Myślenie projektowe a integracja: o innowacjach dla osób niepełnosprawnych i wykluczonych społecznie
,Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Architektura i wyposażenie, Kategorie użytkowników, Czytelnictwo
Tagi: Design Thinking, Francja, Signes de Sens, biblioteki publiczne, dostępność, dzieci, innowacje, integracja społeczna, myślenie projektowe, niepełnosprawni, niesłyszący, promocja czytelnictwa, użytkownicy bibliotek
Możliwość komentowania Myślenie projektowe a integracja: o innowacjach dla osób niepełnosprawnych i wykluczonych społecznie została wyłączona
Design Thinking (Myślenie Projektowe) to metodologia tworzenia innowacyjnych produktów i usług bazująca na akcentowaniu problemów, motywacji i potrzeb użytkowników, opracowana pod koniec XX w. przez Dawida M. Kelly’ego na Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii. Zgodnie z jej założeniami, aby opracować innowacyjne rozwiązania, należy powołać interdyscyplinarny zespół ekspertów reprezentujących różne dziedziny naukowe i praktyczne oraz różne podejścia do zagadnienia. Zadaniem takiego zespołu projektowego ma być realizacja w sposób usystematyzowany działań takich jak: 1) obserwacja zachowań użytkowników i rozmowy z nimi oraz ich otoczeniem, zrozumienie ich sytuacji i problemów, współpraca z użytkownikiem na każdym etapie prac; 2) ustalenie celów, zdefiniowanie problemów, szukanie rozwiązań i ich selekcja; 3) tworzenie prototypu produktu, jego testowanie i udoskonalanie; 4) produkcja próbna; 5) upowszechnienie i ocena wyników. W artykule omówiono jak, zgodnie z tą metodologią, zaprojektowano zestaw edukacyjny dla dzieci w wieku 8-12 lat, pełniący rolę narzędzia mającego służyć integracji społecznej dzieci niepełnosprawnych i ubogich przez zainteresowanie ich książką i biblioteką.
Inicjatorem przedsięwzięcia było działające od 2003 r. we Francji stowarzyszenie Signes de Sens. Organizacja ta, znana m.in. z pracy na rzecz dzieci niesłyszących, publikuje książki i multimedia dla dzieci z ograniczeniami fizycznymi i firmuje akcje sprzyjające ich integracji, takie jak nauczanie osób słyszących (rodzeństwa, opiekunów, bibliotekarzy) języka migowego. Na zlecenie ministerstwa kultury i przy współudziale władz rejonu Hauts-de-France, Signes de Sens podjęło się realizacji projektu, którego celem było utworzenie narzędzia mającego zachęcić dzieci wykluczone społecznie z powodu biedy lub niepełnosprawności do korzystania z książek i bibliotek. Zastosowano przy tym metodologię Design Thinking.
W artykule omówiono zgodne z nią, kolejne etapy prac na projektem. W ich efekcie, przy współpracy z fabryką mebli, powstało pudło mieszczące się w bagażniku auta, łatwe do przemieszczania po zamontowaniu kółka i rączek, zawierające 11 książek, instrukcje oraz materiały edukacyjne i plastyczne. Po ustawieniu w bibliotece, taką taczkę można w prosty sposób zamienić na stolik z siedziskiem – stanowisko pracy animatora. Skupione przy stoliku dzieci zachęcane są do zabawy w stylu „szukanie skarbów” – odnajdują książki i wykonują misje, czyli związane z nimi zadania. Narzędzie to przetestowano z powodzeniem w 6 bibliotekach, przy czy w zabawie uczestniczyła setka dzieci (z obciążeniami i bez nich). Zestawy przekazano do 7 bibliotek departamentów, które mają wypożyczać je do swoich filii.
Autorzy szczegółowo zreferowali zastosowane w projektach integracyjnych metody Design Thinking oraz wymogi, jakie powinny spełniać wszystkie projektowane urządzenia, tak aby mogły służyć również osobom niepełnosprawnym. Podkreślono, że myślenie przy projektowaniu czegokolwiek dla niepełnosprawnych służy innowacjom przydatnym wszystkim użytkownikom. Dla przykładu – trudności z pokonywaniem krawężników mają nie tylko inwalidzi, ale też osoby starsze, czy matki z wózkami dziecięcymi, pilot do telewizora projektowany był z myślą o osobach niechodzących, a wibracje w komórkach – niesłyszących. Regułę tę potwierdza stworzona dla dzieci z autyzmem aplikacja Miś Koala, mająca skłonić je do mycia zębów. Zyskała ona popularność wśród wszystkich małych odbiorców.