Babin

W artykule omówiono ewolucję kart bibliotecznych – od papierowych i plastikowych identyfikatorów z danymi użytkownika, po zaawansowane technologicznie, cyfrowe narzędzia zapewniające czytelnikom dostęp do informacji i zasobów w sposób szybszy i łatwiejszy niż kiedykolwiek. Przedstawiono również możliwości ich zastosowań, innowacje stosowane w amerykańskich bibliotekach publicznych oraz opinie na temat przyszłości tradycyjnych, fizycznych kart w cyfrowej erze.

Standardem w bibliotekach w Stanach Zjednoczonych są obecnie spersonalizowane, cyfrowe karty, które można pobrać w formie aplikacji na telefon komórkowy. Zawierają one numer służący do identyfikacji czytelników chcących korzystać z sieciowych źródeł subskrybowanych przez bibliotekę. Własną wersję takiego identyfikatora opracowała m.in. Biblioteka Publiczna Hrabstwa Harris (HCPL) – iKnow Digital Access Card traktowana jest jako sposób redukcji barier utrudniających dostęp do cyfrowych zasobów, w tym e-książek, strumieni wideo i audio, czasopism i naukowych baz danych, osobom z miejscowości oddalonych od fizycznych obiektów bibliotecznych. Jej zdobycie wymaga jedynie rejestracji za pośrednictwem formularza online, widocznego tylko dla mieszkańców stanu Teksas, z kodami pocztowymi hrabstwa Harris i przyległych terenów – obecnie kartę iKnow posiada ok. 50 tys. osób (4% wszystkich użytkowników systemu HCPL). Jej dodatkowe zalety to m.in. automatyczne zwroty wypożyczonych cyfrowych pozycji po upływie wyznaczonego terminu i brak potrzeby korzystania z pośrednictwa bibliotekarzy w hrabstwie. Biblioteka planuje objąć systemem iKnow wszystkich uczniów szkół na terenie hrabstwa i wydać je przez e-mail wszystkim pracownikom jego administracji.

Podobne podejście przyjęła Biblioteka Publiczna Rowan (RPL) w Salisbury (Północna Karolina) – poza „zwykłą” cyfrową kartą, dostępną dla czytelników z własnymi mobilnymi urządzeniami po wypełnieniu formularza online i aktywną w dniu rejestracji, od czerwcu ubiegłego roku Biblioteka oferuje wszystkim uczniom systemu szkolnego hrabstwa kartę Rowan One – jej numer jest taki sam jak numer legitymacji uczniowskiej, co ułatwia wymianę informacji między szkołami i bibliotekami. Te same cyfry identyfikacyjne uprawniają również do pożyczania materiałów z bibliobusów świadczących usługi na na obszarach wiejskich.

Wg cytowanego przez autorkę  Miguela Figueroa – dyrektora Center for the Future of Libraries (Centrum ds. przyszłości bibliotek), podległego ALA (American Library Association), mimo postępującej cyfryzacji rozwiązań dla bibliotek, w najbliższej przyszłości, tradycyjne, fizyczne karty biblioteczne pozostaną nadal w użytku, gdyż dla wielu placówek bibliotecznych są wciąż skutecznym narzędziem zarządzania. Zmieni się za to ich forma i zostaną prawdopodobnie zastąpione wygodniejszymi i mniejszymi alternatywami w postaci przypominającej przypinki /breloczka do kluczy (ang. keychain card). Warto również zwrócić uwagę na trendy związane z integracją bibliotecznych kart z większymi systemami (umożliwiający ich posiadaczom korzystanie np. z usług różnych instytucji instytucji kultury czy edukacji) i z rosnącą popularnością wykorzystania mobilnych aplikacji w bibliotekach do coraz szerszego zakresu zadań (nie tylko identyfikacji i kontroli dostępu do obiektów i zasobów, lecz również różnego typu opcji samoobsługowych i związanych ze zdalnym dostępem do informacji i materiałów bibliotecznych).