Biblioteka Narodowa używa na swojej stronie plików cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich użycie. [zamknij]

Archiwum z miesiąca: listopad 2016

Piractwo prac naukowych w Ameryce Łacińskiej: analiza statystyk wykorzystania Sci-Hub

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Dostęp do publikacji, Własność intelektualna, Wydawcy

Tagi: , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Piractwo prac naukowych w Ameryce Łacińskiej: analiza statystyk wykorzystania Sci-Hub została wyłączona

Strona Sci-Hub została założona w 2011 r. przez pochodzącą z Kazachstanu programistkę i specjalistkę neurotechnologii Alexandrę Elbakyan by „usunąć wszystkie bariery na drodze nauki”. Inicjatywa ta miała być formą nieposłuszeństwa obywatelskiego i wyrazem protestu przeciw absurdalnie wysokim kosztom dostępu do publikacji naukowych, uniemożliwiającym naukowcom z uboższych regionów świata prowadzenie badań, oraz przeciw coraz większym ograniczeniom związanym z ochroną praw własności intelektualnej. Obecnie jest to największa w historii wyszukiwarka online, pozwalająca na obchodzenie opłat nakładanych przez przemysł wydawniczy i zapewniająca tysiącom użytkowników dziennie możliwość darmowego, bezpośredniego pobierania ponad 58 mln pirackich kopii prac naukowych komercyjnych wydawców – do ściągnięcia dokumentów (artykułów, rozdziałów książek, monografii, materiałów konferencyjnych) potrzebne są tylko dane takie jak tytuł, identyfikator dokumentu elektronicznego – DOI, identyfikator PubMed lub adres sieciowy (URL).

więcej o Piractwo prac naukowych w Ameryce Łacińskiej: analiza statystyk wykorzystania Sci-Hub

Ruch Błękitnej Tarczy we Francji i na świecie

Autor: Alina Nowińska,

Kategorie: Działalność biblioteki, Branża, zawód i edukacja

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Ruch Błękitnej Tarczy we Francji i na świecie została wyłączona

We wstępnej części artykułu przedstawiono historię i cele ruchu Błękitnej Tarczy (ang. Blue Shield; franc. Le Bouclier Bleu), którego celem jest ochrona dziedzictwa kulturowego ludzkości. Ruch zainicjowała przyjęta w 1954 r. Konwencja Haska, w ramach której m.in. zatwierdzono znak błękitnej tarczy dla zabytków podlegających szczególnej ochronie w czasie konfliktów zbrojnych.

więcej o Ruch Błękitnej Tarczy we Francji i na świecie

Czy e-książki są dla każdego? Ewaluacja dostępności akademickich platform e-booków

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Biblioteki jako kolekcje, Kategorie użytkowników

Tagi: , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Czy e-książki są dla każdego? Ewaluacja dostępności akademickich platform e-booków została wyłączona

Od początków XXI w. gromadzenie i wykorzystanie e-książek w bibliotekach szkół wyższych w Stanach Zjednoczonych stale wzrasta i powoli zaczynają one wypierać materiały w formie drukowanej, wielu bibliotekarzy zgłasza jednak wątpliwości związane z użytecznością i dostępnością formatów cyfrowych dla studentów, w tym zwłaszcza dla osób z niepełnosprawnością fizyczną lub trudnościami w uczeniu się. W piśmiennictwie znaleźć można szereg badań analizujących charakterystykę i dostępność czytników e-książek dla różnych grup użytkowników, powstało jednak niewiele systematycznych analiz platform oprogramowania zapewniających dostęp do e-książek kupowanych przez biblioteki uniwersytetów i college’ów (ich użytkownicy mogą pozyskiwać poszczególne tytuły przez należące do poszczególnych wydawców interfejsy, różniące się w zakresie wyglądu i funkcjonalności). Aby ułatwić bibliotekarzom podejmowanie świadomych decyzji związanych z wyborem platform wydawców najbardziej przyjaznych niepełnosprawnym użytkownikom, na Uniwersytecie Stanowym San Jose (USSJ) powołano inicjatywę Ebook Accessibility Project (EAP). Zyskała ona finansowanie ze strony kampanii Affordable Learnig Solutions Systemu Uniwersytetu Stanowego Kalifornii, której celem jest promocja przystępnych rozwiązań edukacyjnych i zachęcenie wykładowców i studentów do wykorzystywania bibliotecznych ebooków i tekstów w wolnym dostępie, jako alternatywy dla drogich podręczników.

więcej o Czy e-książki są dla każdego? Ewaluacja dostępności akademickich platform e-booków

Jakość wiedzy: zweryfikowany model konceptualny

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Wykorzystanie informacji i socjologia informacji, Źródła informacji

Tagi: , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Jakość wiedzy: zweryfikowany model konceptualny została wyłączona

W dobie mediów cyfrowych, każda osoba z dostępem do sieci www, ma możliwość szybkiego umieszczania online najróżniejszego typu treści, a ich liczba rośnie na niespotykaną dotąd i trudną do sterowania skalę. Zalew niewiarygodnych, niesprawdzonych i niemających żadnego zastosowania informacji utrudnia identyfikację wartościowych źródeł, podstawowym wymogiem nowej ery informacyjnej jest więc wybór kryteriów ewaluacji, pozwalających na ocenę jakości wiedzy. Celem zaprezentowanego w artykule badania było ustalenie, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, koncepcji i sposobów definicji jakości wiedzy (JW) oraz przybliżenie teoretycznych podstaw i mierników wykorzystywanych przy jej szacowaniu, w kontekście potrzeb środowiska e-learningu.

więcej o Jakość wiedzy: zweryfikowany model konceptualny

Partycypacyjna biblioteka publiczna: doświadczenia państw skandynawskich

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Zarządzanie, Kategorie użytkowników

Tagi: , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Partycypacyjna biblioteka publiczna: doświadczenia państw skandynawskich została wyłączona

W ciągu ostatnich kilkunastu lat sposób postrzegania funkcji i zadań bibliotek publicznych zmienił się znacząco, a kierunek ich rozwoju dobrze obrazują slogany takie jak from collection to connection (od gromadzenia do łączenia) Duńskiej Agencji ds. Bibliotek, czy from collection to creation (od gromadzenia do tworzenia) Stowarzyszenia Amerykańskich Bibliotek (ALA). Wskazują one, że w nowym modelu biblioteki publicznej, określanym przez krytyków hasła „biblioteka 2.0” mianem biblioteki partycypacyjnej (zob. babin.bn.org.pl/?p=1534), użytkowników bibliotek traktuje się nie tylko jako wypożyczających lecz jako aktywnych uczestników i współtwórców oferty bibliotecznej a przestrzeń biblioteczną – jako miejsce łączące innowację i zaangażowanie odbiorców, i zapewniające dostęp do różnego typu zorientowanych na użytkownika wydarzeń kulturalnych, twórczych i edukacyjnych. Autor postanowił przeanalizować teoretyczne i praktyczne aspekty udziału czytelników w pracach bibliotek publicznych z perspektywy przemian zachodzących w krajach skandynawskich. Interesowało go zwłaszcza ustalenie, w jaki sposób można scharakteryzować ich uczestnictwo, dlaczego biblioteki powinny angażować się w taką współprace i jakie typy partycypacji można zidentyfikować w tych placówkach.

więcej o Partycypacyjna biblioteka publiczna: doświadczenia państw skandynawskich

Obecność czasopism uznawanych za drapieżne w bibliograficznych bazach danych

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Wykorzystanie informacji i socjologia informacji, Źródła informacji, Dostęp do publikacji

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania Obecność czasopism uznawanych za drapieżne w bibliograficznych bazach danych została wyłączona

Drapieżne czasopisma (zob. babin.bn.org.pl/?p=3856) to tytuły należące do nierzetelnych wydawców, wykorzystujących nieetycznie model złotej drogi otwartego dostępu, by czerpać zyski z opłat pobieranych od autorów, bez zapewniania kontroli poziomu merytorycznego nadsyłanych publikacji. W artykule przeanalizowano występowanie takich pozycji w różnych bazach bibliograficznych oraz w Directory of Open Access Journals (DOAJ), traktując jako punkt odniesienia listy kryteriów dla określania drapieżnych wydawców stworzone w 2012 roku przez Jeffreya Beall’a oraz jego listy potencjalnych i prawdopodobnych drapieżnych wydawnictw i indywidualnych czasopism stosujących niewłaściwe praktyki.

więcej o Obecność czasopism uznawanych za drapieżne w bibliograficznych bazach danych

Marketing za pośrednictwem krótkich form filmowych w chińskich bibliotekach szkół wyższych

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Biblioteki jako kolekcje, Zarządzanie

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Marketing za pośrednictwem krótkich form filmowych w chińskich bibliotekach szkół wyższych została wyłączona

Ze względu na szybki rozwój technologii mobilnych i mediów społecznościowych oraz rosnącą liczbę wykładowców i studentów posługujących się urządzeniami przenośnymi przy szukaniu informacji z bibliotek, promocję bibliotecznych usług i zasobów prowadzi się coraz częściej na mobilnych platformach społecznościowych. Syntezą nowych, sieciowych mediów oraz sztuki filmowej jest wideo marketing, wykorzystujący popularność krótkich materiałów filmowych publikowanych w sieci www oraz ich zalety, takie jak lapidarność, siłę oddziaływania i możliwość dotarcia z pożądanym przekazem do dużych grup odbiorców. Liczba użytkowników serwisów wymiany plików wideo w Chinach, oglądających filmy na telefonach komórkowych wynosiła pod koniec 2015 r. ponad 312 mln osób. W artykule przeanalizowano, w jaki sposób chińskie biblioteki akademickie wykorzystują w tym kontekście potencjał wideo-marketingu oraz jakie cechy, wpływ i oceny mają tworzone przez nie filmy krótkometrażowe (nazywane przez autora mikro-filmami), rozpowszechniane online.

więcej o Marketing za pośrednictwem krótkich form filmowych w chińskich bibliotekach szkół wyższych

Finansowanie bibliotek publicznych w Québecu: historia i modele ekonomiczne

Autor: Alina Nowińska,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Zarządzanie

Tagi: , , , ,

Możliwość komentowania Finansowanie bibliotek publicznych w Québecu: historia i modele ekonomiczne została wyłączona

W artykule przedstawiono zarys historii bibliotek publicznych w Québecu oraz zasady ich finansowania i regulacje prawne w tym zakresie, omówiono także dane dotyczące wysokości nakładów przeznaczanych na te instytucje obecnie i w przeszłości.

więcej o Finansowanie bibliotek publicznych w Québecu: historia i modele ekonomiczne

O psychospołecznych przyczynach unikania przez czytelników pomocy bibliotekarzy

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Relacje z innymi dziedzinami, Wykorzystanie informacji i socjologia informacji, Biblioteki jako kolekcje, Działalność biblioteki, Kategorie użytkowników

Tagi: , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania O psychospołecznych przyczynach unikania przez czytelników pomocy bibliotekarzy została wyłączona

Bibliotekarze akademiccy zajmujący się udzielaniem informacji wiedzą, że wiele osób, które mogłyby skorzystać z ich pomocy, nie chce się o nią zwracać lub czuje się w takich sytuacjach niezręcznie i niekomfortowo. Powody tego stanu rzeczy są różne i dotyczą zarówno barier praktycznych, jak i psychospołecznych, będących m.in. wynikiem interakcji między wykładowcami, studentami i bibliotekarzami. W artykule przeanalizowano te czynniki z perspektywy psychologii edukacyjnej i bibliotekoznawstwa, w tym zwłaszcza badań poświęconych zachowaniom informacyjnym studentów i usługom informacyjnym przeznaczonym dla tej grupy odbiorców.

więcej o O psychospołecznych przyczynach unikania przez czytelników pomocy bibliotekarzy

Przybliżanie dzieciom nauki: współpraca między bibliotekami publicznymi i akademickimi

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Branża, zawód i edukacja, Kategorie użytkowników

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Przybliżanie dzieciom nauki: współpraca między bibliotekami publicznymi i akademickimi została wyłączona

Skierowane do dzieci biblioteczne programy edukacyjne z zakresu nauk ścisłych, technologii, informatyki i matematyki (Science, Technology, Engineering and Mathematics – STEM) mają istotną rolę w zaszczepianiu uczniom zainteresowania tymi dziedzinami wiedzy i wspieraniu ich osiągnięć szkolnych. Przedsięwzięć takich nie należy wdrażać w izolacji, gdyż ich sukces oraz jakość oferty zależy w dużej mierze od współpracy z powiązanymi ze STEM organizacjami i profesjonalistami. Potencjalna rola bibliotek publicznych i akademickich w zwiększaniu motywacji do nauki STEM oraz kształtowaniu nowych kompetencji jest dobrze udokumentowana w literaturze, rzadziej pisze się natomiast o współdziałaniu tych instytucji przy tworzeniu programów STEM, mimo że może być ona obopólnie korzystna, gdyż placówkom publicznym brakuje ekspertów dziedzinowych, a akademickim – codziennego dostępu do dzieci i młodzieży. W artykule omówiono dostępną literaturę na ten temat, a następnie przedstawiono dwa studia przypadku bibliotek publicznych ze Stanów Zjednoczonych, prowadzących innowacyjne programy STEM dla osób do 17 roku życia.

więcej o Przybliżanie dzieciom nauki: współpraca między bibliotekami publicznymi i akademickimi