Babin

Analitykę wizualną wykorzystuje się obecnie nie tylko w celach związanych z działalnością gospodarczą, lecz również jako metodę badawczą stosowaną w wielu dziedzinach, w tym naukach humanistycznych oraz (choć nadal w niewielkim stopniu) w środowisku bibliotecznym, zwłaszcza przy pomiarach funkcjonalności bibliotek i badaniu ich funkcji instytucjonalnych. Autorzy postanowili wykorzystać techniki wizualne do analizy istniejących systemów klasyfikacji. Skupili się m.in. na ewolucji od 1905 r. różnych wersji językowych Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej (UKD) oraz zmian jej głównych klas i granularności tablic pomocniczych, w celu uzyskania wglądu w zakres i głębię zawartości zbiorów z różnych dyscyplin nauki, dostępnych w bibliotekach i archiwach oraz w kulturowy rozwój wiedzy na przestrzeni lat.

… więcej o Mapy wiedzy Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej: możliwości i przypadki wykorzystania

Edit-a-thons, czyli maratony edycyjne to planowane wydarzenia mające na celu poprawę istniejących haseł Wikipedii lub tworzenie nowych stron tej encyklopedii. Są one często powiązane z określonym zagadnieniem tematycznym, rocznicą lub typem treści, a w ich ramach grupy ochotników zebrane w jednym miejscu, w dowolnej liczbie, tworzą wspólnie artykuły encyklopedyczne na wybrane tematy. Dla galerii, bibliotek, archiwów i muzeów, czyli sektora GLAM (Galleries, Libraries, Archives, and Museums), inicjatywy tego typu stanowią unikalną okazję do dotarcia do większej liczby odbiorców w kraju i za granicą oraz aktywnego angażowania w swoje działania lokalnych społeczności. Mogą też stanowić okazję do rozwoju kompetencji informacyjnych i technicznych pracowników instytucji kultury, a przy okazji – kształcenia nowych redaktorów Wikipedii. Powodzenie dotychczas organizowanych kampanii edit-a-thon dowodzi ich wartości jako narzędzia promocji zasobów online, mniej jasne są natomiast ich implikacje logistyczne, etyczne (dotyczące m.in. kwestii konfliktu interesów przy redakcji haseł) i te związane z rozwojem zawodowym personelu.

… więcej o Maratony edycyjne Wikipedii: o zaletach nieszablonowego myślenia w sektorze kultury

Społeczne tagowanie stało się w ostatnich latach popularnym podejściem to tworzenia metadanych, umożliwiających wyszukiwanie wg kryterium przedmiotowego szerokiego zakresu materiałów online – fotografii (np. w serwisie Flickr), wideo (np. Vimeo), książek (np. LibraryThing), czy prac naukowych (np. CiteULike). Jako alternatywa dla opisu rzeczowego wykonywanego przez zawodowych katalogerów, z wykorzystaniem słowników kontrolowanych, indeksowanie na zasadach crowdsourcingu bazuje na społecznościach użytkowników wspólnie klasyfikujących interesujące ich zasoby, przy pomocy dowolnie dobranych słów kluczowych (folksonomii). Ze względu na swój niekontrolowany charakter, system nadawania znaczników przez internautów ma wiele ograniczeń, w tym niespójności związanych z różnicami w pisowni, synonimami, akronimami czy hiponimami. Niekonsekwencje te powodują z kolei dalsze problemy w wykorzystywaniu folksonomii, takie jak fenomen eksplozji tagów. Przyporządkowywanie tagów użytkowników do odpowiadających im haseł Wikipedii, traktowanej w tym kontekście jako słownik kontrolowany, może wg autorów zapewniać wiele korzyści w procesie generowania i organizacji metadanych, na różnych poziomach i w różnych wirtualnych środowiskach.

… więcej o Testowanie automatycznego mapowania tagów użytkowników do pojęć Wikipedii

Zjawiska, które w ciągu ostatnich kilkunastu lat w znaczący sposób zmieniły szkolnictwo wyższe i komunikację naukową to coraz szerszy dostęp do otwartych zasobów edukacyjnych i rozwój inicjatyw sieci 2.0, rozmywających tradycyjny podział na producentów i konsumentów informacji. Wikipedię można traktować jako miejsce łączące oba te trendy, gdyż jest ona gigantycznym otwartym repozytorium wiedzy, o znaczącym potencjalne dla procesów uczenia się, a także – przykładem oddolnej, wspólnej konstrukcji wiedzy na niespotykaną wcześniej skalę. Mimo, że zarówno dla ogółu społeczeństwa, jak i dla studentów, stanowi ona podstawowy punkt odniesienia przy poszukiwaniu i sprawdzaniu informacji, środowisko akademickie wydaje się nadal traktować ją nieufnie, a wielu wykładowców zabrania cytowania Wikipedii jako źródła informacji, gdyż jej artykuły nie mają oznaczonego autorstwa, co ma utrudniać weryfikację ich treści. Aby sprawdzić faktyczne nastawienie kadry uniwersyteckiej do tej darmowej encyklopedii oraz praktyki związane z jej wykorzystywaniem jako narzędzia edukacyjnego, autorzy przeprowadzili zakrojony na szeroką skalę sondaż online na dwóch dużych, publicznych uczelniach w Hiszpanii.

… więcej o Wikipedia na uniwersytecie: opinie i zachowania wykładowców

Wikipedia ma obecnie 280 wersji językowych, a jej najbardziej prominentna, angielskojęzyczna postać zawiera ponad 4 mln opracowanych haseł i ma ponad 130 tys. aktywnych użytkowników. Projekt ten nie ogranicza się do rozwoju olbrzymiej, otwartej encyklopedii z dostępnymi dla ogólnego odbiorcy artykułami, lecz zapewnia również olbrzymią bazę danych rejestrującą wszystkie ich warianty i dokonywane na przestrzeni lat zmiany, a także, w przypadku każdego artykułu, przestrzeń dla dyskusji online. Ta ostatnia funkcja sprawia, że Wikipedia stanowi bogate, społeczno-technologiczne środowisko umożliwiające badanie procesów współtworzenia wiedzy oraz sposobów ich negocjowania w w społecznościach współpracujących na zasadach crowdsourcingu.

… więcej o Społeczna konstrukcja wiedzy w Wikipedii: badanie porównawcze

W ciągu ostatniej dekady obserwuje się stały spadek liczby użytkowników bibliotecznych stron www i katalogów online, i coraz mniej konsumentów informacji wykorzystuje zasoby bibliotek na potrzeby informacyjne i traktuje strony biblioteczne jako punkt startowy kwerend. Wg badań, odsetek takich zachowań wynosi mniej niż 1%,natomiast 84% wyszukiwań informacji w Internecie zaczyna się od silników typu Google, a dominującym paradygmatem lokalizowania potrzebnych danych staje się model Google-Wikipedia, w którym internauta kieruje zapytanie do Google, a następnie korzysta z jednego z odsyłaczy do artykułów z Wikipedii, widocznych zazwyczaj na pierwszych pozycjach w wynikach wyszukiwania. Aby zwiększyć widoczność i wykorzystanie zbiorów bibliotek w środowisku online, w artykule zaproponowano ich powiązanie z Wikipedią i przedyskutowano wagę i potrzebę takiej integracji, przedstawiając zalety najpopularniejszej internetowej encyklopedii w porównaniu z tradycyjnymi słownikami kontrolowanymi, oraz argumenty dowodzące, że linkowanie jej artykułów z powiązanymi z nimi tematycznie rekordami bibliograficznymi pozwoli z jednej strony na poprawę jakości usług bibliotek, a z drugiej – wzbogaci jej hasła i da użytkownikom szansę zdobycia pogłębionej wiedzy na interesujące ich tematy. Przedstawiono również rozwój automatycznego systemu do indeksowania przedmiotowego bibliotecznych rekordów metadanych pojęciami z Wikipedii.

… więcej o W kierunku integracji zasobów bibliotecznych i Wikipedii: automatyczne indeksowanie przedmiotowe rekordów bibliograficznych

W artykule omówiono projekt VIAFbot, zrealizowany przez Wikipedystów z OCLC i Biblioteki Brytyjskiej (specjalistów zatrudnionych w tych instytucjach na stanowisku Wikipedian in Residence, czyli rezydent Wikipedii), mający na celu integrację danych wzorcowych z Międzynarodowej Kartoteki Haseł Wzorcowych (VIAF) z biograficznymi artykułami z tej popularnej internetowej encyklopedii. Ich powiązanie ma dać bibliotekom okazję do prezentacji tradycyjnie hermetycznych, znanych głównie środowisku bibliotekarskiemu danych, takich jak rekordy katalogowe i wzorcowe, na szerzej dostępnych, otwartych platformach online.

… więcej o VIAFbot i integracja danych bibliotecznych w Wikipedii

Stały wzrost liczby bezpłatnie dostępnych cyfrowych kolekcji archiwów, bibliotek i instytucji kultury sprawia, że konieczne staje się opracowywanie nowych metod promocji tych zasobów, uwzględniających m.in. popularność narzędzi sieci 2.0 i dostosowanych do zachowań i preferencji współczesnych internautów oraz trendów związanych z wyszukiwaniem informacji w środowisku sieciowym. W artykule przedstawiono strategię przyjętą przez biblioteki Ball State University (BSU), mającą na celu zwiększenie widoczności w sieci jednego ze zbiorów cyfrowego repozytorium tej uczelni przy pomocy Wikipedii; przedyskutowano też skuteczność tej inicjatywy i jej wpływ na wykorzystanie poszczególnych materiałów z tej kolekcji.

… więcej o Wykorzystanie Wikipedii do poprawy widoczności digitalizowanych zasobów

Wikipedia – jedno z najpopularniejszych źródeł informacji w Internecie, tworzone wyłącznie przez wolontariuszy, jest przykładem niezaprzeczalnego sukcesu współpracy w świecie online. Dotychczasowe badania poświęcone fenomenowi tej kooperacji skupiały się na analizie prostych wskaźników dotyczących głownie wiarygodności haseł Wikipedii, takich jak ścisłość (liczba poprawek w historii edycji danego artykułu) czy różnorodność (liczba autorów którzy mieli wkład w jego opracowanie) lub wyciąganiu uogólniających wniosków dotyczących jakości współpracy, na podstawie ewaluacji treści wybranych artykułów tej encyklopedii. Autor artykułu postanowił sprawdzić, jak naprawdę wygląda od wewnątrz współpraca Wikipedystów z perspektywy poszczególnych autorów i jakie znaczenie mają faktycznie ww. wskaźniki (ścisłość i różnorodność) dla rozwoju i wiarygodności tworzonych artykułów. Porównał w tym celu ponad 3,4 mln haseł angielskojęzycznej wersji tej encyklopedii, tworzonej od 2001 r., z pełnymi historiami ich wszystkich edycji (ponad 225 mln).

… więcej o Rozumienie współpracy w Wikipedii