Babin

Gromadzenie i udostępnianie dokumentów propagujących skrajne poglądy wymaga od bibliotek dużej odwagi. Niemniej jednak, pomijanie ich istnienia sprzyja tworzeniu niepełnego i nieuczciwego obrazu przemian społecznych i politycznych w kraju i utrudnia badania nad ultraradykalnymi ruchami i środowiskami. W artykule omówiono główne kolekcje amerykańskich szkół wyższych zawierające dokumenty propagujące ekstremalne lub bazujące na uprzedzeniach ideologie takie jak rasizm czy antysemityzm.

Dostawcy usług informacyjnych i baz danych swoją ofertę kierują przede wszystkim do studentów studiów podyplomowych, naukowców i specjalistów. Stosunkowo niewiele uwagi poświęcają studentom studiów pierwszego stopnia oraz osobom rozpoczynającym pracę zawodową. A to właśnie o te grupy, zdaniem południowoafrykańskich autorów, dostawcy usług informacyjnych powinni szczególnie zabiegać, jako że pokolenie sieci (ang. net generation), czyli dzisiejsi studenci studiów pierwszego poziomu, w przyszłości zasili szeregi naukowców, nauczycieli akademickich, specjalistów, liderów politycznych, dyrektorów i decydentów.

Różnice indywidualne, takie jak płeć, wiek, wykształcenie i doświadczenie w wykorzystywaniu zasobów w różnych formatach są kluczem do zrozumienia specyficznych form ludzkich reakcji i zachowań oraz mechanizmów akceptacji nowych technologii. Przyjmując za punkt wyjścia demograficzne aspekty podziału cyfrowego, w artykule omówiono, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz sondaży online, sposób podejścia użytkowników chińskich bibliotek do materiałów w formie drukowanej i elektronicznej w kontekście cech indywidualnych. Celem badania było stworzenie nowej perspektywy dla badań nad kształtowaniem zbiorów bibliotecznych i opracowywaniem najlepszych praktyk w tym zakresie oraz pomoc bibliotekom akademickim z Chin w lepszym dostosowywaniu swojej oferty do zróżnicowanych potrzeb informacyjnych odbiorców i zmniejszeniu barier w dostępności zasobów i usług tych placówek.

W związku z rosnącymi oczekiwaniami użytkowników i kadry kierowniczej oraz chęcią podniesienia renomy własnej instytucji i jej widoczności w sieci www, coraz więcej bibliotek udostępnia swoje zasoby ikonograficzne w wersji cyfrowej online. Ten pęd ku digitalizacji wiąże się jednak często z presją wywieraną na bibliotekarzy by udostępniać obiekty cyfrowe jak najszybciej – nim zostaną właściwie opisane. Tendencja ta może przybierać formę gry w liczebniki, w której liczba dokumentów staje się ważniejsza niż jakość dołączonych do nich metadanych opisowych, w efekcie powstają więc zbiory złożone z obiektów o minimalnym poziomie opisu lub otagowane wyłącznie deskryptorami tworzonymi na zasadach crowdsourcingu. Choć społeczne indeksowanie wydaje się rozwiązaniem szybkim, łatwym i wygodnym, nie gwarantuje równie dużej efektywności odnajdywania dokumentów w bazie, jak w przypadku wzorcowych, spójnych i szczegółowych metadanych. Autor omawia w tekście różne podejścia do indeksacji i przedstawia rekomendacje dla instytucji chcących budować duże cyfrowe kolekcje historycznych fotografii i zapewnić wysoką funkcjonalność i dostępność takich repozytoriów.

VIAF -Wirtualna Międzynarodowa Kartoteka Haseł Wzorcowych, zawiera (stan na kwiecień 2014) 38 milionów nazw osobowych wraz ze 130 mln powiązanych z nimi rekordów wzorcowych i bibliograficznych, wyrażonych w wielu językach, alfabetach i formatach. Jej aktualizacje dokonywane są co miesiąc, a w trakcie tej procedury powtarza się procesy dopasowywania i klasteryzacji haseł z poszczególnych kartotek wzorcowych, korzystając z technologii Haadop. Ponieważ stosowany w tym celu algorytm nie jest stuprocentowo skuteczny, a nadsyłane przez biblioteki rekordy nie zawsze poprawne – cały proces nie jest wolny od błędów – niejednoznaczności występują na różnych jego etapach, od początkowego dopasowywania rekordów z wariantami nazw do tworzenia klastrów. W artykule omówiono mechanizm i poszczególne etapy automatycznego łączenia i klasteryzacji danych wzorcowych oraz podejście OCLC do eliminacji błędnych identyfikacji; przybliżono też założenia, rozwój i potencjał VIAF.

Funkcje społecznej klasyfikacji, czyli możliwości samodzielnej kategoryzacji i opisu oferowanych w sieci lub współtworzonych przez użytkowników zasobów, udostępniane są przez coraz więcej serwisów online, a narzędzia tego typu cieszą się wśród internautów rosnącą popularnością. Potencjał systemów tagowania, projektowanych pierwotnie jako wsparcie dla zarządzania osobistymi treściami, może być wykorzystywany również w mechanizmach wyszukiwania społecznościowego, rekomendacji i optymalizacji wyszukiwań, jako że pozwala na modelowanie wzorów zachowań odbiorców, ich preferencji oraz powiązań w obrębie powstających wokół takich serwisów społeczności. Olbrzymia liczba generowanych przez użytkowników metadanych daje też możliwości poprawy istniejących systemów i tworzenia nowych, w tym celu konieczne jest jednak zrozumienie specyfiki wykorzystania bieżących rozwiązań. W artykule dokonano przeglądu piśmiennictwa poświęconego wzorom produkcji treści w systemach tagowania oraz ewolucji folksonomii, scharakteryzowano też 3 najpopularniejsze systemy społecznej indeksacji: CiteULike, Connotea i Delicious, a następnie przedstawiono wyniki badania poświęconego analizowanym jak dotąd jedynie pobieżnie aspektom zachowań ich użytkowników, związanych ze społecznym tagowaniem, mającego na celu uzupełnienie rezultatów realizowanych wcześniej projektów badawczych.

Przez wiele lat oferta biblioteczna dla przedszkolaków kojarzyła się wyłącznie z dokumentami na papierze. Z czasem pojawiły się dokumenty cyfrowe, strony internetowe, aplikacje, nagrania audio, gry wideo itp., reklamowane jako bezproblemowo kształcące dzieci, stymulujące ich rozwój i przygotowujące do pójścia do szkoły. W artykule omówiono wyniki specjalistycznych badań dotyczących wartości edukacyjnych dostępnych na rynku mediów cyfrowych. Ich celem było wspomaganie bibliotekarzy, nauczycieli i rodziców przy wyborze najlepszych produktów.

Dostęp do Internetu i nowych technologii ma pozytywny wpływ na wiele prywatnych i społecznych aspektów ludzkiego życia, jednak rozwojowi mediów i wzrostowi ich oddziaływania nie towarzyszy promocja kształcenia związanych z nimi kompetencji. Edukacja medialna (ang. media literacy education – MLE), czyli kształtowanie umiejętności świadomej oceny, wyboru i wykorzystywania środków masowego przekazu oraz komunikowania się płaszczyźnie słownej, wizualnej i dźwiękowej, przy użyciu tradycyjnych i nowoczesnych metod i narzędzi, postrzegana jest jako podstawowe prawo obywateli, stanowi jednak wyzwanie dla systemów edukacyjnych. W nowym paradygmacie kultury partycypacyjnej i technologicznej interaktywności, jednym z zadań szkolnictwa powinno być kształcenie prosumentów – czyli zarówno odbiorców, jak i twórców informacji. Obywatel-prosument ma być przygotowany do podejmowania roli odbiorcy zasobów audiowizualnych i nowych mediów, organizatora informacji oraz producenta i autora krytycznych, odpowiedzialnych i twórczych przekazów, i brania aktywnego udziału w życiu społecznym, a konstruktywny, autonomiczny sposób konsumpcji i produkcji treści, z wykorzystaniem różnych strategii, ma być jednym celów współczesnego procesu kształcenia w zakresie MLE. W artykule omówiono podstawowe parametry audiowizualnej biegłości i przedyskutowano konieczność włączenia MLE do programów nauczania od najwcześniejszych etapów edukacji, jako kroku w kierunku budowy prosumpcyjnego społeczeństwa; omówiono też warunki powodzenia takich inicjatyw edukacyjnych i obecny stan MLE w Hiszpanii.

Norweskie Kolegium Nauk Stosowanych Oslo i Akershus (HiOA) oferuje otwartą platformę publikacji bazującą na oprogramowaniu Open Journal Systems (OJS) o otwartym kodzie źródłowym, zarządzaną przez bibliotekę uczelni. Jej kilkuletnia współpraca ze środowiskiem Open Acess pokazała, że wiele periodyków online nadal funkcjonuje w tradycyjnym modelu publikacji, skoncentrowanym na druku – założenie e-czasopisma z wykorzystaniem tradycyjnych procedur i obiegu danych w świecie akademickim jest proste, gdyż większość naukowców korzysta z edytorów tekstu, pozwalających na zapisywanie dokumentów w postaci plików PDF,  jako głównego narzędzia pracy. Z tego też powodu PDF, mimo wielu ograniczeń, jest standardowym formatem używanym w naukowych e-czasopismach Open Access, spoza komercyjnego ruchu wydawniczego. Pracownicy HiOA postanowili stworzyć nowe procedury i mechanizmy prac dla publikacji w wolnym dostępie, lepiej dostosowane do wymogów uniwersalnej dostępności, wykorzystując w tym celu bardziej wszechstronny format EPUB 2.0 oraz standard JATS 1.0 (Journal Article Tag Suite) XML. W artykule przedstawiono główne zalety i powody przyjęcia takiego rozwiązania, opisano również sposób jego implementacji oraz jej koszty.

W ciągu ostatniej dekady obserwuje się stały spadek liczby użytkowników bibliotecznych stron www i katalogów online, i coraz mniej konsumentów informacji wykorzystuje zasoby bibliotek na potrzeby informacyjne i traktuje strony biblioteczne jako punkt startowy kwerend. Wg badań, odsetek takich zachowań wynosi mniej niż 1%,natomiast 84% wyszukiwań informacji w Internecie zaczyna się od silników typu Google, a dominującym paradygmatem lokalizowania potrzebnych danych staje się model Google-Wikipedia, w którym internauta kieruje zapytanie do Google, a następnie korzysta z jednego z odsyłaczy do artykułów z Wikipedii, widocznych zazwyczaj na pierwszych pozycjach w wynikach wyszukiwania. Aby zwiększyć widoczność i wykorzystanie zbiorów bibliotek w środowisku online, w artykule zaproponowano ich powiązanie z Wikipedią i przedyskutowano wagę i potrzebę takiej integracji, przedstawiając zalety najpopularniejszej internetowej encyklopedii w porównaniu z tradycyjnymi słownikami kontrolowanymi, oraz argumenty dowodzące, że linkowanie jej artykułów z powiązanymi z nimi tematycznie rekordami bibliograficznymi pozwoli z jednej strony na poprawę jakości usług bibliotek, a z drugiej – wzbogaci jej hasła i da użytkownikom szansę zdobycia pogłębionej wiedzy na interesujące ich tematy. Przedstawiono również rozwój automatycznego systemu do indeksowania przedmiotowego bibliotecznych rekordów metadanych pojęciami z Wikipedii.