Babin

Zależności między szkoleniem użytkowników a poziomem akceptacji i wykorzystania technologii informacyjnych są szeroko dyskutowane w piśmiennictwie, a badania potwierdzają, że edukacja informacyjna może ułatwiać użytkownikom rozpoznanie użyteczności ICT, wpływając tym samym na intencje używania określonych systemów i aplikacji. Jako że biblioteczne portale mogą być złożone, a preferowanie przez studentów przy wyszukiwaniu informacji popularnych internetowych wyszukiwarek skutkuje niskim wykorzystaniem elektronicznych zasobów bibliotek, wiele uczelni stara się zaznajamiać użytkowników z zasadami ich obsługi i zachęcać do pełnej eksploatacji potencjału udostępnianych źródeł online. Aby ocenić, czy uczestnictwo w punktowanych i zintegrowanych z programem zajęć kursach kształcących kompetencje informacyjne może zmienić stosunek do bibliotecznych systemów informacyjnych, autorzy przeprowadzili przekrojowe badanie wśród studentów studiów pierwszego stopnia, analizując czynniki determinujące poprzednie, bieżące i dalsze wykorzystywanie portalu biblioteki akademickiej (PBA).

Amerykańskie biblioteki szkolne przystosowują się w coraz szerszym zakresie do udostępniania książek elektronicznych, a ich wydatki na ten cel rosną z roku na rok (obecnie stanowią one, wg danych z sondaży School Library Journal (SLJ), średnio 7,2 % budżetów na zakup nowych materiałów, a za 5 lat mają zwiększyć się do ponad 12%), z różnych względów proces ten nie przebiega jednak tak szybko, jak oczekiwaliby tego dystrybutorzy i wydawcy, i nie charakteryzuje się równomiernym tempem wzrostu; cyfrowa rewolucja nie zmieniła też znacząco statystyk czytelnictwa dzieci i młodzieży oraz ich preferencji czytelniczych. W artykule przedstawiono dane na temat wypożyczeń e-książek oraz modeli ich gromadzenia, omówiono także największe, z punktu widzenia bibliotek i wydawców, wyzwania związane z popularyzacją ebooków w szkolnictwie i poprawą dostępności cyfrowych treści dla uczniów amerykańskich placówek edukacyjnych.

W artykule przedstawiono dane statystyczne dotyczące ruchu wydawniczego i księgarstwa w Rosyjskiej Federacji (RF) w roku 1990 i w roku 2014, zestawiając je ze statystykami dla Białorusi i Kazachstanu w celu ukazania głównych kierunków zmian na rynku książki.

W artykule przeanalizowano programy kształcenia umiejętności korzystania z informacji naukowej i specjalistycznych baz danych realizowane w bibliotekach szkół wyższych Francji i Hiszpanii oraz sposoby prowadzenia i planowania przez bibliotekarzy zajęć z science information literacy (SIL), porównując je z praktykami w tym zakresie stosowanymi w krajach anglosaskich i omawiając zaobserwowane podobieństwa i różnice.

W artykule dokonano szerokiego przeglądu stanu, głównych tendencji rozwojowych i niedostatków i osiągnięć czeskiego bibliotekarstwa po roku 1989. Zmiany społeczno-polityczne negatywnie odbiły się zwłaszcza na sieci bibliotek ekonomicznych i technicznych – ich liczba zmniejszyła się aż o 77% (z 653 w roku 1991 do 158 w 1997) oraz bibliotek szpitalnych (z 239 w roku 1993 do 94 w 2012). Związane to było z prywatyzacją i likwidacją przedsiębiorstw oraz przejściem na ekonomię rynkową. Wzrost cen książek, zmiana sposobu finansowania bibliotek, zmiany administracyjne i przemiany społeczne spowodowały też znaczący spadek liczby czytelników i wypożyczeń w bibliotekach publicznych.

Według danych statystycznych z 2013 r. 20,5% ludności Niemiec (16, 3 mln osób) stanowią imigranci, przy czym aż 9,7 mln uzyskało obywatelstwo niemieckie. Większość z nich to Europejczycy (69,4%), ale też prawie 13% stanowią Turcy. Parę lat temu kanclerz A. Merkel ogłosiła, że koncepcja wielokulturowego społeczeństwa nie sprawdziła się – imigranci na ogół słabo znają język niemiecki, często są bezrobotni i nie doceniają wartości innych kultur poza własną. W 2007 r. rząd Niemiec ogłosił plan integracji społecznej (Nationalen Integrationsplan). W artykule zdefiniowano podstawowe pojęcia związane z obsługą biblioteczną mniejszości etnicznych, założenia polityki niemieckiej w tym zakresie oraz zadania jakie władze stawiają przed bibliotekami publicznymi.

Zgodnie z zaleceniami władz oświatowych, biblioteki publiczne na Białorusi nie ograniczają się do świadczenia tradycyjnych usług bibliotecznych, ale powoli przekształcają się w ośrodki muzealne, centra edukacyjne, społeczno-kulturalne i informacyjne. W artykule pPodano liczne przykłady bibliotek, które osiągnęły sukcesy w tym zakresie.

W artykule scharakteryzowano model otwartej komunikacji naukowej (Open Access – OA), zdefiniowano pojęcia „czasopismo otwarte” i „repozytorium otwarte” oraz pojęcia „złotego (za pośrednictwem czasopism) i zielonego (przez repozytoria) kanału komunikacji naukowej”, a następnie wymieniono ustawy stanowiące podstawę do popularyzacji na Ukrainie publikowania w OA i tworzenia społeczeństwa informacyjnego. Przedstawiono też główne międzynarodowe manifesty i deklaracje (Budapeszteńska, Berlińska, Krym-2012 i Olwijska, 2009) wspierające publikowanie w otwartym dostępie oraz najważniejsze projekty ukraińskiego ruchu na rzecz wolnego dostępu do informacji naukowej.

Jesienią 2014 roku, po rozporządzeniu prezydenta Rosji, Rosyjska Izba Książki weszła w skład informacyjnej agencji ITAR-TASS i przestała funkcjonować jako odrębna struktura organizacyjna i prawna. System pozyskiwania i rozdzielania przez nią egzemplarza obowiązkowego (eo) (por. babin.bn.org.pl/?p=1894) pozostał na razie bez zmian. W kraju rozwinęła się dyskusja dotycząca zmniejszenia liczby dostarczanego przez wydawców eo, tworzenia kopii elektronicznych drukowanych dokumentów i zmiany sposobu pozyskiwania eo. W artykule omówiono projekt Ministerstwa Kultury, który przewiduje dostarczanie przez wydawców do bibliotek narodowych 3 elektronicznych kopii publikacji drukowanych na terenie Rosji (na trwałym nośniku).

Artykuł dotyczy głownie doświadczeń Miedzyuczelnianej Biblioteki Medycznej (La Bibliothèque interuniversitaire de Santé – BIU Santé) przy Uniwersytecie Paris Descartes, ale także sytuacji innych bibliotek uniwersyteckich na terenie Francji i jej departamentów zagranicznych. Trudności finansowe zmusiły liczne francuskie biblioteki uniwersyteckie do rezygnacji z prenumeraty (bądź z bezpośredniego zakupu) elektronicznych i drukowanych czasopism i książek naukowych oraz baz danych. Omówiono przyczyny obecnej sytuacji, jej skutki, problemy związane z zarządzaniem biblioteką w sytuacji niedoboru publikacji oraz propozycje i perspektywy ich rozwiązań.