Babin

Kompetencje informacyjne (KI) ujęto w artykule jako zdolność identyfikacji, wyszukiwania, ewaluacji i efektywnego wykorzystywania informacji potrzebnych przy rozpatrywaniu określonych kwestii lub rozwiązywaniu konkretnych problemów. Ich znaczenie w kontekście edukacji na poziomie wyższym i potrzebę uwzględnienia w programach nauczania podkreśla się w pracach wielu specjalistów. Aby określić trendy wydawnicze związane z badaniem i rozwojem modeli kształcenia KI, autor przeprowadził analizę bibliometryczną publikacji naukowych poświęconych temu zagadnieniu, wydanych w latach 2005-2014.

Celem badania było: określenie typów publikacji, rozkładu językowego artykułów w tym okresie i rozkładu liczby artykułów w poszczególnych latach, oraz identyfikacja najbardziej produktywnych autorów, instytucji i krajów. W jego ramach przeanalizowano również popularne słowa kluczowe używane do opisu treści badanych publikacji i charakterystykę 10 najczęściej cytowanych prac. W badaniu uwzględniono artykuły indeksowane w bazie Web of Science, których rekordy zawierały w polach tytułu i / lub słów kluczowych, bądź tematu hasła „information literacy”, „media literacy” i „digital literacy”. Łącznie znaleziono 1909 publikacji, w tym 1503 artykuły, wśród których 1369 (91,1%) opublikowano w języku angielskim.

Analizując poszczególne wskaźniki, zaobserwowano m.in. stały wzrost liczby publikacji na temat KI od 2005 r. (66 artykułów) do 2014 r. (2010 artykułów), w tym największy przyrost w latach 2007, 2008 i 20011, co świadczy o tym, że tematyka ta zyskała istotne znaczenie w badaniach akademickich, zwłaszcza w kategorii tematycznej Bibliotekoznawstwo i Informacja Naukowa. Zanotowano także wzrost liczby cytowanych dokumentów w poszczególnych pracach (od 32,5 w 2005 r. do 40,7 w 2015). Artykuły z próby miały łącznie 2694 autorów (średnio 1,74 na artykuł), wśród których najbardziej produktywnym twórcą okazała się Maria Pinto z Uniwersytetu Granady w Hiszpanii (23 publikację), najwięcej dokumentów z zakresu KI opublikowano w czasopiśmie Journal of Academic Librarianship (97), a za kraj, który wniósł największy wkład w badania z tej dziedziny uznano Stany Zjednoczone. Najpopularniejsze słowa kluczowe w piśmiennictwie poświęconym KI to „kompetencje informacyjne”, „kompetencje medialne” i „kompetencje cyfrowe”, a w dalszej kolejności m.in. „podział cyfrowy”, „edukacja medialna”, „internet”, „pedagogika”, „szkolnictwo wyższe” i „krytyczne myślenie”. Najczęściej cytowaną pracą (156 cytowań w 2014 r.) okazał się artykuł Miriam J. Metzgier z Uniwestetu Kalifornii w Santa Barbara pn. Making sense of credibility on the Web: models for evaluating online information and recommendations for future research (Journal of the American Society for Information Science and Technology – Vol. 58, nr 13 (2007), s. 2078-2091). Za nowy, zyskujący rosnącą popularność obszar badań z zakresu KI uznano ewaluację kompetencji informacyjnych studentów.