Babin

Z badań na temat czynników ułatwiających kształcenie kompetencji językowych i promocję czytelnictwa wśród dzieci, które nie opanowały jeszcze nauki czytania, wynika, że niebagatelną rolę w procesie nauki nowych słów i budzenia zainteresowania książkami odgrywa zabawa oraz odpowiednie wsparcie zapewniane przez rodziców lub opiekunów. Również w pakiecie edukacyjnym Every Child Ready to Read, opracowanym przez sekcje ALA: Public Libraries Association (PLA) i Association for Library Service to Children (ALSC), odpowiedzialne za wspieranie usług bibliotecznych dla najmłodszych, wskazuje się zabawę, jako jedno z 5 kluczowych działań, w jakie rodzice powinni się angażować wspólnie dziećmi, by przygotować je do wczesnej aktywności czytelniczej. W artykule omówiono bazujące na tych założeniach programy, realizowane w sieci Brooklyn Public Library (BPL).

Internet stał się nieodłączną częścią życia współczesnych studentów, z prowadzonych od lat badań wynika jednak, że łatwość w posługiwaniu się tym medium i znajomość jego mechanizmów nie zawsze idą w parze z wysokim poziomem kompetencji informacyjnych i umiejętnością krytycznej oceny źródeł elektronicznych oraz wyboru wartościowych informacji w zalewie dostępnych w sieci www treści. Bibliotekarze i kadra naukowa zdają sobie sprawę z tego problemu, próbując zapewniać użytkownikom informacji różnego typu pomoce w postaci list kontrolnych i przewodników dotyczących cyfrowych zasobów. Autorka omawia w artykule instrumenty tego typu oraz ich wady i ograniczenia, a następnie prezentuje własne podejście do nauki selekcji i weryfikacji internetowych źródeł, proponując wykorzystywanie w celach edukacyjnych stworzonej przez siebie metody: RADAR.

Książki elektroniczne wypożyczane są już w większości amerykańskich bibliotek publicznych (w 2011 r. oferowało je 82% tych placówek), a kwestie ich licencjonowania, platform technicznych i sporów z wydawcami zostały szeroko udokumentowane w literaturze bibliotekoznawczej; mniej uwagi poświęca się natomiast problemom czytelników cyfrowych książek. W artykule przedstawiono doświadczenia Chatham Public Library – placówki pełniącej podwójną funkcję biblioteki publicznej i uczelnianej, związane z udostępnianiem e-książek i organizacją powiązanych z nimi usług z perspektywy skoncentrowanej na użytkowniku; przedyskutowano również konsekwencje upowszechniania się tego formatu dla bibliotek publicznych oraz sposoby integracji zbiorów drukowanych z zasobami elektronicznymi i wykorzystania tych ostatnich przy promocji transliteracji (ang. transliteracy), czyli biegłości poruszania się po różnych typach multimediów. Autorzy referują w tekście szczegółowo proces opracowywania i rozwoju szkoleń dla czytelników, mających ułatwić im korzystanie z e-książek i e-czytników oraz programy regularnie prowadzonych przez bibliotekę zajęć skierowanych do seniorów.

Omówiono rozszerzony w 2012 r. program nauczania przedmiotu „design biblioteczny” (czyli projektowanie form użytkowych dla bibliotek) realizowany w Petersburskim Technikum Technologii Bibliotecznych i Informacyjnych oraz jego wpływ na rozwój aktywności twórczej i kreatywności młodzieży. Celem kursu jest przekazanie uczniom wiedzy z zakresu projektowania i techniki komputerowej, która pozwoli im na realizację własnych twórczych pomysłów i stosowanie nowatorskich rozwiązań plastycznych.

Wiedza na temat czynników skłaniających jednostki do korzystania z poszczególnych technologii i zasobów cyfrowych ułatwia efektywne kształcenie kompetencji informacyjnych, wymagające rozumienia zarówno oczekiwań, motywacji, jak i celów uczących się osób. Trzyletni projekt finansowany przez JISC, OCLC, Oxford University i University of North Carolina (Charlotte) ma za zadanie uzupełnienie luk w badaniach nad informacyjnymi zachowaniami użytkowników, wskazanych w raporcie JISC pn. Digital Information Seeker Report. Wykorzystano w nim, jako ramy teoretyczne, koncepcję Gości i Mieszkańców, czyli nową typologię aktywności online, zaproponowaną przez D. White’a i A. Le Cornu (2011) (zob. babin.bn.org.pl/?p=405) i negującą wpływ płci i wieku na swobodę posługiwania się nowymi technologiami i zakres wykorzystywania narzędzi internetowych, analizując, jak zmieniają się sposoby zdobywania informacji przez uczniów, studentów i pracowników naukowych, w zależności od kontekstu (osobisty, instytucjonalny i in.), stanu ich potrzeb, i wraz z upływem czasu oraz zaliczaniem kolejnych szczebli edukacji. Artykuł zawiera omówienie wstępnych wyników tego projektu z pierwszych 12 miesięcy (jego zakończenia planowane na rok 2014).

Badania nad efektywnością realizowanych na uczelniach wyższych programów edukacji informacyjnej oraz kompetencjami informacyjnymi studentów w środowisku edukacyjnym prowadzone są od ponad 20 lat, jednak pytanie, w jakim stopniu osoby kończące studia są faktycznie przygotowane do wyszukiwania, ewaluacji i wykorzystywania informacji w miejscu pracy, a nie nauki, pozostaje w dużej mierze nierozstrzygnięte. Szukając na nie odpowiedzi, autorzy przeprowadzili jesienią 2012 r. serię pogłębionych wywiadów z 23 amerykańskimi pracodawcami, zbierając ich opinie na temat przygotowania absolwentów uczelni do rozwiązywania problemów informacyjnych, przeanalizowali również tę kwestię z perspektywy osób, które w ciągu ostatnich sześciu lat zdobyły dyplom szkoły wyższej i podjęły pracę, wykorzystując w tym celu 5 grup fokusowych z 33 absolwentami college’ów i uniwersytetów. Artykuł jest syntezą raportu z jednego z zakrojonych na szeroką skalę badań nad zachowaniami informacyjnymi młodych dorosłych, prowadzonych przez inicjatywę Project Information Literacy we współpracy z Uniwersytetem Harvarda (Berkman Center for Internet and Society) i Szkołą Informacji Uniwersytetu Waszyngtońskiego, opublikowanego pod nazwą Learning curve: how college graduates solve information problem once they join the workplace (2012).

Norwegia jako jeden z pierwszych krajów na świecie wprowadziła do swojej polityki edukacyjnej umiejętność posługiwania się technologiami informacyjno-komunikacyjnymi (ICT) jako jeden z celów narodowego programu nauczania i jedną z pięciu podstawowych kompetencji wymaganych na różnych poziomach w norweskich szkołach podstawowych i średnich. Umiejętności powiązane z ICT definiowane są w czterech obszarach: zdobywania, przetwarzania i ewaluacji cyfrowych informacji, produkcji i obróbki nowych informacji, cyfrowej komunikacji oraz e-bezpieczeństwa i zdolności krytycznego osądu treści internetowych (ang. digital judgement). W artykule przedstawiono wyniki badania sprawdzającego faktyczne kompetencje i praktyki informacyjne norweskich uczniów kończących 10 klasę (ostatnia klasa gimnazjum) i analizującego możliwe przyczyny zaobserwowanych w tym zakresie różnic, w tym czynniki powiązane z wykluczeniem cyfrowym, takie jak język używany w domu uczniów, ich aspiracje akademickie i wielkość domowego księgozbioru.

Artykuł poświęcono analizie skutków cięć oszczędnościowych wprowadzanych w sektorze publicznym w Stanach Zjednoczonych od 2007 r., na przykładzie sytuacji dotyczącej bibliotek szkolnych w stanie Pensylwania. Autorów interesowało w szczególności wpływ likwidowania tych placówek i postępującej redukcji etatów bibliotekarzy na efektywność nauczania i osiągnięcia uczniów oraz konsekwencje ignorowania przez władze wyników badań wskazujących na wyraźną zależność między dostępnością wysokiej jakości oferty bibliotecznej a szansami edukacyjnymi lokalnej młodzieży.

Information Literacy Initiative (ILI), czyli Inicjatywa Edukacji Informacyjnej to program opracowany w Szkole Informacji Uniwersytetu Waszyngtońskiego i mający na celu świadczenie usług osobom spoza środowiska akademickiego, które maja określone potrzeby informacyjne i chcą się dokształcać w celu poprawy swojej sytuacji zawodowej i życiowej. Przeznaczony jest zarówno dla tych, którzy potrzebują podstawowego szkolenia z zakresu korzystania z informacji i serwisów elektronicznych, jak i osób chcących odświeżyć wiedzę w tym zakresie i poznać nowe koncepcje i technologie. W artykule przedstawiono założenia i zasady funkcjonowania tego programu i podobne inicjatywy realizowane w Stanach Zjednoczonych, metody promocji ILI i główne grupy użytkowników, oraz przeznaczone dla nich modele i strategie nauki.

Już w latach 70. XX w., w literaturze fachowej zaczęto analizować problem obaw i negatywnych emocji studentów dotyczących korzystania z biblioteki i związanej z tym możliwości ujawnienia ich braku wiedzy i kompetencji informacyjnych (ang. library anxiety), a rozwój technologii przyczynił się do nasilenia tego zjawiska (zob. BABIN 1999/4/244, BABIN 1999/4/245, BABIN 2004/3/4/209, BABIN 2009/2/145). Autorka – członkini kadry zarządzającej Biblioteki Prawniczej Uniwersytetu Nowego Meksyku (Albuquerque) i wykładowczyni Katedry Studiów Bibliotekarskich i Technologii Informacyjnej na tej uczelni, na podstawie własnych doświadczeń i literatury przedmiotu, omawia zagadnienia związane ze stresem spowodowanym korzystaniem z biblioteki akademickiej.