Babin

Nowe, cyfrowe technologie w znaczący sposób zmieniły sposób funkcjonowania władz, są też kluczowym motorem modernizacji administracji publicznej, a podstawowymi celami ich wykorzystywania w zarządzaniu sektorem publicznym jest zapewnienie większej przejrzystości, efektywności i odpowiedzialności prowadzonych działań (choćby przez informowanie obywateli, co rządowe agencje robią z ich podatkami), zwiększanie udziału mieszkańców w kształtowaniu polityki publicznej i zacieśnianiu współpracy między instytucjami państwowymi, sektorem prywatnym i zwykłymi obywatelami. Podczas gdy zadania e-administracji, czy też administracji 1.0 koncentrują się głównie na dostarczaniu informacji urzędowej i usług drogą elektroniczną, ideą administracji 2.0 jest spożytkowanie potencjału koncepcji sieci 2.0 oraz mediów i narzędzi społecznościowych do budowy prawdziwie otwartego, transparentnego i opartego na zasadach partycypacji systemu władzy; w praktyce jednak, zwłaszcza w przypadku krajów rozwijających się, decydenci są nastawieni niechętnie do rozwoju strategii administracji 2.0 i przeznaczania na ten cel odpowiednich środków, brakuje też spójnych ram teoretycznych mogących służyć do lepszej promocji i rozumienia tego modelu. Aby zapełnić tę lukę i wyjaśnić szanse i zagrożenia związane z jego implementacją, w artykule omówiono i zilustrowano na przykładach podstawowe aplikacje 2.0, pojęcia administracji 2.0 oraz specyfikę i ewolucję wykorzystania ICT w procesach zarządzania, a następnie zaprezentowano konceptualne podejście do zarządzania przy pomocy mediów społecznościowych, z perspektywy obywateli.

Wykorzystano przy tym wyniki analizy zawartości i obserwacji 200 stron ww agencji rządowych z 40 krajów (po 20 na kraje rozwinięte i rozwijające się) przeprowadzonych we wrześniu i październiku 2012 r. w celu oceny zakresu zastosowań technologii 2.0 w urzędach odpowiedzialnych za: edukację, środowisko, finanse publiczne, ochronę zdrowia i system sądowniczy (po 5 portali na każde badane państwo). W badaniu analizowano, na podstawie manualnych przeszukiwań rządowych witryn z próby, wykorzystanie narzędzi 2.0 z 7 kategorii: 1) serwisów społecznościowych (np. Facebook czy Twitter), platform wymiany multimediów (np. YouTube), 3) forów dyskusyjnych, 4) blogów, 5) wiki, 6) RSS 7) systemów społecznego tagowania. Ponadto, sprawdzono strony 45 inicjatyw sieci 2.0 w sektorze publicznym, z całego świata, klasyfikując je w 6 obszarach działalności administracyjnej, dotyczących: regulacji, współpracy między urzędami, zarządzania wiedzą, politycznego uczestnictwa i transparentności, świadczenia usług oraz organów kontroli i ścigania. Każdą z inicjatyw oceniano w 4 wymiarach: możliwości angażowania obywateli w życie polityczne, masowej współpracy, dokonywania społecznościowych transakcji oraz złożoności sieci 2.0, a następnie porównano z indeksem gotowości państw do wdrożenia e-administracji publikowanym przez ONZ, by określić powiązanie między wykorzystaniem sieci 2.0 a istniejącą infrastrukturą e-rządu.

Przedstawiono następnie, bazując na uzyskanych rezultatach, trzystopniowy model wykorzystania administracji 2.0: i) informacyjnej socjalizacji (używania aplikacji 2.0 jako kanałów komunikacyjno-informacyjnych, pozwalających obywatelom na monitorowanie działań sektora publicznego, interakcje z władzami i reagowanie na uzyskane informacje), ii) masowej współpracy i crowdsourcingu na różnych poziomach relacji, iii) społecznej transakcji (wykorzystywania mediów społecznościowych do świadczenia usług online i zapewnienia obywatelom możliwości rozliczeń i załatwiania spraw urzędowych tą drogą). Zaprezentowano także 3 możliwe scenariusze implementacji administracji 2.0 (realizowany bez wsparcia infrastruktury e-administracji, na jej podstawie oraz model hybrydowy) oraz rodzaje relacji na poziomie C2G (obywatel-organizacja rządowa).