Babin

Działania edukacyjne zostały uznane przez Amerykańskie Stowarzyszenie Bibliotek (American Library Association) jako jedna z kluczowych funkcji bibliotek, a kształcenie ustawiczne (lifelong learning) włączono do dokumentu tej organizacji, określającego podstawowe wyznaczniki praktyki i etyki zawodowej bibliotekarzy i opublikowanego w 2004 r. pod nazwą Core Values of Librarianship (Podstawowe Wartości Bibliotekarstwa). Zgodnie z zawartym w nim stanowiskiem ALA, stowarzyszenie to „promuje tworzenie, utrzymywanie i rozwój społeczeństwa kształcącego się”, zachęcając swoich członków do współpracy z pedagogami, urzędnikami i organizacjami różnego typu, w celu inicjowania i wspierania wszechstronnych działań na rzecz zapewnienia w każdej bibliotece szkolnej, publicznej, akademickiej i specjalnej, działającej w każdej społeczności, usług umożliwiających uczenie się przez całe życie wszystkim mieszkańcom. W ostatnich latach, sposób realizacji tego zadania jako wartości podstawowej, spotkał się z krytyką części amerykańskiego środowiska bibliotecznego, zwraca się też uwagę na niejednoznaczność pojęć „podstawowa wartość” i „kształcenie ustawiczne”, i problemy z ustaleniem, jakim priorytetom przyznawać pierwszeństwo w sytuacji ich konfliktu i jak należy traktować opisywany dokument – jako luźny punkt odniesienia, czy jako przewodnik mający kształtować wszystkie decyzje podejmowane przez biblioteki.

Autor postawił przeanalizować sposoby rozumienia lifelong learning oraz powody dla których termin ten ma tak duży wpływ na wyobraźnię pedagogów i bibliotekarzy, odwołując się w swoich rozważaniach do przypadku jednego z najwcześniejszych konfliktów w historii i filozofii amerykańskiej edukacji: wyboru między modelami kształcenia, czyli szkołami skoncentrowanymi na uczących się i szkołami ukierunkowanymi na kształcenie pracowników. Jego początki sięgają pierwszych dekad XX w., gdy w Stanach Zjednoczonych trwały dyskusje na temat określenia podstawowych wartości kraju. Teorię edukacji postrzegano wówczas jako kluczowe narzędzie pozwalające na artykulację i przekazywanie tych wartości. Promowane w tym czasie przez część środowisk podejście pedagogiczne zakładało rozwój szkół mających edukować ludzi tak, by mogli stać się myślącymi i wyposażonymi w wiedzę obywatelami, natomiast zgodnie z konkurencyjnym podejściem administracyjnym tworzono szkoły zawodowe, mające kształcić przyszłych wykwalifikowanych pracowników. Po kilu latach debaty, szkoły skoncentrowane na kształceniu siły roboczej okazały się jasnym zwycięzcą, a od tej pory na amerykańskie placówki edukacyjne patrzy się przez pryzmat szkolenia zawodowego. Artykuł zawiera omówienie konsekwencji tego wyboru dla szkół, koncepcji edukacyjnych i bibliotek, zwłaszcza w kontekście wzrostu zainteresowania od lat 80. ubiegłego wieku pojęciem edukacji informacyjnej i kształceniem kwalifikacji niezbędnych dla rozwoju społeczeństwa informacyjnego, oraz implikacji związanych ze scedowaniem tego obowiązku przez administrację rządową na placówki biblioteczne i traktowaniem go jako część domeny zawodowej bibliotekarzy.