Babin

W artykule omówiono najnowsze, burzliwe dzieje oraz historyczne uwarunkowania działalności Biblioteki Narodowej i Archiwum Iraku, (BNAI), w tym zasady funkcjonowania tej instytucji w czasach rządów Saddama Husseina, skutki olbrzymich strat, jakie poniosła w czasie inwazji na ten kraj wojsk międzynarodowej koalicji w 2003 r., procesy demokratyzacji i liberalizacji zapoczątkowane po upadku dawnego reżimu oraz nowe zadania i wyzwania, z jakimi musi się mierzyć od tego czasu, w tym m.in. jej reakcję na wybuch wojny domowej w Bagdadzie w latach 2006-2007. Przedyskutowano również, na podstawie doświadczeń BNAI, społeczną i kulturową rolę instytucji kulturalnych i edukacyjnych w czasach narodowego kryzysu i podkreślono znaczenie działań podejmowanych przez irackich bibliotekarzy i archiwistów dla zwalczania wewnętrznych podziałów, politycznego ekstremizmu i religijnego fanatyzmu.

W części wstępnej artykułu, na licznych przykładach, omówiono światowe tendencje w zakresie wspólnego katalogowania i tworzenia katalogów centralnych oraz scharakteryzowano system OCLC. Zaprezentowano też ułatwienia zwiększające możliwości wyszukiwania oraz coraz bardziej przyjazne interfejsy w nowoczesnych katalogach na przykładzie bibliotecznego oprogramowania komputerowego nowej generacji (system Primo firmy Ex Libris). Podkreślono, że integracja katalogów i wdrożenie nowoczesnych systemów bibliotecznych wymagają standaryzacji, m.in. wprowadzenia formatu UNIMARC, MARC21 lub metadanych Dublin Core (DCMI).

Biblioteka Narodowa RCz (NK ČR) oraz Morawska Biblioteka Ziemska (MZK) w Brnie wciąż nie dysponują systemem umożliwiającym odpowiednie zarządzanie archiwizowanymi zasobami cyfrowymi i zapewnienie ich trwałej ochrony. Brakuje m. in. efektywnego narzędzia do opracowywania i wzbogacania metadanych. Dotychczasowy sposób archiwizacji znacznie ogranicza analizę zawartości repozytorium, jakości danych cyfrowych i metadanych, nie mówiąc o pozyskiwaniu informacji dotyczących finansowych wymogów archiwizacji zasobów objętych dotychczasowymi projektami cząstkowymi (jak Manuscriptorium, Kramerius czy Webarchiv). Przechowywane dane narażone są wiec na różnego rodzaju ryzyko. Podczas wewnętrznego audytu w BN RCz zidentyfikowano aż 80 rodzajów zagrożeń dla bezpieczeństwa tych zasobów, w tym wiele poważnych.

W art. omówiono różne rodzaje partnerstwa bibliotek słowackich sprzyjające doskonaleniu ich usług informacyjnych, rolę Słowackiej Biblioteki Narodowej (SBN) w zapewnieniu cyfrowych źródeł informacji oraz ofertę głównych światowych dostawców baz danych.

W artykule przedstawiono najważniejsze zadania realizowane przez Bibliotekę Królewską (BK) – bibliotekę narodową Szwecji, przedyskutowano też, na podstawie doświadczeń tej instytucji związanych z realizacją programu OpenAccess.se, rolę bibliotek narodowych w rozwoju krajowej infrastruktury otwartego dostępu (OA), koordynacji działań placówek naukowych na rzecz tworzenia sieci otwartych repozytoriów i kształtowaniu odpowiedniej polityki informacyjnej, gwarantującej obywatelom swobodny dostęp do wyników badań naukowych.

Trove to działający od końca 2009 r. serwis poświecony Australii i Australijczykom, stworzony i administrowany przez Bibliotekę Narodową Australii i zapewniający jeden, bezpłatny punkt dostępu do ponad 200 mln zasobów online (książek, zdjęć, historycznych gazet, nagrań dźwiękowych i filmowych, map, archiwów i in.), w tym zasobów tzw. głębokiego internetu. Metawyszukiwarka Trove pozyskuje metadane z ponad 1000 australijskich bibliotek oraz innych instytucji kultury i organizacji zajmujących się gromadzeniem i ochroną dziedzictwa kulturowego.