Babin

Rozpowszechnienie usług przetwarzania w chmurze (ang. cloud computing) jest jednym z celów działań Komisji Europejskiej, może też przynieść firmom, agencjom rządowym i osobom prywatnym znaczne oszczędności, wykorzystanie chmury do zarządzania rekordami niesie też jednak ze sobą wiele wyzwań, związanych zarówno z kwestiami bezpieczeństwa danych, jak i potrzebą zapewnienia większej wiarygodności, dokładności i poprawności rekordów. Właściwe odniesienie się do tych problemów wymaga opracowania mającej bardziej szczególne zastosowanie oraz skutecznej i powszechnie obowiązującej legislacji, a ważnym krokiem do tego celu jest sprawdzenie i określenie zagrożeń związanych z chmurą obliczeniową w połączeniu z ewaluacją obecnie obowiązujących przepisów prawa. W kontekście Unii Europejskiej, badania te skoncentrowano na Dyrektywie w sprawie ochrony danych (Dyrektywa 95/46/EC) i pokrewnych instrumentach, mogących zapewnić odpowiedni poziom bezpieczeństwa i kontroli.

Pomiar jakości usług bibliotek akademickich jest jednym z elementów nowoczesnych technik zarządzania, mającym warunkować stałą poprawę świadczeń oferowanych użytkownikom i ich elastyczne dostosowywanie do potrzeb studentów, kadry naukowej oraz wymagań uczelni, a także zapewniać efektywne funkcjonowanie biblioteki w szybko zmieniającym się środowisku. Sondażowe badania tego typu prowadzone są zazwyczaj tradycyjnymi metodami (papierowe i elektroniczne ankiety) lub przy pomocy komercyjnego oprogramowania do oceny poziomu satysfakcji użytkowników. W artykule, jako alternatywę dla tych czasochłonnych i/lub kosztownych rozwiązań, przedstawiono system ankietowy online LimeSurvey: wysokiej jakości, bezpłatną aplikację internetową o otwartym kodzie źródłowym, oferującą wszystkie funkcje niezbędne do prowadzenia badań społecznych i psychologicznych. Autorka, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu nt. metod i technik badań satysfakcji użytkowników bibliotek oraz studium przypadku biblioteki Sarah Lawrence College korzystającej z LimeSurvey, omawia jego zalety i ograniczenia, i porównuje jego funkcjonalność z innymi dostępnymi programami. Uzasadnia też powody, dla których sektor biblioteczny powinien powszechniej zainteresować się tym narzędziem.

Biblioteki od lat starają się wykorzystywać olbrzymią popularność narzędzi społecznościowych, rozwijając swoje usługi w modelu 2.0 i działając aktywnie na wielu społecznych portalach i sieciach informacyjnych. Główne powody angażowania się tych instytucji w nowe media to zwiększanie własnej widoczności, unowocześnianie wizerunku, poprawa e-reputacji, dystrybucja informacji, promocja zbiorów, programów i usług, zwiększanie oddziaływania, zacieśnianie relacji z użytkownikami, budowa sieci współpracy oraz pozyskiwanie nowych klientów. Autorzy prezentują w tekście studium przypadku udanego, cieszącego się dużym powodzeniem i nagrodzonego przez IFLA w X edycji IFLA International Marketing Award projektu reklamy biblioteki za pośrednictwem platformy wymiany plików wideo, zrealizowanego w bibliotece Uniwerytetu Tsinghua (BUT) w Chinach, pokazując sposoby efektywnego wykorzystania technologii sieciowych w bibliotecznych kampaniach marketingowych.

Omówiono zagadnienie wpływu kultury uczestnictwa oraz narzędzi sieci 2.0 na rolę i status ekspertów w dziedzinie muzealnictwa. Dawniej w muzeach depozytariuszami wiedzy byli kuratorzy, jednak pod koniec lat 70. i w latach 80. pojawiła się koncepcja „nowego muzealnictwa”, zgodnie z którą wiedza i informacje o zbiorach nie powinny pochodzić wyłącznie od specjalistów, a uwzględniać różne narracje i perspektywy. W muzeach na znaczeniu zyskały zadania edukacyjne i promocja. Rozwój sieci 2.0 przyniósł dalsze zmiany – zakwestionowana została tradycyjna relacja między ekspertami a odbiorcami wiedzy.

Lokalizowanie w bibliotekach cyfrowych (BC) publikacji napisanych przez konkretnego autora, przy pomocy wyszukiwania wg nazwiska może być trudnym zadaniem ze względu na brak odpowiednich procesów kontroli autorytatywnej. Niska trafność wyników wyszukiwania związana jest głownie z problemami z rozróżnianiem autorów o tych samych nazwiskach i współistnieniem różnych form tego samego nazwiska, zwłaszcza w przypadku używania źródeł zawierających zaszumione (ang. noisy), niespójne, sprzeczne lub błędne dane. Zadaniem identyfikacji różnych wersji i sposobów zapisu nazw autorów w rekordach bibliotecznych zajmowali się tradycyjnie bibliotekarze, jego manualne wykonywanie jest jednak czasochłonne i nie gwarantuje zachowania konsekwencji i ujednoliconych rezultatów dla wszystkich analizowanych zbiorów, od lat podnosi się wiec potrzebę automatyzacji tego procesu. W artykule przedstawiono automatyczny system kontroli nazw autorskich w BC, bazujący na technikach eksploracji danych. Jest on w stanie lokalizować różne formy haseł autorskich i rozróżniać twórców o tych samych nazwiskach, oraz grupować publikacje z prezentowanej listy wyników wyszukiwania wg autorstwa w tzw. authorities (klastrach zawierających pozycje tego samego twórcy, z uwzględnieniem wszystkich form zapisu jego nazwiska), prezentując użytkownikowi pełną listę publikacji danej osoby.

… więcej o Automatyczny system identyfikacji nazwisk autorów w bibliotekach cyfrowych

Omówiono zjawisko tzw. choroby holenderskiej (ang. Dutch disease), określanej też jako przekleństwo zasobów naturalnych, i przedyskutowano je w odniesieniu do kondycji rynku informacyjnego i sektora bibliotecznego w Rosji, a zwłaszcza problemów rosyjskiej bibliografii. Holandia po odkryciu złóż gazu na Morzu Północnym znacznie się wzbogaciła. Ich intensywna eksploatacja przyniosła jednak wiele skutków negatywnych spowodowanych nadmiernym inwestowaniem w wydobycie gazu i zahamowaniem innych gałęzi produkcji przemysłowej. Wg autora, analogicznie można spojrzeć na sytuację w Rosji – łatwo pozyskane z zagranicy pieniądze, czy też łatwy import technologii negatywnie odbijają się na rodzimej innowacyjności i rozwoju ekonomicznym, a mechanizmy te dotyczą również usług informacyjnych.

Efektywne podejście do globalnych wyzwań i problemów badawczych wymaga w coraz większym stopniu współpracy zespołów specjalistów z różnych dziedzin i instytucji, potrafiących wspólnie wypracowywać innowacyjne rozwiązania w trakcie prowadzonych prac, minimalizować niepowodzenia i  w optymalny sposób wykorzystywać sukcesy oraz rozpowszechniać zdobytą wiedzę. Kooperacja w ramach takich grup wymagana jest zarówno na poziomie procesu badawczego, jak i implementacji przyjętych koncepcji i modeli. W ostatnich latach członkami interdyscyplinarnych, wielodyscyplinarnych zespołów badawczych coraz częściej zostają bibliotekarze. Autorzy postanowili w związku z tym zidentyfikować umiejętności przydatne w celu zapewnienia sprawnej i skutecznej współpracy w obrębie realizowanych na dużą skalę inicjatyw, korzystając z doświadczeń bibliotekarzy zaangażowanych w rozwój i uruchamianie platformy VIVO – semantycznej, sieciowej aplikacji o otwartym kodzie źródłowym, zaprojektowanej, by ułatwiać wyszukiwanie informacji o realizowanych badaniach, stypendiach i naukowcach, i wspierać tworzenie sieci badawczych.

W artykule przeanalizowano, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz wyników badań empirycznych, stosowane przez studentów strategie czytania mediów elektronicznych, oraz wpływ różnych cech i funkcjonalności platform książek elektronicznych (KE) na wybór tych strategii. Ocenie poddano zachowania zależne od celów lektury i powiązanych z nimi umiejętności (czytanie dla przyjemności, motywowane zainteresowaniami, oraz czytanie na potrzeby studiów, zorientowane na osiągnięcie konkretnych rezultatów).

Klasyfikacje biblioteczne są owocem modernistycznej wiary w możliwość stworzenia obiektywnej i uniwersalnej reprezentacji świata i społeczeństwa, jednak, wg współczesnych krytyków, mimo kolejnych modyfikacji tych systemów, nadal daleko im do uniwersalizmu i obiektywności, gdyż stanowią odzwierciedlenie przekonań swoich twórców i odbicie otaczającej ich rzeczywistości – pełnej sprzeczności, nierówności, podziałów i uprzedzeń. Jednym z wyzwań przed jakimi stoją specjaliści informacyjni, w tym zwłaszcza bibliotekarze pracujący w instytucjach z dużymi i zróżnicowanymi zbiorami oraz równie dużymi i zróżnicowanymi populacjami użytkowników, jest zapewnienie odbiorcom narzędzi wyszukiwawczych minimalizujących szkody wyrządzane przez te taksonomie. W artykule przeanalizowano podwaliny współczesnej, pragmatycznej teorii klasyfikacji oraz etyczne dylematy związane z używaniem bibliotecznych systemów opracowania rzeczowego, a następnie przedstawiono konceptualne podstawy etycznie odpowiedzialnego zarządzania bibliotecznymi klasyfikacjami (BK) w niejednolitych, wielokulturowych, i wyznających sprzeczne systemy normatywne, współczesnych społeczeństwach.

Współpraca bibliotek różnych typów oraz różnego rodzaju instytucji może być zarówno sposobem na zapewnienie użytkownikom możliwości korzystania z dotychczas niedostępnych zasobów i usług, metodą promocji i zwiększania widoczności bibliotek, jaki i próbą zagwarantowania szans na ich dalsze funkcjonowania w czasach cięć budżetowych i niestabilnej sytuacji ekonomicznej. Autor przybliża w tekście, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, potencjalne korzyści z tego typu przedsięwzięć dla wszystkich biorących w nich udział stron; omawia również najnowsze trendy dotyczące publiczno-prywatnych i publiczno-publicznych partnerstw lokalnych, inicjowanych przez biblioteki z Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych.