany form komunikacji naukowej i finansowania publikacji naukowych wiążą się dla nich z koniecznością reorganizacji sposobu świadczenia usług i udostępniania dokumentów. Ze względu m.in. na ograniczenia budżetowe, coraz bardziej popularną alternatywną dla systemu licencjonowania treści staje się w tureckim środowisku bibliotecznym i naukowym model Open Access (OA), a rosnące koszty bazujących na druku modeli wydawniczych sprawiły, że lokalne uczelnie i instytucje naukowe preferują publikowanie elektroniczne. W artykule, na podstawie wyników przeprowadzonych przez autora badań, omówiono obecny stan udostępniania dokumentów cyfrowych w tym kraju i rozwój inicjatyw na rzecz OA.

W 2006 r. Biblioteka Narodowa Norwegiii (BNN) rozpoczęła zakrojony na szeroką skalę program digitalizacji treści zakładający przeniesienie na formę cyfrową, w ciągu kolejnych 20-30 lat, całości zbiorów tej książnicy, w formie cyfryzacji fizycznych obiektów z kolekcji oraz pozyskiwania nowych publikacji w formie elektronicznej bezpośrednio od wydawców. Biblioteka dysponuje niemal kompletnym zasobem wszystkich norweskich gazet i czasopism (ok. 5 mln egzemplarzy z niemal 1200 tytułów), w ciągu 6 lat udało jej się dokonać konwersji m.in. ok. 350 tys. egzemplarzy, a od 2008 r. wszystkie nowe gazety publikowane na terenie tego kraju przechowywane są w formie cyfrowej i w perspektywie kilku kolejnych lat mają być dostarczane bibliotece wyłącznie drogą elektroniczną, w wysokiej jakości formacie. W 2011 r. BNN uruchomiła nowy, darmowy serwis cyfrowych gazet i czasopism (www.nb.no/aviser), stanowiący część biblioteki cyfrowej BNN i przeznaczony dla wszystkich norweskich placówek bibliotecznych. Mogą one korzystać za jego pośrednictwem z tych tytułów, na które BNN ma podpisaną umowę i wszystkich numerów periodyków wyłączonych spod ochrony praw autorskich.  Autor przedstawia obecny stan i zakres funkcjonalności tego programu i plany jego dalszego rozwoju

Po roku 2003, w którym zorganizowano w Bibliotece Kongresu konferencję poświęconą zapewnianiu dostępu do ukrytych (nieopracowanych lub opisanych jedynie w minimalnym stopniu) zasobów, w Stanach Zjednoczonych powstało wiele programów i inicjatyw mających na celu odpowiednią identyfikację i katalogowanie ukrytych zbiorów specjalnych i archiwów. W artykule zreferowano jeden z takich projektów – prace z ostatnich kilku lat związane z zabezpieczeniem i rejestracją bibliograficzną dokumentów kartograficznych znajdujących się w zasobach biblioteki Sterling Memorial (SML) Uniwersytetu Yale, omówiono też specyfikę tego typu zadań i związane z nimi trudności.

Raritan Valley Community College (RVCC) – dwuletni publiczny college w North Branch, był pierwszą szkołą tego typu w Stanach Zjednoczonych, która zawarła umowę z krajową Agencją Ochrony Środowiska, zobowiązując się do wdrażania ekologicznych rozwiązań i zasad zrównoważonego rozwoju oraz redukcji tzw. węglowego śladu uczelni (sumy emisji gazów cieplarnianych powstałych w związku z zużyciem energii, wody i produkcją śmieci). Jednym z elementów tej strategii było wprowadzenie w 2009 r., systemu zarządzania drukiem, którego celem była redukcja kosztów i ograniczenie strat związanych z niepotrzebnym tworzeniem drukowanych kopii dokumentów i nadmiernym zużyciem tonerów i papieru w bibliotece college’u.

W czasach, w których biblioteki muszą elastycznie reagować na ograniczenia budżetowe i rosnące ceny czasopism naukowych, zobowiązania wynikające z umów pakietowych (ang. big deals), w ramach których kupuje się od dużych wydawców prenumeraty całych baz tytułów, bez możliwości wyboru czy rezygnacji z określonych pozycji i dostosowywania subskrypcji do potrzeb konkretnej uczelni, bywają dla tych instytucji bardzo dużym obciążeniem. W artykule zaprezentowano doświadczenia dwóch bibliotek akademickich ze Stanów Zjednoczonych, zrzeszonych w ARL, które ze względu na konieczność szukania oszczędności zdecydowały się na wycofanie z takich umów, i przedstawiono szczegółowo konsekwencje tej rezygnacji, w tym jej wpływ na dalszą politykę gromadzenia, dostępność pożądanych czasopism i wypożyczenia międzybiblioteczne oraz reakcje społeczności akademickiej.

Audiobooki cieszą się z roku na rok rosnącą popularnością, a zapewnianie do nich dostępu stanowi dla bibliotek, w obecnym klimacie ekonomicznym i przy ograniczonych budżetach na zakup nowości, dużym wyzwaniem. Część z tych placówek wykorzystuje w celu powiększenia swoich zasobów tych materiałów darmowe e-audiobooki oferowane na coraz liczniejszych stronach internetowych. W artykule omówiono procedury ponownego zapisu i katalogowania popularnych książek w tym formacie z domeny publicznej, opracowane w bibliotece Johna M. Pfau (BJP) Kalifornijskiego Uniwersytetu Stanowego w San Bernardino.

Pinterest to nowe narzędzie społecznościowe służące do dzielenia się materiałami wizualnymi, przypominające wirtualną tablicę korkową, na której można „przypinać” (z ang. pin – pinezka) lub „przepinać” (repin) z innych źródeł ulubione zdjęcia, filmy czy odnośniki do interesujących użytkownika zasobów. Pozwala ono m.in. na tworzenie i organizację tematycznych kolekcji powiązanych z wydarzeniami, miejscami, inspiracjami czy hobby, subskrybowanie interesujących tematów, śledzenie tablic innych użytkowników i „lubienie” oraz komentowanie innych postów; Pinterest jest też połączony z innymi popularnymi mediami społecznościowymi. Serwis zdobył w ciągu ostatniego roku miano najszybciej rozwijającej się strony internetowej (w samych Stanach Zjednoczonych ma co miesiąc ok. 10 mln odwiedzających) i z tego względu cieszy się coraz większym zainteresowaniem specjalistów od marketingu i sprzedaży. W artykule pominięto jego aspekt komercyjny, skupiając się na omówieniu fenomenu popularności Pinterest wśród amerykańskich pedagogów i bibliotekarzy oraz przedstawieniu przykładów jego stosowania w celach edukacyjnych, w szkołach i bibliotekach w Stanach Zjednoczonych.