Babin

W artykule dokonano empirycznej analizy typologii kultur informacyjnych (TKI) opracowanej przez C.W.Choo (2013), w celu zbadania możliwego wpływu tego fenomenu na generowanie wiedzy przez uniwersyteckie zespoły zadaniowe współpracujące z sektorem prywatnym i określenia wyznaczników dobrych zasad i praktyk w tym zakresie. Podstawę badania stanowiło studium przypadku rozwoju współfinansowanych przez brazylijski rząd, innowacyjnych projektów wymagających kreowania idei i tworzonych dzięki międzyludzkim interakcjom w środowiskach sprzyjających powstawaniu nowych rozwiązań.

Wspieranie powiązań między środowiskiem akademickim i sektorem prywatnym, w tym zwłaszcza przemysłem zaawansowanych technologii i branżą informatyczną, jest jednym z kluczowych obszarów realizowanej w Brazylii polityki innowacyjności, a projekty realizowane wspólnie w ramach programu PITE (Partnerstwo dla Innowacji Technologicznych), przez instytucje akademickie oraz międzynarodowe i krajowe korporacje, otrzymują dofinansowanie z FAPESP (Fundacji Badawczej Sao Paulo). Autorów interesowało w szczególności określenie zachowań informacyjnych w procesie tworzenia wiedzy w takich warunkach oraz wartości, które mogłyby służyć do opisu kultury informacyjnej w kontekście innowacyjnej pracy zespołowej, a także znalezienie związanych z nimi relacji między TKI a sposobami przekształceń aktywów informacyjnych. Jako podstawę analizy przyjęto podejście C.W. Choo, zgodnie z którym TIK jest określana przez 5 zestawów atrybutów związanych z: 1) podstawowym celem polityki informacyjnej, 2) wartościami i normami informacyjnymi, 3) zachowaniami informacyjnymi w kontekście informacyjnych potrzeb, 4) wyszukiwaniem informacji, 5) stosowaniem informacji. Kulturę informacyjną można podzielić natomiast na 4 kategorie: opartej na relacjach, kultury podejmowania ryzyka, zorientowanej na wynik i bazującej na przestrzeganiu zasad.

Jako podstawy teoretyczne w badaniu wykorzystano również teorię kultury informacyjnej I. Nonaki i H. Takeuchi’ego (1995), wg której organizacja wytwarza wiedzę dzięki interakcjom i przekształceniom między ukrytymi (cichymi) i jawnymi wymiarami aktywów intelektualnych, a jej konwersja następuje na 4 sposoby (model SECI): od wiedzy ukrytej do ukrytej (socjalizacja), ukrytej do jawnej (eksternalizacja), jawnej do jawnej (kombinacja) i od jawnej do ukrytej (internalizacja). Do udziału w projekcie zaproszono 12 zespołów uczestniczących w programie PITE, przeprowadzając i rejestrując wywiady z wszystkimi należącymi do nich naukowcami, a następnie dokonując analizy treści ich zaspisów. Ustalono m.in., że zespoły o większej liczbie członków (8-15) oraz grupy wielodyscyplinarne cechowała kultura bazująca na relacjach, ułatwiająca socjalizację wiedzy i wymianę w grupie wewnętrznych informacji. Kulturę przestrzegania zasad reprezentowało najwięcej – 5 zespołów, co sugeruje wpływ sposobu myślenia i działania instytucji macierzystych (uczelni i firm) na zachowania, wartości i sposób działania ich członków we wspólnych grupach zadaniowych. Co ciekawe, kultura podejmowania ryzyka była charakterystyczna jedynie dla 4 zespołów, w tym dla dwóch była jednym z 2. dominujących profili kulturowych, mimo że w innowacyjnym z założenia środowisku powinno wspierać się testowanie nowych pomysłów i idei. Potwierdzono ponadto związki między kulturą podejmowania ryzyka, a eksternalizacją wiedzy, kulturą przestrzegania zasad a kombinacją wiedzy, kulturą zorientowaną na wyniki a internalizacją wiedzy oraz jej socjalizacją i kulturą opartą na relacjach.