Babin

Do propagowania czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży wykorzystuje się coraz częściej pasję komputerową młodego pokolenia. W artykule omówiono założenia dwóch rosyjskich, ogólnokrajowych krajowych projektów promujących wykorzystanie możliwości technologii sieciowych do rozwijania czytelnictwa.

Pojawienie się systemów zintegrowanego wyszukiwania zostało bardzo dobrze przyjęte w środowisku bibliotecznym, ze względu na bogactwo oferowanych przez biblioteki baz danych wymagających albo indywidualnego wyszukiwania w każdej z nich, bądź też problematycznego korzystania z katalogu rozproszonego. Możliwość przeszukiwania różnego typu subskrybowanych i otwartych zasobów informacyjnych przez scentralizowany indeks otworzyło użytkownikom dostęp do bogactwa zbiorów bibliotecznych. Metawyszukiwarki chwalone są zwłaszcza ze względu na „przypominający Google” i spełniający oczekiwania współczesnych internautów interfejs, a model Google traktowany jest przez część środowiska bibliotecznego oraz dostawców oprogramowania jako panaceum na problemy bibliotek związane z ograniczeniami i niską popularnością ich katalogów online. Autorzy proponują inne spojrzenie na kierunek rozwoju i pożądane aspekty narzędzi odnajdywania i uzyskiwania dostępu do zasobów bibliotek, wskazując, że większość rozwiązań tego typu zawiera także fasety jako opcję wyszukiwawczą, do której Google nie jest dobrze przystosowany, i omawiając najlepsze praktyki w zakresie projektowania systemów fasetowych. Na podstawie przeglądu najpopularniejszych serwisów e-handlu, w których fasetowa nawigacja jest integralną częścią ich narzędzi wyszukiwawczych, przedstawiają także sugestie dotyczące możliwości poprawy użyteczności fasetowego wyszukiwania w bibliotekach.

W artykule naświetlono współczesne akspekty kształcenia specjalistów z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej w rosyjskich placówkach szkolnictwa wyższego, w tym uwarunkowania prawne i organizacyjne edukacji bibliologicznej i informatologicznej oraz proces wdrażania procesu bolońskiego na wyższych studiach z tej dziedziny.

Właściwy dobór pracowników w znacznym stopniu decyduje o sukcesie biblioteki, przy czym w procesie rektutacji nie zawsze sprawdzają się tradycyjne metody, takie jak rozmowy kwalifikacyjne, testy, ankiety itp. Autorka proponuje osobom starającym się o pracę w bibliotece stworzenie własnego środowiska sieciowego, wspomagającego ich dokształcanie się i rozwój zawodowy, a osobom przyjmującym ich do pracy – korzystanie z analizy sieci przy wszechstronnej ocenie kandydatów.

Wszystkie biblioteki akademickie, niezależnie od ich rozmiaru, misji, zasobów finansowych czy wielkości obsługiwanej populacji, muszą radzić sobie z naciskami dotyczącymi dostosowywania się do zachodzących w społeczeństwie zmian i wprowadzania w szybkim tempie innowacji, a głównymi czynnikami wymuszającymi inicjowanie takich działań są statyczne lub kurczące się budżety oraz szybki i nieprzewidywalny rozwój technologii, i ich wpływ na usługi i zbiory. W warunkach ograniczeń finansowych, liderzy bibliotek muszą podejmować mądre i świadome decyzje dotyczące sposobów adaptacji i wdrażania nowości. Aby ułatwić im to zadanie i sprawdzić potencjalne sposoby radzenia sobie z presją i wymogami transformacji, a także określić obszary dalszych badań, autor przeanalizował angielskojęzyczne piśmiennictwo poświęcone bibliotekom akademickim i innowacjom i omówił wnioski z dokonanego przeglądu.

Cechą wspólną sieciowych platform cieszących się obecnie największą oglądalnością jest przewaga grafiki, wideo i animacji nad słowem pisanym, a na podstawie ich obserwacji oraz lektury najpopularniejszych internetowych serwisów informacyjnych, można odnieść wrażenie, że użytkownicy online coraz mniej chętnie czytają długie teksty (nowe media takie jak BuzzFed, wyprzedzające znacznie w rankingach popularności internetowe wydania tradycyjnych gazet, ze względu na krótkie bloki tekstowe i dużą liczbę treści wizualnych, przypominają wyglądem bardziej książki dla dzieci niż gazety dla dorosłych). W artykule omówiono wyniki badania, w ramach którego szukano dowodów potwierdzających prawdziwość tych spostrzeżeń i sprawdzano, czy mogą one sygnalizować bardziej ogólny trend w kierunku redukcji tekstu w sieci www.

W artykule przybliżono krótko koncepcje biblioteki jako miejsca spotkań ułatwiającego użytkownikom nie tylko konsumpcję informacji i technologii, ale również samodzielny wkład w produkcję wiedzy, wspólną realizację różnego typu projektów i rozwój własnej kreatywności; przeanalizowano też w tym kontekście powody szybkiej ekspansji ruchów DIY (zrób to sam) w środowisku bibliotecznym i zainteresowania użytkowników i bibliotekarzy rozwojem przestrzeni dla twórców, projektantów, programistów i majsterkowiczów, czyli warsztatów makerspace, hackerspace (zob. babin.bn.org.pl/?p=2369, babin.bn.org.pl/?p=3391), czy FabLab. Omówiono także nowy fenomen mobilnych bibliotecznych laboratoriów i projekt pierwszej mobilnej biblioteki FabLab w Europie, koncentrując się prezentacji zrównoważonego modelu jej finansowania i rozwoju.

Ze względu na stały i szybki wzrost liczby wydawanych artykułów naukowych, odpowiednia ocena produkcji naukowej, ułatwiająca wybór publikacji odpowiadających najlepiej oczekiwaniom odbiorców i prezentujących informacje z wiarygodnych źródeł staje się coraz bardziej istotna, istotne jest również rozstrzygnięcie wątpliwości związanych z kryteriami i zasadami przeprowadzania takich ocen. W artykule zaproponowano wykorzystanie nowego, jakościowego wskaźnika – Hx, do ewaluacji publikacji naukowych z dowolnej dyscypliny, umożliwiającego ocenę wartości prac naukowych ze względu na ich merytoryczność i użyteczność, i uwzględniającego zewnętrzne czynniki mogące mieć wpływ na jakość badań naukowych.

Praktyki odgrywają kluczową rolę w edukacji zawodowej zapewniając studentom kontakt z profesjonalistami, poznanie ich codziennych zadań i mechanizmów funkcjonowania w środowisku instytucjonalnym oraz okazję do konfrontacji teorii z realiami. Osoby, które korzystają z takich możliwości, lepiej rozumieją specyfikę wybranego zawodu, są też lepiej przygotowane do analizy problemów funkcjonowania w konkretnych instytucjach i wypracowywania odpowiednich rozwiązań. Programy praktyk są też korzystne dla szkół wyższych, gdyż na podstawie doświadczeń praktykantów mogą one na bieżąco dostosowywać programy nauczania do aktualnych wzorców działania w danej branży i wymogów rynku pracy. Relatywne znaczenie doświadczeń zawodowych w edukacji z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej jest w Stanach Zjednoczonych, gdzie praktyki studenckie nie są obowiązkowe, przedmiotem wielu debat, zwłaszcza w kontekście ich wdrażania w świecie coraz bardziej wirtualnym, zglobalizowanym i charakteryzującym się coraz większą liczbą wzajemnych powiązań. Aby określić status praktyk oraz ich pożądane atrybuty jako formy uczenia przez doświadczenie autorzy przeprowadzili międzynarodowe badanie sondażowe, sprawdzając obligatoryjność i innowacyjność takich elementów programu kształcenia, powody wprowadzania przez uczelnie wymogu zaliczania praktyk i możliwości ich odbywania w innych krajach lub zdalnie.

Flandria (północna część Belgii) odgrywa od stuleci istotną rolę jako ośrodek produkcji dziedzictwa dokumentacyjnego, a wiele instytucji w tym regionie (biblioteki publiczne, naukowe, centra dokumentacji, archiwa, muzea, zakony i klasztory) przechowuje rękopisy, książki, czasopisma i szarą literaturę o dużej wartości historycznej. Wspólnym celem tych placówek jest długofalowe zabezpieczenie i konserwacja piśmienniczego dziedzictwa kulturowego, każda z nich dysponuje jednak różnymi zasobami (kadrowymi i finansowymi) na jego ochronę. Do niedawna, biblioteki przechowujące cenne, historyczne materiały nie były traktowane jako odrębny sektor i nie otrzymywały odpowiedniego strukturalnego wsparcia, wiele z nich nie było więc w stanie reagować odpowiednio na współczesne wyzwania. Aby zmienić tę sytuację, w 2008 r. powołano fundację Flanders Heritage Library (FHL). Jej zadania to rozwój i udostępnianie wiedzy fachowej w zakresie konserwacji, opis bibliograficznego, digitalizacji i udostępniania zbiorów specjalnych, harmonizacja zasad kształtowania zbiorów, w tym zwłaszcza dokumentów istotnych dla Flandrii ze względów kulturowych lub historycznych oraz stworzenie uniwersalnych rozwiązań dla trwałego zachowania i zapewnienia dostępu do cennych kolekcji w formie cyfrowej, w tym – budowa narzędzi oceny fizycznego stanu zbiorów, umożliwiających tworzenie programów ochrony i zapobiegania szkodom.