Babin

Biblioteki borykają się od lat ze stałym i niewspółmiernym do przyznawanych środków finansowych wzrostem kosztów materiałów naukowych, i jednoczesnym wzrostem popytu na dostęp online do tego typu zasobów, a eskalacja cen subskrypcji zasobów elektronicznych ma negatywny wpływ na sytuację tych placówek na całym świecie. W artykule dokonano krytycznej analizy czynników wymuszających dzielenie się zasobami oraz form takiej działalności w środowisku bibliotekarskim, w tym spółdzielni bibliotecznych, wypożyczeń międzybibliotecznych, czy zrzeszeń zawiązywanych w celu dokonywania zbiorczych zakupów w cenach hurtowych (ang. buying clubs). Główną uwagę poświęcono stosunkowo nowemu w Indiach podejściu, mającemu gwarantować bibliotekom przetrwanie w czasach budżetowych ograniczeń, czyli tworzeniu strategicznych koalicji w formie konsorcjów, mających za zadanie zwiększenie siły nabywczej indywidualnych instytucji członkowskich, uzyskanie korzystniejszych warunków sprzedaży i zapewnienie użytkownikom dostępu do szerszej gamy źródeł.

W tekście przytoczono różne definicje konsorcjów. Na ich podstawie, tę formę zrzeszania można ujmować ogólnie jako porozumienia o czasowej współpracy między instytucjami lub stowarzyszeniami, o podobnym typie, wspólnych zainteresowaniach i potrzebach, zawiązywane by móc realizować wspólne cele, niemożliwe do osiągnięcia przez indywidualne organizacje, i zapewniać swoim odbiorcom określone usługi lub produkty. Bardziej szczegółowo, w kontekście bibliotecznym – jako zrzeszenie lub sojusz bibliotek, powstały by wspólnie wykorzystywać posiadane środki oraz kolektywną siłę grupy do wspierania działalności badawczej i edukacyjnej społeczności obsługiwanych przez instytucje członkowskie. Autorzy omawiają krótko historię tworzenia konsorcjów na świecie, charakterystykę ich istniejących i proponowanych modeli organizacyjnych oraz typologii. Następnie skupiają się na przedyskutowaniu specyfiki rozwoju indyjskich konsorcjów bibliotecznych i typowych dla tego kraju form ich organizacji oraz przyjmowanych strategii konsorcyjnych, a także na określeniu ich wpływu na lokalne biblioteki i efektywność ich polityki gromadzenia. We wnioskach stwierdzają, ze nie istnieje jeden, najlepszy model konsorcyjnych zakupów, a cechy poszczególnych typów konsorcjów nie są wzajemnie rozłączne, każdy z nich może też być użyteczny do realizacji wybranych celów i inicjatyw, a sukces takich porozumień zależy w dużej mierze od potencjału i specyfiki ich członków, wydawców i zasobów, które mają być kupowane lub subskrybowane oraz przede wszystkim od systematycznego planowania, odpowiednich partnerów i ich długofalowego zaangażowania.