Babin

W artykule przedstawiono historię informatyzacji unikalnej biblioteki dziecięcej w Clamart oraz przyjęte w tym zakresie rozwiązania i osiągnięcia, w kontekście problematyki czytelnictwa dziecięcego we Francji oraz trudności i wyzwań stojących przed bibliotekami dziecięcymi w tym kraju.

Bibliotekarze i pracownicy sektora informacyjnego mają w swej pracy do czynienia z wieloma problemami natury prawnej, do których zaliczają się nie tylko kwestie przestrzegania praw autorskich, ale także ochrony prywatności, swobody dostępu do informacji, wolności słowa, cenzury, prawa pracy, statutowych podstaw działalności bibliotek i archiwów, czy prawnych wymogów przechowywania rekordów. Rozumienie przepisów prawa jest im niezbędne zarówno do odpowiedniego zarządzania zasobami jak i właściwej obsługi użytkowników Celem omawianego w artykule badania było sprawdzenie, czy i jakim zakresie problematyka ta jest uwzględniana w programach zajęć kanadyjskich szkół bibliotekoznawstwa i archiwistyki.

Tradycyjny, profesjonalny model świadczenia usług bibliotecznych (MP), oparty na wartościach zapisanych w kodeksach etyki zawodowej i zakładający, że zadaniem bibliotekarzy, obok zaspokojenia potrzeb informacyjnych użytkowników, jest przekazywanie wiedzy, zastępowany jest obecnie przez model charakterystyczny dla usług komercyjnych, związanych z handlem (model handlowy – MH). Dotychczasowe badania pokazały, że bibliotekarze mają do MH stosunek negatywny, postrzegają go jako obniżający ich status oraz są niechętni szkoleniom z zakresu obsługi użytkowników, prowadzonym zgodnie z komercyjnymi standardami. W artykule przedstawiono badanie, którego celem było poznanie opinii bibliotekarzy nt. świadczenia usług w obu modelach i ich gotowości do zaakceptowania MH.

Popularność cyfrowych mediów i komunikacji online wśród młodych ludzi daje bibliotekarzom i pedagogom nowe możliwości, stwarza też jednocześnie nowe potrzeby oraz wyzwania dla edukacji bibliotecznej, rozwój rynku zasobów elektronicznych nie idzie bowiem w parze ze zmniejszaniem się nierówności w dostępie do cyfrowych źródeł, narzędzi i umiejętności. W artykule przedyskutowano wyniki amerykańskiego projektu badawczego Digital Youth Project, poświęconego tzw. cyfrowej młodzieży oraz wpływowi wykorzystywanych przez nią nowych narzędzi komunikacyjnych na uczenie się i relacje społeczne. Przedstawiono również innowacyjny program biblioteczny – YouMedia jako model działań na rzecz edukacji informacyjnej cyfrowego pokolenia, a także wnioski, jakie powinny wyciągnąć z tych projektów biblioteki i szkoły bibliotekoznawstwa i informacji naukowej.

Biblioteka Miasta Belgrad (BMB) to największy system biblioteczny w południowo-wschodniej Europie (obsługa ponad 70 lokalizacji w mieście, nadzór nad 13 bibliotekami miejskimi i ich filiami). Instytucja ta prowadzi od lat starania by dotrzeć do jak szerszego grona użytkowników, w tym środowisk marginalizowanych. W 2009 r. zrealizowano z jej inicjatywy badanie mające na celu identyfikację grup niekorzystających z sieci bibliotecznej, opracowanie strategii pozwalającej na przyciągnięcie największej z nich do bibliotek i rozwój usług dostosowanych do jej potrzeb.

Dokonując omówienia wybranej literatury nt. kształtowania zbiorów i zarządzania różnymi typami zasobów bibliotecznych, autorki skupiły się na anglojęzycznych publikacjach z lat 2004-2008, pochodzących z czołowych czasopism dziedzinowych (Collection Management, Collection Biulding, Library Resources & Technical Services) oraz z wydanych w tym okresie książek, artykułów naukowych, raportów i prac badawczych, zidentyfikowanych na podstawie wyszukiwań w bazie LISA. Uwzględniono wyłącznie teksty dotyczące bibliotek akademickich z Ameryki Północnej.

Przedstawiono wyniki badań bibliometrycznych nad interdyscyplinarnością publikacji z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN). Autorzy rozumieją pod pojęciem interdyscyplinarności wykorzystanie w pracy naukowej wiedzy, metodologii i narzędzi spoza głównej dziedziny pracy oraz bezpośrednią współpracę z przedstawicielami innych dziedzin nauki zauważalne w analizie bibliometrycznej jako: 1) cytowanie prac z innych dziedzin; 2) cytowanie tej samej publikacji przez publikacje z różnych dziedzin; 3) współautorów jednej publikacji afiliowanych przy instytucjach naukowych z różnych dziedzin.

Instytucje kultury – muzea, archiwa, biblioteki – prezentują określona linię cywilizacyjną i polityczną, realizowaną przez dobór obiektów i dokumentów, sposób ich prezentacji, ekspozycji, opracowania i udostępniania. Proponują pewną interpretację dziedzictwa kulturowego, powszechnie traktowaną, niejako a priori, jako jedyną, słuszną i naukową. Odbiorcy ich oferty traktowani są wyłącznie jako klienci, osoby nauczane i kształtowane w ramach wartości dominującej kultury, bowiem zarządzający placówkami kultury, naukowcy i specjaliści zostali uformowani intelektualnie na uczelniach również funkcjonujących w ramach podobnych wartości kulturowych. Nowe technologie, sposoby komunikacji i digitalizacja zbiorów pozwalają na zmianę tej sytuacji.

Przedstawiono założenia opracowanego na Wydziale Bibliotekarstwa i Informacji Uniwersytetu Dublińskiego w latach 2007-2011 wirtualnego środowiska badawczego OJAX++. Wirtualne środowiska badawcze (Virtual Research Environment – VRE) to rozwiązania informatyczne (zestawy programów i usług sieciowych) ułatwiające wspólną pracę badawczą rozproszonym zespołom. VRE umożliwiają sprawną komunikację między uczestnikami projektu, wspólny dostęp do danych, oprogramowania i infrastruktury naukowej, ułatwiają zarządzenie projektami oraz umożliwiają współpracę przy analizie danych, adnotowaniu źródeł, pisaniu publikacji etc.

W artykule dokonano konceptualnej analizy specyfiki i przyczyn dezaktualizowania się przyznawanych w ramach opisu bibliograficznego haseł przedmiotowych. Odwołując się do prac Roberta Fairthorne’a i autorów zajmujących się społecznymi i lingwistycznymi uwarunkowaniami systemów kategoryzacji oraz licznych przykładów językowych, wyjaśniono nieuchronny charakter tego zjawiska, przeanalizowano też specyfikę pracy bibliotekarzy związaną z rzeczowym opracowaniem i klasyfikacją dokumentów i przedyskutowano wyzwania związane z doborem właściwej terminologii przy opisie dokumentów i zapewnieniem użyteczności kontrolowanych słowników przez dłuższy okres czasu.