Biblioteka Narodowa używa na swojej stronie plików cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich użycie. [zamknij]

Archiwum z miesiąca: maj 2017

O znaczeniu przyjemności przy używaniu nowych technologii: przypadek czytników e-książek

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Relacje z innymi dziedzinami, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Badania użytkowników

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania O znaczeniu przyjemności przy używaniu nowych technologii: przypadek czytników e-książek została wyłączona

Piśmiennictwo poświęcone akceptacji innowacji koncentruje się głównie na analizie czynników wpływających na chęć ich zakupu, obejmującej zarówno cechy danego produktu, jak i cechy oraz postawy ich użytkowników. W najnowszej literaturze przedmiotu coraz więcej uwagi poświęca się natomiast badaniu efektywnego wykorzystania nowości jako warunku ich długoterminowego powodzenia oraz powodów rezygnacji z używania określonych technologii przez część odbiorców. W artykule omówiono proces przyjmowania się na rynku czytników e-książek z różnych perspektyw teoretycznych, a następnie przeanalizowano uwarunkowania sprzyjające ich faktycznemu wykorzystywaniu. Zaproponowano przy tym model, w którym użytkowanie tych narzędzi powiązano z emocjami odczuwanymi przez użytkowników w trakcie czytania, traktując przyjemność związaną z użytkowaniem czytników jako główną zmienną moderującą percepcje związane z ich relatywnymi zaletami, a przywiązanie do drukowanych książek – jako czynnik wpływający na jakość odczuć przy lekturze wersji cyfrowych. Założono również pośredniczący wpływ zaangażowania konsumentów związanego z posługiwaniem się technologami informacyjno-komunikacyjnymi (ICT) na badane zmienne.

więcej o O znaczeniu przyjemności przy używaniu nowych technologii: przypadek czytników e-książek

Usługi związane z danymi badawczymi w europejskich bibliotekach szkół wyższych: wyniki sondażu

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Relacje z innymi dziedzinami, Biblioteki jako kolekcje, Zarządzanie, Działalność biblioteki, Branża, zawód i edukacja

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Usługi związane z danymi badawczymi w europejskich bibliotekach szkół wyższych: wyniki sondażu została wyłączona

Zakres oferowanych przez biblioteki usług związanych z zarządzaniem danymi naukowymi (ang. Research Data Services – RDS) jest bardzo szeroki – od pomagania naukowcom w wyszukiwaniu źródeł dotyczących standardów metadanych w ich dyscyplinach po tworzenie i prowadzenie cyfrowych repozytoriów danych. Aby dowiedzieć się jakie typy serwisów RDS są dostępne w bibliotekach akademickich ośrodków badawczych w Europie, i jakie są ich plany związane ze świadczeniem tego typu usług, międzynarodowy zespól finansowany przez LIBER (Ligue des Bibliothèques Europénnes de Recherche – stowarzyszenie europejskich bibliotek naukowych) i DataONE (Data Observation Network for Earth) przeprowadził wiosną 2016 r. sondaż skierowany do dyrektorów instytucji członkowskich LIBER. Ponieważ europejskie państwa jako jedne z pierwszych na świecie wprowadziły wymogi dostarczania otwartych danych i przygotowywania planów zarządzania danymi (Data Management Plan – DMP) założono, że biblioteki akademickie starego kontynentu będą liderami RDS. Wyniki badania porównano z rezultatami sondaży zrealizowanych w Ameryce Północnej w latach 2011 i 2014.

więcej o Usługi związane z danymi badawczymi w europejskich bibliotekach szkół wyższych: wyniki sondażu

Bezpłatne repozytoria danych Organizacji Narodów Zjednoczonych: przewodnik

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Biblioteki jako kolekcje, Działalność biblioteki

Tagi: , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Bezpłatne repozytoria danych Organizacji Narodów Zjednoczonych: przewodnik została wyłączona

Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) i jej agencje publikują w domenie publicznej olbrzymie ilości informacji. Aby przybliżyć bibliotekarzom akademickim bezpłatne repozytoria danych, biblioteki cyfrowe i strony tych organów międzynarodowych, przydatne w badaniach z zakresu nauk politycznych, dyplomacji i stosunków międzynarodowych, oraz ułatwić rekomendowanie ich studentom, w artykule scharakteryzowano bazy danych udostępniane globalnie przez ONZ, Bank Światowy oraz powiązane z nimi międzyrządowe i pozarządowe jednostki. Przedstawiono też techniczne instrukcje dotyczące pobierania danych do analizy z omawianych stron. Podkreślono przy tym konieczność uczenia odpowiedniego cytowania źródeł publicznie dostępnych danych.

więcej o Bezpłatne repozytoria danych Organizacji Narodów Zjednoczonych: przewodnik

Usługi biblioteczne dla dzieci: programy, praktyka i polityka

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Zarządzanie, Działalność biblioteki, Kategorie użytkowników, Czytelnictwo

Tagi: , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Usługi biblioteczne dla dzieci: programy, praktyka i polityka została wyłączona

Usługi dla dzieci są obecnie traktowane priorytetowo w skali globalnej, jako element strategii poprawy efektywności systemu edukacji i podnoszenia poziomu umiejętności czytania, rośnie też rozumienie znaczenia, jakie ma okres pierwszych 5 lat życia dla intelektualnego, społecznego, i emocjonalnego rozwoju człowieka, jak i zainteresowanie tym etapem w badaniach z zakresu psychologii, pedagogiki, polityki społecznej, pomocy społecznej i neuropsychologii. Oferta instytucji publicznych dla lokalnych społeczności zależy od programów politycznych partii rządzących, a polityczne aspekty kwestii dotyczących opieki nad rodziną i dziećmi są bardzo złożone. W artykule przeanalizowano, odwołując się do doświadczeń Wielkiej Brytanii, niektóre z wyzwań związanych ze świadczeniem usług bibliotecznych dla najmłodszych.

więcej o Usługi biblioteczne dla dzieci: programy, praktyka i polityka

Wykorzystanie Schema.org do oznaczania metadanych obiektów dziedzictwa kulturowego: przypadek portalu Europeana

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Opracowanie informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania Wykorzystanie Schema.org do oznaczania metadanych obiektów dziedzictwa kulturowego: przypadek portalu Europeana została wyłączona

Europeana (zob. BABIN 2009/4/243, BABIN 2010/3/151) zapewnia dostęp do ponad 54 mln obiektów dziedzictwa kulturowego przez portal Europeana Collections zawierający opisujące je metadane, reprezentowane w modelu EDM – Europeana Data Model (zob. babin.bn.org.pl/?p=2954). Choć platforma ta jest głównym punktem dostępu do reprezentacji obiektów cyfrowych z zasobów europejskich instytucji kultury, większość użytkowników wchodzi na jej strony za pośrednictwem wyszukiwarek, istotne jest więc, by była ona rozpoznawany przez silniki wyszukiwawcze jako zaufane, autorytatywne repozytorium. W artykule zreferowano wyniki zrealizowanego przez autorów projektu, mającego na celu zbadanie potencjału oraz efektów oznaczania treści na stronach Europeany przy pomocy znaczników w standardzie Schema.org, by zapewnić większą widoczność tej biblioteki w sieci i lepsze wyniki wyszukiwań. Przedstawiono również zalecenia dotyczące mapowania i publikowania metadanych Europeany przy użyciu słownika schema.org oraz najlepszych praktyk w tym zakresie.

więcej o Wykorzystanie Schema.org do oznaczania metadanych obiektów dziedzictwa kulturowego: przypadek portalu Europeana

Globalne badanie na temat kompetencji informacyjnych: analiza bibliometryczna

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Branża, zawód i edukacja, Umiejętności informacyjne

Tagi: , , , ,

Możliwość komentowania Globalne badanie na temat kompetencji informacyjnych: analiza bibliometryczna została wyłączona

Kompetencje informacyjne (KI) ujęto w artykule jako zdolność identyfikacji, wyszukiwania, ewaluacji i efektywnego wykorzystywania informacji potrzebnych przy rozpatrywaniu określonych kwestii lub rozwiązywaniu konkretnych problemów. Ich znaczenie w kontekście edukacji na poziomie wyższym i potrzebę uwzględnienia w programach nauczania podkreśla się w pracach wielu specjalistów. Aby określić trendy wydawnicze związane z badaniem i rozwojem modeli kształcenia KI, autor przeprowadził analizę bibliometryczną publikacji naukowych poświęconych temu zagadnieniu, wydanych w latach 2005-2014.

więcej o Globalne badanie na temat kompetencji informacyjnych: analiza bibliometryczna

Przyszłość metadanych: otwartość, powiązania i wielojęzyczność – studium przypadku ontologii YSO

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Opracowanie informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Biblioteki jako kolekcje

Tagi: , , , , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Przyszłość metadanych: otwartość, powiązania i wielojęzyczność – studium przypadku ontologii YSO została wyłączona

Celem artykułu było przeanalizowanie procesu tworzenia wielojęzycznego słownika terminologicznego i związanych z tym wyzwań. Przybliżono je na przykładzie doświadczeń zgromadzonych przez pracowników Biblioteki Narodowej Finlandii (BNF) w trakcie budowy fińskiego tezaurusa, serwisu Finto (finto.fi) umożliwiającego publikację i przeglądanie słowników i ontologii oraz ich integrację z innymi aplikacjami, a zwłaszcza podczas rozwoju ogólnej, trójjęzycznej ontologii YSO. Szczególną uwagę poświęcono w tekście problematyce zapewnienia równoważności lingwistycznej terminów i pojęć oraz strategiom translacji wypracowanym w trakcie budowy struktury słowników kontrolowanych i harmonizacji wielojęzycznych metadanych. Skupiono się również na celach prowadzonych prac – systemy te potraktowano nie tylko jako narzędzia indeksowania i wyszukiwania informacji, lecz również jako instrumenty promocji otwartego dostępu do nauki i informacji naukowej, zwłaszcza w dziedzinach takich jak bibliometria czy humanistyka cyfrowa, w których metadane traktuje się jako istotny materiał badawczy. Podkreślono przy tym znaczenie publikacji wielojęzycznych metadanych w modelu Linked Open Data (LOD) oraz potrzebę wypracowania wspólnego rozumienia wykorzystywanych pojęć, jako kroków w kierunku przezwyciężania organizacyjnych i lingwistycznych barier w dostępie do zasobów wiedzy, nie tylko z baz i systemów różnych dostawców lecz również różnych obszarów językowych.

więcej o Przyszłość metadanych: otwartość, powiązania i wielojęzyczność – studium przypadku ontologii YSO

Mapy wiedzy Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej: możliwości i przypadki wykorzystania

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Opracowanie informacji

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Mapy wiedzy Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej: możliwości i przypadki wykorzystania została wyłączona

Analitykę wizualną wykorzystuje się obecnie nie tylko w celach związanych z działalnością gospodarczą, lecz również jako metodę badawczą stosowaną w wielu dziedzinach, w tym naukach humanistycznych oraz (choć nadal w niewielkim stopniu) w środowisku bibliotecznym, zwłaszcza przy pomiarach funkcjonalności bibliotek i badaniu ich funkcji instytucjonalnych. Autorzy postanowili wykorzystać techniki wizualne do analizy istniejących systemów klasyfikacji. Skupili się m.in. na ewolucji od 1905 r. różnych wersji językowych Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej (UKD) oraz zmian jej głównych klas i granularności tablic pomocniczych, w celu uzyskania wglądu w zakres i głębię zawartości zbiorów z różnych dyscyplin nauki, dostępnych w bibliotekach i archiwach oraz w kulturowy rozwój wiedzy na przestrzeni lat.

więcej o Mapy wiedzy Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej: możliwości i przypadki wykorzystania

Płeć a kompetencje informacyjne: analiza różnic w zakresie ewaluacji źródeł informacji

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Wykorzystanie informacji i socjologia informacji, Branża, zawód i edukacja, Badania użytkowników, Kategorie użytkowników, Szkolenie użytkowników, Umiejętności informacyjne

Tagi: , , , , ,

Możliwość komentowania Płeć a kompetencje informacyjne: analiza różnic w zakresie ewaluacji źródeł informacji została wyłączona

Obecni studenci wychowali się w erze zalewu informacji dostępnych na wyciągnięcie ręki, o dowolnej porze dnia i nocy, a przy ich wyszukiwaniu wybierają zwykle komercyjne wyszukiwarki, a nie tradycyjne serwisy biblioteczne. Dane pozyskiwane w środowisku sieciowym, ze źródeł o wątpliwej jakości i przy użyciu nieznanych algorytmów, są często fragmentaryczne, niezorganizowane, ograniczone pod względem zakresu i głębi, nieobiektywne lub po prostu nierzetelne.  Niejasne jest jednak, na ile młodzi użytkownicy rozumieją kwestie jakości informacji i są w stanie wychwycić ich braki i niedoskonałości, oraz czy maja kompetencje informacyjne niezbędne przy doborze odpowiednich zasobów. Niewiele uwagi poświęca się też w tym kontekście analizie wpływu czynnika takiego jak płeć, mimo że jak wskazują dotychczasowe badania, kobiety i mężczyźni posługują się Internetem w nieco odmienny sposób i mają różne preferencje dotyczące wykorzystywanych stron. Autorzy postanowili sprawdzić, czy istnieje związek między zmiennymi demograficznymi a zachowaniami informacyjnymi osób w wieku studenckim, związanymi z wyborem wiarygodnych źródeł informacji i czy zebrane ustalenia mogą pomóc przy opracowywaniu programów edukacji informacyjnej (EI) skierowanych do tej grupy wiekowej.

więcej o Płeć a kompetencje informacyjne: analiza różnic w zakresie ewaluacji źródeł informacji

„Doskonała biblioteka” – holistyczny model jakości i certyfikat dla bibliotek: doświadczenia z Niemiec

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Zarządzanie

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania „Doskonała biblioteka” – holistyczny model jakości i certyfikat dla bibliotek: doświadczenia z Niemiec została wyłączona

Niemiecki system biblioteczny można sklasyfikować jako zdecentralizowaną organizację finansowaną przez poszczególne kraje związkowe i łączącą biblioteki zróżnicowane pod względem typów zbiorów, odbiorców i funkcji. Różnorodność ta ma swoje korzenie w historii rozwoju Niemiec i ich autonomicznych terytoriów. W kraju tym nie powołano żadnej centralnej instytucji koordynującej działalność bibliotek na poziomie ogólnokrajowym, nie opracowano też narodowego prawa bibliotecznego – federalne ustawy o bibliotekach uchwalono jak dotąd w trzech landach, a kolejne rozważają wprowadzenie zbliżonych aktów prawnych. W poszczególnych rejonach wdraża się projekty zarządzania jakością wzorowane w mniejszym lub większym stopniu na modelu TQM (Total Quality Management), czyli kompleksowego zarządzania jakością, i opracowywane pod kątem potrzeb określonych typów bibliotek, w programach tych nie bierze się jednak pod uwagę standardów branżowych i ekonomicznych, co utrudnia porównywanie tych placówek z jednostkami spoza sektora bibliotecznego i w skali kraju. Badaniem możliwości zastosowań instrumentów zarządzania ekonomicznego w bibliotekach zajmuje się od 2008 r. Instytut Zarządzania Jakością i Rozwoju Organizacyjnego w Bibliotekach (IQO) działający przy Szkole Wyższej Mediów w Stuttgarcie. W artykule omówiono realizowany przez tę jednostkę projekt badawczy pn. „Doskonała biblioteka”, mający wspierać placówki biblioteczne chcące wdrażać kompleksowy system zarządzania jakością, oraz scharakteryzowano jego założenia konceptualne. Przybliżono również doświadczenia i wnioski płynące z implementacji tego modelu.

więcej o „Doskonała biblioteka” – holistyczny model jakości i certyfikat dla bibliotek: doświadczenia z Niemiec