Babin

W ciągu ostatniej dekady, biblioteki zaczęły oferować nowe, sieciowe narzędzia wyszukiwawcze, pozwalające – z jednej strony, dzięki powiązaniu z systemami zewnętrznych partnerów, na efektywniejsze odnajdywanie informacji i zasobów, a z drugiej – na gromadzenie przez strony trzecie danych o użytkownikach na niespotykaną wcześniej skalę. W świecie, w którym dane nt. historii wyszukiwań i wykorzystywaniu zasobów sieci są niezwykle cennym towarem, sprzedawanym reklamodawcom, brokerom danych, czy agencjom rządowym, i w którym normą jest śledzenie przez korporacje i władze zachowań internautów, coraz bardziej istotnym i złożonym problemem stają się dla bibliotek kwestie ochrony ich prywatności. Ponieważ użytkownicy rozpoczynają zwykle przeglądanie zasobów sieciowych od komercyjnych wyszukiwarek, utrzymanie kontroli nad poufnością informacji o dokonywanych przez nich transakcjach, ich nawykach i zainteresowaniach jest dla bibliotekarzy niemal niewykonalnym zadaniem. W artykule omówiono typy technologii wyszukiwawczych stosowane obecnie w środowisku bibliotecznym, przeanalizowano także, na podstawie doświadczeń amerykańskiego środowiska bibliotecznego, konflikty między wymogami etyki zawodowej, artykułowanymi w dokumentach American Library Association (ALA), a dążeniem do spełniania oczekiwań odbiorców i do oferowania coraz lepszej jakości usług. Następnie, zaproponowano możliwe strategie rozwoju bibliotecznych systemów wyszukiwawczych, mogące mogące być odpowiedzią na te wyzwania.

… więcej o Prywatność a komfort użytkowania w bibliotecznych systemach wyszukiwawczych XXI wieku

Na podstawie przeglądu rosyjskiej literatury przedmiotu, autorka charakteryzuje nową dyscyplinę naukową funkcjonującą pod nazwą biblioetnologia lub etnobibliotekarstwo. Od lat 90. XX w. można obserwować w Rosji wzmożony ruch migracyjny i tworzenie się wielokulturowego społeczeństwa, co zmusiło biblioteki do pracy w odmiennych warunkach społecznych. Biblioteki we wszystkich krajach WNP stanęły przed nowymi wyzwaniami, a wnioski i uogólnienia ze zdobytych doświadczeń omawiano na licznych konferencjach narodowych i międzynarodowych, powstawały poradniki metodyczne i zalecenia, zaczęła się tworzyć nowa dyscyplina naukowa badająca tendencje i zasady rozwoju bibliotek jako ośrodków wielu kultur. Odwołując się do dokumentów IFLA, UNESCO oraz doświadczeń krajów WNP, zaczęto tworzyć własne koncepcje naukowo-metodyczne, prezentowane w coraz liczniejszych artykułach naukowych. Na ich podstawie, autorka podjęła próbę określenia specyfiki nowego działu badań bibliotekoznawczych.

… więcej o Biblioetnologia jako dyscyplina naukowa i specjalność zawodowa

Ze względu na coraz większą liczbę publikacji naukowych wydawanych w formie elektronicznej, biblioteki szkół wyższych zaczynają kwestionować wartość dodaną oferty w postaci zbiorów w wolnym dostępie (WD) oraz ich przyszłe znaczenie w przestrzeni bibliotecznej. Zajmowane przez nie miejsca przekształca się w wielu instytucjach (zwłaszcza tych o profilu technicznym) w strefy nauki, zastępując półki na książki wyposażeniem umożliwiającym indywidualną i grupową pracę online oraz przenosząc zbiory drukowane do magazynów i bibliotek składowych. W wielu bibliotekach regały z książkami zajmują jednak nadal istotną część publicznie dostępnej powierzchni i cieszą się zainteresowaniem studentów i kadry naukowej, z badań wynika też, że obecność książek pozytywnie wpływa na komfort i efekty uczenia się studentów i stymuluje zainteresowanie literaturą; jest też traktowana jako ważny element atmosfery w bibliotekach. Aby określić ewolucję roli otwartych półek w tych placówkach, w perspektywie kolejnych 10 lat, w Bibliotece Uniwersytetu w Utrechcie (BUU) przeprowadzono studium przypadku, koncentrujące się na dwóch głównych lokalizacjach BUU z wolnym dostępem: Bibliotece Uniwersyteckiej Uithof i Bibliotece Uniwersyteckiej City Centre. Celem autorów było także zachęcenie bibliotekarzy do przemyślenia, w jaki sposób można wzmocnić funkcje takich miejsc w ich instytucjach i zwiększyć ich przydatność dla użytkowników.

… więcej o O roli półek bibliotecznych w bibliotece akademickiej – prognozy na 2025 r.

W połowie maja 2017 roku, w Bibliotece Narodowej Francji (BNF) prezentowano zaprojektowaną przez Roberta Lepage wystawę w wirtualnej technologii 3D pt. Biblioteki w nocy, która umożliwiała poznanie 10 najsłynniejszych bibliotek na świecie. Wprowadzeniem do niej była funkcjonująca paralelnie wystawa dzieł plastycznych pochodzących ze zbiorów BNF oraz wypożyczonych z innych galerii, pt. Wyimaginowane biblioteki. W artykule krótko scharakteryzowano sylwetki autorów i tematykę ośmiu wybranych eksponatów, prezentujących różne postrzeganie bibliotek, oraz zaprezentowano ich fotografie.

… więcej o Biblioteka w wyobraźni artystów – wystawa w Bibliotece Narodowej Francji

Big Data – termin określający duże zbiory zmiennych i trudnych do analizy danych pozyskiwanych z wielu źródeł, stal się w ostatniej dekadzie frazą niemal równie popularną jak media społecznościowe czy sieć 2.0, przyciągającą uwagę dziennikarzy, przedstawicieli sektora biznesu, polityków i naukowców. Choć nie jest to technologia per se, przetwarzanie i wykorzystywanie masywów danych ma istotne technologiczne i społeczne implikacje, i stanowi olbrzymie wyzwanie w każdej sferze działalności, m.in. ze względu na kwestie skalowalności w systemach informacyjnych. W artykule przeprowadzono pogłębioną analizę wpływu Big Data na organizację wiedzy (OW) i systemy organizacji wiedzy (SOW). Autorów interesowała przede wszystkim konfrontacja prowadzonych obecnie w środowisku OW debat, dotyczących znaczenia uniwersalnych klasyfikacji bibliotecznych, taksonomii i tezaurusów w erze cyfrowej, z dyskusjami na temat metodologicznych założeń badań koncentrujących się na pozyskiwaniu i eksploracji danych.

… więcej o Big Data a systemy organizacji wiedzy: analiza oddziaływań

Alberto Manguel, dyrektor Biblioteki Narodowej Argentyny, znany jest nie tylko jako uczeń i przewodnik Jorge Luisa Borgesa (w ostatnich latach życia Borges był niewidomy), ale również jako twórczy kontynuator jego koncepcji biblioteki jako wszechświata. Podobnie jak Borges zakłada, że książka nie jest bytem samoistnym, ale relacją, osią nieskończenie wielu powiązań. Światową sławę przyniósł Manguelowi m.in. cykl esejów „Biblioteki w nocy”, w którym w sposób emocjonalny prezentuje cywilizacyjną misję książek i biblioteki, niezależnie od czasu i przestrzeni w jakich funkcjonowały. Jego dzieło zainspirowało twórców wirtualnej wystawy zorganizowanej pod tym samym tytułem co książka w 2015 r., z okazji 10-lecia powstania Biblioteki i Archiwum Narodowego Québecu. Wykonania tego przedsięwzięcia podjął się znany reżyser Robert Lapage i jego firma Ex Machina. Wystawa ta w maju 2017 roku była powtórnie eksponowana w Bibliotece Narodowej Francji w Paryżu.

… więcej o Koncepcja biblioteki Alberto Manguela i wirtualna wystawa „Biblioteki w nocy”

W artykule omówiono, na podstawie zebranych statystyk, informacji od dostawców oraz analizy piśmiennictwa i komunikatów prasowych, najnowsze trendy na rynku oprogramowania dla bibliotek, w tym – dane dotyczące wyników sprzedaży, pozycji, zysków i sytuacji kadrowej największych producentów i dostawców systemów bibliotecznych w 2016 r. oraz inwestycji bibliotek w strategiczne produkty technologiczne (por. babin.bn.org.pl/?p=4098). Przedyskutowano też możliwe implikacje związane z rosnącą centralizacją tej branży, w tym z koncentracją rozwoju produktów i serwisów wspierających coraz bardziej złożoną pracę bibliotek w rękach kilku największych graczy, a także z rosnącymi oczekiwaniami dotyczącymi otwartości, innowacyjności i współoperatywności oferowanych rozwiązań.

… więcej o Raport na temat systemów bibliotecznych: konkurencyjne wizje technologii, otwartości i procedur

Autorzy artykułu, na podstawie literatury przedmiotu i badań sondażowych przeprowadzonych w Bibliotece Centrum Pompidou (Bibliothèque Publique d’Information du Centre Pompidou – BPI), omawiają problemy ludzi z najuboższych warstw społecznych, korzystających we Francji z bibliotek publicznych. Analizują również, czy biblioteka otwarta dla wszystkich (zasada przyświecająca twórcom BPI) może służyć nie tylko jako miejsce dostępu do wiedzy i kultury, lecz również przestrzeń oferująca możliwość kontaktów społecznych i nauki postaw obywatelskich, a także szanse na odwrócenie procesu marginalizacji najuboższych.

… więcej o Biblioteka Centrum Pompidou jako przestrzeń do nauki postaw obywatelskich