Babin

W artykule omówiono, na podstawie dokonanej analizy bibliometrycznej, wzory publikowania w jednym z receznowanych, międzynarodowych czasopism z dziedziny bibliologii i informatologii: International Information & Library Review (IILR), aby ustalić jego poczytność i siłę oddziaływania w ciągu ostatniej dekady wg wskaźników cytowalności (Impact Factor) i szybkości oddziaływania (Immediacy Index).

W artykule omówiono wyniki badania poświęconego ewolucji metod i technik badawczych wykorzystywanych przez bibliotekoznawców i specjalistów informacji naukowej. W celu identyfikacji wybieranych i stosowanych przez nich strategii badawczych, dokonano ilościowej i jakościowej analizy artykułów naukowych opublikowanych między 2001 a 2010 r. w trzech renomowanych czasopismach z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN): Journal of Documentation (JDoc), Journal of the American Society for Information Science & Technology (JASIS&T) i Library & Information Science Research (LISR).

Prowadzenie badań i publikowanie ich wyników ma istotny wpływ na ocenę pracy i awans zawodowy bibliotekarzy zatrudnionych w placówkach naukowych, działalność naukowa jest też niezbędna by utrzymać status bibliotek jako instytucji wspierających innowacje i rozwój wiedzy. W artykule omówiono specyfikę aktywności naukowej pracowników bibliotek nauk ścisłych, medycznych i technicznych (STM) oraz najnowsze trendy i obszary badawcze w bibliotekoznawstwie i informacji naukowej (BIN), odwołując się do wyników analizy angielskojęzycznych artykułów, które ukazały się w latach 2008-2012 w czterech czasopismach bibliotekoznawczych: Health Information & Libraries Journal, Issues in Science & Technology Librarianship, Journal of the Medical Library Association i Science & Technology Libraries.

Artykuł poświęcono historii badań z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej, nauki o bibliografii i bibliologii w Rosji, określeniu kryteriów i identyfikacji szkół badań w tych dyscyplinach oraz prezentacji projektów badawczych realizowanych obecnie przez Rosyjską Publiczną Bibliotekę Naukowo-Techniczną Syberyjskiego Oddziału Rosyjskiej Akademii Nauk.

W czasach ograniczeń budżetowych i rosnących wymagań użytkowników, jednym z rozwiązań pozwalających, bez nadmiernych kosztów dla bibliotek, na zapewnienie odbiorcom dostępu do poszukiwanych przez nich zasobów jest wspieranie rozwoju otwartych zasobów, dostępnych bezpłatnie online. Autorzy prac naukowych mają do dyspozycji dwie drogi do otwartego dostępu: złotą (publikowanie bezpośrednio w czasopismach open access) i zieloną (samodzielne archiwizowanie e-printów w otwartych repozytoriach lub na własnych stronach www). Korzyści z wolnego dostępu do publikacji naukowych to nie tylko pieniądze oszczędzane przez biblioteki, ale również zwiększanie zasięgu i wpływu naukowego udostępnianych w tym modelu artykułów, szybsze rozpowszechnianie informacji, wzmacnianie współpracy środowisk akademickich i lepszy dostęp do wyników badań. Ponieważ bibliotekoznawcy i specjaliści informacyjni powinni zdawać sobie sprawę z zalet open access (OA) i wspierać w każdy możliwy sposób publikowanie w wolnym dostępie, w tym przez stosowanie tej metody w stosunku do własnych prac akademickich, autorzy postanowili sprawdzić, czy teksty autorów związanych z bibliotekoznawstwem i informacją naukową (BIN) poświęcone problematyce otwartego dostępu będą szerzej dostępne w tym modelu.

E-learning pojawił się w nauczaniu na wydziałach bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN) na początku lat 90. ubiegłego wieku. Brakuje jednak badań na temat stosunku osób kierujących studiami z zakresu BIN (dziekanów, kierowników wydziałów, koordynatorów etc.) do tej metody. Dostępna literatura przedmiotu, omówiona w tekście, dotyczy tematów takich, jak sposób rozumienia e-learningu, jego zalety i wady, wpływ na edukację i praktykę BIN oraz sposób postrzegania przez wykładowców, studentów, pracowników uczelni i pracodawców. Przedstawiono w nim również badanie przeprowadzone wśród kadry zarządzającej 85 kierunków BIN z całego świata oferujących programy e-learningowe.

E-ViVa (Ellinike Vivliothikonomike Vase) – greckie, otwarte repozytorium publikacji zakresu bibliologii i informatologii to międzyinstytucjonalny projekt zainicjowany przez Bibliotekę Uniwersytetu Cypryjskiego, w celu identyfikacji, lokalizacji, gromadzenia, organizacji, indeksacji, digitalizacji, trwałego zachowania, udostępniania i promocji wyników badań naukowych prowadzonych w Grecji i na Cyprze w dziedzinach związanych z bibliotekoznawstwem, informacją naukową i archiwistyką. W artykule omówiono rozwój tej inicjatywy z perspektywy historycznej oraz zaprezentowano dane dotyczące rozmiaru, zasięgu, zakresu tematycznego i zawartości bazy, przyjętych kryteriów doboru publikacji, ram prawnych, używanych formatów i rozwiązań technicznych. Przedstawiono również wyniki porównania E-ViVa z 5 innymi dziedzinowymi bazami danych (eLIS, LISA, LISTA, ISI-SSCI i SCOPUS).

W artykule porównano trzy naukowe bazy artykułów z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej, dostępne poprzez EBSCOhost: Library, Information Science & Technology Abstracts (LISTA), Library Literature & Information Science Full Text (LLISFT) oraz Information Science & Technology Abstracts (ISTA). LISTA i ISTA to bazy abstraktów obejmujące materiały wydawane od lat 60. XX wieku, natomiast LLISFT pozwala na dostęp do pełnych tekstów z ponad 160 czasopism, jak również prac dyplomowych, materiałów konferencyjnych i in., ukazujących się od lat 80. Bazy te mają podobne interfejsy i właściwości: umożliwiają wyszukiwanie z użyciem operatorów Boole’a, według kategorii (autor, tytuł i in.) oraz pełnotekstowe, zawierają tezaurusy, pozwalają na personalizację kont użytkowników, zachowywanie i porządkowanie znalezionych artykułów oraz wyników wyszukiwania i in.

We współczesnym świecie, w którym kwestie wizerunkowe i medialne mają bardzo duży wpływ na dokonywane przez ludzi wybory, sposób odbioru w społeczeństwie zawodów związanych z bibliotekoznawstwem i informacją naukową (BIN) staje się dla środowiska bibliotecznego coraz ważniejszym problemem, zwłaszcza w kontekście restrukturyzacji szkolnictwa wyższego, przemian zachodzących w sferze informacji i technologii, rosnącej konkurencji między dostawcami treści i nowych warunków w jakich muszą działać instytucje kultury i nauki. Mimo transformacji i modernizacji bibliotecznych serwisów, powszechny obraz bibliotekarza nadal odbiega w znaczącym stopniu od tego, czym faktycznie zajmują specjaliści BIN i jaka jest wartość świadczonych przez nich usług, a rozbieżności te mogą mieć negatywny wpływ na finansowanie sektora bibliotecznego oraz przyszłość profesji i edukacji BIN.

W artykule krótko scharakteryzowano: badania bibliotekoznawcze prowadzone przez centralne biblioteki rosyjskie i Rosyjską Bibliotekę Państwową (Rossijskaă Gosudarstvennaă Biblioteka – RGB) (1), przeszkody utrudniające prowadzenie badań naukowych w bibliotekach (2), pożądane kierunki badawcze i tematykę jaką należy się zająć w pierwszym rzędzie (3) oraz działania, jakie należy podjąć, aby rozszerzyć działalność naukową bibliotekarzy (4).