Babin

W tworzonych w ciągu ostatnich kilku dekad standardach edukacyjnych dla szkolnictwa wyższego podkreśla się wartość tworzenia środowisk nauczania zorientowanych na uczących się (learner-centered), zakładających wykorzystanie aktywnych, dogodnych dla studentów strategii kształcenia i najnowszych rozwiązań technologicznych, przyznanie głównej roli studiującym, a nie wykładowcom i pozwolenie tym pierwszym na czynne angażowanie się w wykonywanie złożonych zadań i przejęcie kontroli nad własnym procesem uczenia się. Jednym z podejść dydaktycznych tego typu jest model odwróconego nauczania (flipped classroom) (zob. babin.bn.org.pl/?p=2164). Mimo że jest on wdrażany w edukacji od ponad 15 lat, nie przeprowadzono jak dotąd wielu badań poleconych zasadom projektowania odwróconych zajęć w różnych kontekstach dyscyplinarnych. Autorzy postanowili w związku z tym przeanalizować metodologię i kryteria organizacyjne trzech pilotażowych, odwróconych programów zajęć: z zakresu socjologii, inżynierii i nauk humanistycznych, prowadzonych na Uniwersytecie Południowej Kalifornii (USC) w Los Angeles, w ramach studiów 1. stopnia.

Wraz ze spadkiem cen i stałą poprawą funkcjonalności czytników e-książek oraz wzrostem liczby cyfrowych lektur z interaktywnymi opcjami czytania, rośnie również ich wykorzystanie wśród najmłodszych czytelników. Wielu specjalistów ma nadzieję, że dostępność książek w nowych formatach umożliwi ich popularyzację, dając jednocześnie szkołom i bibliotekom nowe możliwości kształtowania kultury czytelniczej. W artykule omówiono, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, kwestie związane ze specyfiką kontaktu z książką w formie elektronicznej i jej potencjalnymi zastosowaniami w procesie edukacyjnym, a następnie zaprezentowano wyniki badania analizującego reakcje uczniów szkoły podstawowej na ebooki.

Jakościowa analiza sposobu korzystania z mediów internetowych niesie ze sobą wiele wyzwań – ze względu na naturę sieci oraz wielość i złożoność kanałów komunikacyjnych trudno jest zastosować tradycyjne metody, wymagające m.in. określenia terenu badań i obserwacji uczestników. W artykule scharakteryzowano etapy rozwoju badań nad nowymi mediami i ich odbiorcami, a następnie przedstawiono propozycję metodologii jakościowej, pozwalającej na poznawanie zachowań użytkowników w cyberprzestrzeni; omówiono też wyniki projektu badawczego przeprowadzonego zgodnie z tą metodologią.

Ruch wydawniczy w Hiszpanii rozwija się dobrze od czasów pojawienia się pierwszych pras drukarskich i obecnie w kraju tym publikuje się dziesiątki tysięcy tytułów rocznie, głównie w języku hiszpańskim, a lokalny przemysł wydawniczy jest czwartym, co do wielkości, na świecie, ma też pozycję lidera na latynoamerykańskim rynku książki. Mimo dobrego rozwoju tego sektora, wskaźniki czytelnictwa w Hiszpanii są niższe niż w krajach sąsiednich, a stały wzrost sprzedaży książek elektronicznych zmusił tradycyjnych wydawców do przedefiniowania strategii wydawniczych i modyfikacji modeli biznesowych, oraz walki z konkurencją ze strony dużych platform wydawniczych i księgarskich (Amazon, Barnes and Noble itp.) wchodzących na hiszpański rynek. Skutkiem tych przemian jest z jednej strony masowa migracja wszystkich wydawców na formaty elektroniczne, z drugiej – pojawienie się nowych producentów e-booków. W artykule przeanalizowano, jak nowe, cyfrowe technologie informacyjno-komunikacyjne, a w szczególności publikowanie elektroniczne wypadają na tle konwencjonalnej działalności wydawniczej, jakie jest tło i przyczyny zachodzących zmian i w jakim stopniu mogą one wpłynąć na przyszłe modele czytelnictwa i publikowania w Hiszpanii.

NILDE – Network for Inter-Library Document Exchange (zob. BABIN 2009/1/74) to włoska sieć międzybibliotecznej wymiany dokumentów, stworzona w celu poprawy usług wypożyczeń międzybibliotecznych i zacieśnienia współpracy między bibliotekami we Włoszech. Oprogramowanie zarządzające w jej ramach wszystkimi procesami związanymi z realizacją zamówień i obiegiem dokumentów zostało opracowane przez Bibliotekę Bolońskiej Strefy Badawczej Krajowej Rady Naukowej (C.N.R.). Interfejs użytkownika udostępniono w 2005 r., a od 2006 r. NILDE działa jako ogólnokrajowy serwis online. Obecnie członkami sieci jest 830 różnego typu instytucji (głównie biblioteki szkół wyższych oraz szpitale i medyczne instytuty badawcze, instytucje publiczne, organizacje pożytku publicznego itp.), korzysta z niej również ponad 18 tys. zarejestrowanych, indywidualnych użytkowników. W artykule przybliżono korzyści dla bibliotek i ich klientów związane z korzystaniem z serwisu, architekturę i charakterystykę obecnej wersji oprogramowania NILDE 4.0, w tym funkcje i użyteczność modułu użytkownika, a następnie przedstawiono wyniki badań z lat 2011-2013, mających ocenić funkcjonalność i możliwości udoskonaleń tego systemu.

Nowy, opublikowany 10 września tego roku raport The Pew Research Center Internet Project przedstawia wyniki badania analizującego nawyki czytelnicze osób należących do pokolenia milenijnego (znanego także jako pokolenie Y), ich relacje z bibliotekami odraz sposób postrzegania znaczenia tych instytucji w życiu ich społeczności oraz własnym. Wg autorki, płynące z niego wnioski są dość optymistyczne. Wskazują, że młodzi Amerykanie (milenijną generację zdefiniowano w raporcie jako ludzi w wieku od 16 do 29 lat) czytają co najmniej tyle samo, co starsze pokolenia, są częstymi gośćmi bibliotek, sposób wykorzystywania przez nich usług tych instytucji i poziom zaangażowania różnią się jednak od tych zaobserwowanych w innych grupach wiekowych.

W Stanach Zjednoczonych w wiek emerytalny wkroczyła generacja wyżu demograficznego (urodzeni w latach 1946-1964). Już w 2005 r. liczba osób powyżej 65 roku życia wynosiła w tym kraju 12% populacji, a szacuje się, że w 2050 r. sięgnie 19%. Stawia to przed bibliotekami nowe zadania, związane z obsługą seniorów. Artykuł dotyczy publicznych bibliotek podmiejskich w Stanach Zjednoczonych. Celem omówionego w nim badania było ustalenie zakresu i dostępności oferowanych przez nie usług dla osób starszych, stopnia przestrzegania wymogów ustawy ADA (Americans with Disabilities Act) i zaleceń RUSA (Reference and User Services Association) oraz poziomu współpracy bibliotek z innymi organizacjami służącymi seniorom.

Amerykańskie biblioteki zaczęły wykorzystywać różnego typu media społecznościowe do kontaktów ze swoimi użytkownikami już na wczesnym etapie rozwoju tych platform, jednak ze względu na zróżnicowanie klienteli, której służą, muszą nadal przekazywać komunikaty marketingowe zarówno przy pomocy tradycyjnych, jak i najnowocześniejszych, cyfrowych technik, tak by dotrzeć ze swoim przekazem do jak najszerszego grona odbiorców. Na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz komentarzy profesjonalistów, w artykule omówiono różne podejścia do promocji bibliotecznych zbiorów i usług, przedyskutowano też najważniejsze kwestie, jakie należy rozważyć planując kampanie marketingowe w dobie cyfrowych technologii i chcąc w pełni wykorzystać potencjał starych i nowych kanałów komunikacji.

W artykule, na przykładzie konkursu dla przedszkolaków w wieku 4 do 7 lat ze specjalnych placówek dla dzieci z chorobami oczu i wadami wzroku, zorganizowanego przez Krasnojarską Krajową Bibliotekę Specjalną, omówiono możliwości wspomagania przez biblioteki tego typu rehabilitacji najmłodszych, niepełnosprawnych użytkowników.

W każdej bibliotece tworzy się unikalna kultura, będąca wypadkową obowiązujących tam zasad, panującej atmosfery i międzyludzkich interakcji, a zrozumienie jej specyfiki pomaga w kształtowaniu dobrych relacji z użytkownikami i wysokiej jakości obsługi. Każda biblioteka ma też własne, humorystyczne lub bardziej poważne listy typów bibliotecznych klientów, a klasyfikacje te mają ułatwić bibliotekarzom radzenie sobie z oczekiwaniami odbiorców i lepsze dopasowywanie usług do ich indywidualnych potrzeb. W artykule, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz doświadczeń autora związanych z nocną pracą w informatorium biblioteki akademickiej, omówiono metody budowania długotrwałych, spersonalizowanych relacji ze stałymi klientami oraz zastosowania typologii osobowości do podnoszenia efektywności oferowanych serwisów i doboru pracowników obdarzonych empatią oraz odpowiednimi umiejętnościami komunikacyjnymi i interpersonalnymi.