Babin

Inicjatywy na rzecz budowy OpenCourseWare (OCW), czyli otwartych zasobów edukacyjnych to coraz bardziej popularny fenomen w środowisku akademickim, a liczba cyfrowych treści i kursów online oferowanych w wolnym dostępie przez uczelnie na całym świecie stale wzrasta; nie wypracowano jednak jak dotąd znormalizowanych zasad implementacji tego typu projektów, poszczególne platformy edukacyjne różnią się więc między sobą sposobem wewnętrznej organizacji, strukturą i infrastrukturą technologiczną. Materiały deponowane w repozytoriach OCW nie są też opisywanie w ujednolicony sposób, a jednym z największym wyzwań, przed jakimi stoi ruch Open Access jest heterogeniczność istniejących repozytoriów OCW i problemy związane ze współpracą międzyuczelnianą oraz możliwością wyszukiwania i ponownego wykorzystywania oferowanych zasobów. W artykule zaproponowano wykorzystanie modelu Linked Open Data jako ram dla stworzenia bardziej zintegrowanego i współoperatywnego systemu wymiany, odkrywania i współdzielenia danych i metadanych dostępnych w ramach modelu OCW, w tym przez strony OCW-Universia – konsorcjum promującego i upowszechniającego koncepcję otwartych platform edukacyjnych w krajach Ameryki Łacińskiej.

W artykule omówiono rolę i zasady rozwoju regionalnych i konsorcyjnych repozytoriów w Japonii, tworzonych w modelu współdzielonych archiwów, oraz ich wpływ na ekspansję ruchu Open Access w tym kraju. Przedstawiono także efekty realizowanych tam programów i inicjatyw mających promować koncepcję wspólnych, instytucjonalnych repozytoriów (WIR), ułatwiać ich implementację i wspierać, dzięki znacznej redukcji kosztów, upowszechnianie dorobku naukowego pracowników współpracujących w jego ramach instytucji.

Biblioteka Bibliotekoznawcza (Knihovna Knihovnické Literatury – KKL) Instytutu Bibliotekoznawstwa Biblioteki Narodowej Czech (BNCz) powstała w 1953 r. jako biblioteka podręczna ówczesnego Centralnego Gabinetu Naukowo-Metodycznego Bibliotekoznawstwa Biblioteki Narodowej i Uniwersyteckiej w Pradze. Od 1960 r. KKL dysponuje własnym budżetem i pełni funkcję centralnej krajowej biblioteki dziedzinowej.

Fachowe piśmiennictwo dotyczące repozytoriów uczelnianych koncentruje się głównie na zagadnieniach związanych z ich tworzeniem, ustalaniem zawartości i pozyskiwaniem publikacji, często pomija się natomiast kwestie późniejszego wykorzystania zgromadzonych dokumentów przez użytkowników. Ponieważ repozytorium instytucjonalne (IR) Stanowego Uniwersytetu Utah (USU) ma za sobą wstępny okres organizacji i wkroczyło już w fazę dojrzałości, skupiono się na badaniu dotyczącym jego użytkowników końcowych.

W grudniu 2013 roku Biblioteka Kongresu (BK) i Rada ds. Zasobów Informacyjnych i Bibliotecznych Stanów Zjednoczonych opublikowały raport dotyczący stanu amerykańskiego dziedzictwa filmowego z okresu kina niemego (1912-1929). Wynika z niego, że w całości zachowało się tylko 14% rodzimej produkcji filmowej tego okresu w wersji oryginalnej, 11% filmów w wersji zagranicznej, 5% filmów uszkodzonych lub niekompletnych, a aż 70% produkcji zupełnie utracono. Ponieważ wraz z rozwojem technologii również filmy dźwiękowe zapisane na taśmie celuloidowej niszczeją i odchodzą w przeszłość, głównym zadaniem bibliotek i archiwów filmowych jest zabezpieczenie oryginałów i przeniesienie ich zawartości na formę cyfrową. W artykule krótko scharakteryzowano zasoby audiowizualne (AV) Biblioteki Kongresu oraz paru innych bibliotek i archiwów amerykańskich posiadających znaczące zbiory filmów, a także omówiono ich osiągnięcia w zakresie konserwacji i digitalizacji materiałów audiowizualnych.

Biblioteki publiczne w Ameryce Północnej angażują się od lat w programy promocji czytelnictwa wśród małych dzieci, próbując zapewniać ich opiekunom pomoc i szkolenia w tym zakresie, oraz przydatne materiały bazujące na wynikach najnowszych badań, dowodzących roli, jaką odgrywa wczesne dzieciństwo w rozwoju człowieka i kształtowaniu jego nawyków czytelniczych. Mimo pomocy takich jak pakiet edukacyjny ALA / PLA (Public Libraries Association) pn. Every Child Ready to Read, wraz ze wzrostem jezykowego, kulturowego i ekonomicznego zróżnicowania kanadyjskiej populacji, zadanie zapewnienia wszystkim grupom użytkowników usług dostosowanych do specyficznych potrzeb dzieci w wieku od urodzenia do 5 roku życia staje się coraz bardziej skomplikowane. Strony biblioteczne to bogate źródło łatwo dostępnych informacji na temat tego, jak biblioteki radzą sobie z tym wyzwaniem i jakie jest ich podejście do kwestii związanych z wczesną nauką czytania. W artykule przedstawiono wynika badania analizującego kanadyjskie źródła tego typu pod kątem przekazu, jaki kierują do rodzin oraz rodzaju reklamowanych przez nie zasobów i usług dla najmłodszych odbiorców.

Artykuł prezentuje przegląd teorii i praktyki gromadzenia publikacji zagranicznych (PZ) przez Rosyjską Bibliotekę Narodową (RBN) w ujęciu historycznym – od momentu jej założenia, jako Cesarskiej Biblioteki Publicznej, do chwili obecnej. Szczegółowo omówiono czynniki decydujące o polityce gromadzenia PZ prowadzonej przez poszczególnych dyrektorów oraz opracowania i dokumenty wytyczające tendencje i regulujące działania praktyczne w tym zakresie.

Ostatnie dwie dekady to czas szybkiego rozwoju technologii informatycznych oraz gospodarek opartych na wiedzy, a także okres w którym wiele państw uznało wagę przynależności do struktur globalnego społeczeństwa informacyjnego, tworząc narodowe strategie i zasady rozwoju dwóch najważniejszych komponentów tej formacji: cyfrowej infrastruktury i cyfrowej zawartości (CZ) – nowego obszaru wymagającego planowanych i skoordynowanych działań. W piśmiennictwie naukowym nie poświęcano jednak jak dotąd dużej uwagi kwestiom strategicznego planowania w sferze CZ oraz standaryzacji aktywności poszczególnych państw w tym zakresie, możliwej dzięki przyjęciu wyznaczonych kryteriów i stworzeniu odpowiednich wskaźników statystycznych przydatnych przy ewaluacji wdrażanych planów i założeń, zarówno w skali globalnej, regionalnej, jak i na poziomie lokalnym.

Artykuł poświęcono analizie i ewaluacji różnych typów mechanizmów wyszukiwania semantycznego w sieci www, w odniesieniu do ich możliwości organizacji i lokalizacji sieciowych dokumentów semantycznych. Na podstawie przeglądu literatury przedmiotu autorzy omawiają w nim infrastrukturę Sieci Semantycznej (SS), charakterystyki różnych typów silników wyszukiwawczych i systemów modelowania wiedzy oraz główne problemy związane z ewaluacją wyszukiwania w SS. Klasyfikują też zestaw atrybutów charakteryzujących poszczególne rozwiązania, przydatny przy ocenie zarządzania semantycznymi dokumentami. Następnie, przeprowadzają, w kontekście sieciowym, jakościową ewaluacji, wg tych kryteriów, 12 semantycznych wyszukiwarek różnego typu, wykorzystując w tym celu metodologię Desmet stosowaną w inżynierii oprogramowania.

Kryzysy gospodarcze i bankowe ostatnich lat, i postępująca złożoność i komputeryzacja finansowych procesów i mechanizmów nasiliły potrzebę zapewnienia obywatelom dostępu do informacji i edukacji w zakresie tzw. financial literacy (FL), czyli świadomości, wiedzy i umiejętności związanych z zarządzaniem własnymi zasobami finansowymi, planowaniem wydatków, inwestowaniem, wydawaniem, zarabianiem i oszczędzaniem pieniędzy oraz ewaluacją różnego typu usług finansowych. W kilku krajach, m.in. w Stanach Zjednoczonych, programy edukacji finansowej zaczęto wprowadzać do oferty bibliotek publicznych, nie jest jednak jasne, na ile instytucje te są przygotowane do właściwego pełnienia tej roli. W artykule przedstawiono wyniki kilku badań jakościowych analizujących aktywność amerykańskich bibliotek publicznych w sferze FL oraz nastawienie bibliotekarzy wobec wyzwań związanych z prowadzeniem działań edukacyjnych w tej dziedzinie.