Babin

Przedstawiono historyczne aspekty i aktualny stan rozwoju na Ukrainie bibliotecznych systemów klasyfikacji oraz wykorzystanie we współczesnym bibliotekarstwie ukraińskim dwóch międzynarodowych klasyfikacji bibliotecznych: UKD (1) i BBK (2).

Ad 1). Symbolami UKD oznaczane są na Ukrainie publikacje naukowe i techniczne, klasyfikacją tą posługuje się też ponad 50 tys. bibliotek różnego typu. Pierwsze wersje tablic UKD Ukraińska Izba Książki (UIK) opublikowała już w 1919 roku. W artykule krótko omówiono kolejne ich edycje, w późniejszych latach na ogół będące zresztą przekładem z języka rosyjskiego. Parę lat po uzyskaniu niepodległości, w 1997 roku, UIK podpisała umowę z Konsorcjum UKD (na podstawie licencji UDC-9710) zobowiązując się w niej do opracowania ukraińskiego tłumaczenia tablic i ich późniejszego wydania w formie drukowanej i cyfrowej. Wykonanie tego zadania wymagało rozwiązania niezliczonych problemów natury merytorycznej, lingwistycznej i technicznej. Prace nad dwutomową edycją tablic ukończono w 2000 roku, a w 2005 opublikowano ich dodruk. Od 2003 roku systematycznie wydawane są też uzupełnienia i poprawki do już wydanych tablic, co pozwoliło UIK opublikować kolejne, siedmiotomowe wydanie tablic UKD.

Ad 2) BBK (opracowana w ZSRR Klasyfikacja Biblioteczno-Bibliograficzna) wykorzystywana jest przede wszystkim na Ukrainie w bibliotekach podległych ministerstwu kultury (głównych krajowych, obwodowych, miejskich, wiejskich, szkolnych, związkowych itd.). Korzystają z niej też biblioteki będące w gestii innych resortów (np. akademickie, medyczne). Klasyfikacje tę zaczęto wprowadzać w republice, podobnie jak w całym kraju, w latach 60. XX w. Po upadku ZSRR trudno było z niej zrezygnować, ale też nie do końca można było ją wykorzystywać i publikować w dotychczasowym kształcie. Posługiwano się więc nowymi wydaniami rosyjskimi i rozpoczęto prace nad ukraińską edycją BBK, dostosowaną do obecnego rozwoju nauki i zmian politycznych na Ukrainie. Zadanie to powierzono Bibliotece Narodowej Ukrainy im. W. Wernadskiego (BNUW). Wstępnie postanowiono m.in. opublikować „Rubrykator BNUW” (uporządkowany wykaz pojęć, nauk i procesów w układzie systematycznym), którego podstawę stanowią wykorzystywane obecnie przez tę bibliotekę tablice klasyfikacji BNUW, bazujące z kolei na pełnym wariancie tablic BBK. W artykule wymieniono działy nauki, do których tablice i podziały ukazały się już drukiem. W zakończeniu podkreślono, że przy rozwoju i doskonaleniu BBK niezbędna jest współpraca z Rosją, gdzie ta klasyfikacja jest powszechnie stosowana.