Babin

W artykule przeanalizowano możliwość użycia danych z serwisów typu social bookmarking (z ang. zakładki społecznościowe), jako dodatkowej metody oceny wykorzystania źródeł informacji naukowej przez pracowników naukowych uczelni wyższych. Posłużono się w tym celu danymi z platformy BibSonomy – darmowego internetowego systemu dzielenia się i zarządzania odnośnikami (zakładkami), publikacjami i informacjami bibliograficznymi.

Wraz ze wzrostem liczby zdalnych i hybrydowych programów kształcenia w instytucjach edukacyjnych rośnie też zainteresowanie pedagogów i badaczy wpływem czynników kontekstualnych i personalnych na efekty nauczania w różnych typach środowisk nauki. W artykule przedstawiono wyniki badania mającego na celu określenie relacji miedzy zmiennymi uporządkowanymi czasowo, takimi jak poczucie własnej skuteczności, postrzegana wartość użytkowa zadań i odpowiedniości nauczania na początku semestru (czynniki motywacyjne), emocje w połowie semestru (nadzieja, frustracja i lęk) i strategie osiągania określonego celu naukowego pod koniec semestru, w grupie 291 studentów studiów 2. stopnia. 219 osób z próby uczyło się na zajęciach stacjonarnych, 72 – w trybie zdalnym (model asynchroniczny).

Szybki rozwój i wzrost wykorzystania bibliotek cyfrowych (BC) sprawia, że coraz większą wagę przywiązuje się do jakościowej ewaluacji systemów informacyjnych tego typu, a jednym z głównych aspektów oceny BC mających służyć społecznościom użytkowników, jest ich opinia nt. tych serwisów. W literaturze wymienia się wiele różnych zestawów kryteriów pozwalających na ewaluację BC z perspektywy użytkownika oraz narzędzi pomiaru opinii użytkowników i analizy zebranych danych. W artykule, na podstawie przeglądu fachowego piśmiennictwa, omówiono główne nurty badań z tej dziedziny, sposoby rozumienia użyteczności i przydatności BC i różne podejścia do ich oceny, skoncentrowane na odbiorcy.

Badania nad sposobem spędzania wolnego czasu przez Francuzów przeprowadzane systematycznie na zlecenie ministerstwa kultury i komunikacji, wykazują, że coraz bardziej popularne jest czytanie komiksów (ok. 34% odpowiedzi). Obecnie są one wydawane i czytane równie często jak literatura klasyczna, powieści obyczajowe i niewiele rzadziej niż tak popularne gatunki jak powieści kryminalne i sensacyjne czy poradniki. Liczba wydanych we Francji komiksów wzrosła trzykrotnie od 2000 r. do 2011 r.

Crowdsourcing (zob. BABIN 2010/2/96) to koncepcja względnie nowa, obejmujące wiele typów zachowań online przybierających różne formy, co prowadzi do rozmycia jej granic i określania tym mianem niemal każdej aktywności w Internecie bazującej na współpracy (współtworzenie treści, innowacje dodawane przez użytkowników i in.). W literaturze fachowej znaleźć można wiele definicji tego fenomenu, część autorów przywołuje więc określone przykłady crowdsourcingu traktując je jako paradygmatyczne, inni natomiast klasyfikują te same partycypacyjne przedsięwzięcia w zupełnie inny sposób (np. Wikipedia czy YouTube uznawane są przez część badaczy jako klasyczne przykłady crowdsourcingu, przez innych – wręcz przeciwnie). W artykule podjęto próbę ustalenia wspólnych elementów tych definicji, by stworzyć podstawową charakterystykę crowdsourcingowych inicjatyw i określić minimalne warunki, jakie musi spełniać dany projekt by zostać uznany za tego typu działalność.

E-książki mogą w efektywny sposób wspierać misję instytucji edukacyjnych, a do ich zalet, z punktu widzenia odbiorcy, w porównaniu z drukowanymi publikacjami, należy m.in. ich przeszukiwalność, łatwość manipulacji tekstem i 24 godzinna dostępność. Mimo rozwoju technologii cyfrowego papieru i rosnącej funkcjonalności czytników e-książek, ten sposób lektury budzi nadal wiele kontrowersji i wywołuje niekończące się debaty na temat wpływu cyfrowych mediów na użytkowników – z wielu dotychczasowych badań wynika, że czytanie ze standardowego ekranu zabiera więcej czasu i jest obarczone większymi błędami. Celem omawianego artykułu było porównanie użyteczności książek elektronicznych (KE) i papierowych (KP) przy użyciu obiektywnych mierników, takich jak rozumienie tekstu przez użytkownika, zmęczenie oczu i odbiór przydatności KE.

Nowoczesne technologie, w tym zautomatyzowane systemy obsługi wypożyczeń, zwrotów i dostarczania dokumentów, w połączeniu z wykorzystaniem elektronicznego monitoringu pozwalają na wprowadzenie w bibliotekach publicznych nowych modeli usług, w tym także pełnej samoobsługi. Pierwsze biblioteki bez personelu powstały w Singapurze (por. BABIN 2004/1/2/28) i na Tajwanie, a od kilku lat filie biblioteczne działające przez określoną cześć godzin bez obecności pracowników otwiera się także w Danii (por. BABIN 2008/1/65), głównie na terenach podmiejskich i wiejskich, pod nazwą otwartych bibliotek (OB). W artykule omówiono duńskie doświadczenia związane z funkcjonowaniem takich placówek, w tym sposoby ich wykorzystania, przeanalizowano też czynniki decydujące o sukcesie lub niepowodzeniu tego typu przedsięwzięć.

Ze względu na swoją popularność oraz funkcjonalność, społecznościowy serwis mikroblogowy Twittter może być systemem użytecznym dla bibliotek, jest też wykorzystywany przez część tych instytucji do komunikacji z użytkownikami. W artykule, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz analizy bibliotecznych kont na Twitterze, omówiono zalety tej platformy oraz najnowsze trendy związane z jej wykorzystywaniem w bibliotekach akademickich (por. BABIN 2011/1/33), przedstawiono też innowacyjne sposoby użytkowania Twittera w bibliotekach uczelni ze Stanów Zjednoczonych, by pomóc określić najwłaściwsze metody wdrażania i stosowania tej technologii.

Od lat 80. obserwuje się we Francji tendencję spadku czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. Powodem omijania bibliotek jest, między innymi, wymagana w bibliotekach cisza i brak możliwości interaktywnego korzystania z biblioteki. Aby zachęcić dzieci i młodzież do odwiedzania tych placówek, powstał projekt Interaktywnej Biblioteki Edukacyjnej (BIP) oparty o technologie RFID. Technologia RFID, zazwyczaj stosowana w bibliotekach do identyfikacji i lokalizacji zbiorów, ułatwiająca zarządzanie kolekcjami bibliotecznymi i ich zabezpieczenie, w projekcie BIP została wykorzystana do identyfikacji dokumentów na półkach, połączonej z systemem analizy wykorzystania poszczególnych książek w czasie rzeczywistym oraz systemem analizy statystycznej.

Projektowanie przestrzeni bibliotek, ich ocena jako miejsca (por. BABIN 2006/2/83, BABIN 2008/3/171, babin.bn.org.pl/?p=730) oraz ewaluacja potrzeb użytkowników to bardzo popularne tematy w piśmiennictwie z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej. Określenie najlepszego sposobu pozyskiwania informacji o ich zachowaniu bywa jednak wyzwaniem. Metody ilościowe umożliwiają zdobycie danych liczbowych nt. działań podejmowanych przez klientów bibliotek, jakościowe – uzyskanie prywatnych opinii, odczuć i indywidualnych ocen użytkowników, informacje te są jednak niemierzalne. W artykule omówiono wyniki badania, w ramach którego sprawdzano, czy wyniki ilościowej obserwacji użytkowników oraz jakościowej analizy ich oczekiwań będą się znacząco różniły, czy uzupełniały i czy można na ich podstawie stworzyć pełny obraz potrzeb studentów i kadry naukowej i dostosować do nich odpowiednio pomieszczenia biblioteki akademickiej w celu poprawy komfortu jej użytkowania.