Babin

Z powstałego w 2010 roku raportu OCLC „The Digital Information Seeker” wynika, że 84% użytkowników rozpoczyna poszukiwanie informacji od wyszukiwarek internetowych, a tylko 1% korzysta z witryn bibliotecznych. Podobne rezultaty uzyskano w innych badaniach użytkowników. Autorzy tych prac podkreślają znaczenie projektowania przyjaznych stron internetowych „ukierunkowanych na użytkownika”. Narzędziem pomocnym w ich tworzeniu są powtarzane okresowo badania użyteczności przeprowadzane na różnych etapach projektowania czy przebudowy witryn. Podobną strategię przyjęły władze Hunter College Libraries (HCL) (Nowy Jork) przy realizacji projektu przebudowy strony biblioteki z powodu jej przestarzałego wyglądu i braku możliwości szybkiego i prostego uzupełniania jej zawartości. Zaplanowane na dwa lata prace podjęto w 2008 roku. Nową stronę postanowiono zbudować, wykorzystując system zarządzania treścią i łącząc proces jej projektowania z badaniami użyteczności prowadzonymi na grupie użytkowników.

Międzynarodowa Agencja ISBN upoważniła firmę Digital Publishing Partners do przeprowadzenia w latach 2010-2011 badań, które ułatwią jej w przyszłości utworzenie i prowadzenie bazy danych zawierającej materiały Agencji dotyczące nadawania identyfikatora ISBN książkom elektronicznym (KE). Badaniem objęto wszystkich uczestników amerykańskiego rynku książki. Ponieważ w Stanach Zjednoczonych rynek KE rozwija się bardzo szybko, zreferowane w artykule wnioski z badań mogą służyć kształtowaniu polityki Agencji wobec KE w innych krajach.

Digital Public Library of America (DPLA) to wspierany przez ALA projekt mający na celu stworzenie narodowej biblioteki cyfrowej Stanów Zjednoczonych. Jego założeniem jest digitalizacja cennych i często mało znanych archiwów (pamiętników, fotografii, historycznych zapisów i artefaktów) rozproszonych w zbiorach bibliotek i muzeów z całego kraju i zapewnienie do nich jednego, centralnego i bezpłatnego punktu dostępu przez platformę DPLA. Nie ma ona pełnić funkcji repozytorium, lecz raczej służyć jako agregator metadanych dotyczących istniejących już kolekcji i umożliwiać przeglądanie, wyszukiwanie i wykorzystywanie materiałów wcześniej niedostępnych zwykłemu odbiorcy. Oficjalne uruchomienie prototypu systemu DPLA ma nastąpić 18 kwietnia 2013 r.; w jego zasobach znajdować się już wówczas będą setki przeniesionych na formę cyfrową kolekcji różnego typu – od średniowiecznych rękopisów, dagerotypów afrykańskich niewolników, fotografii imigrantów, czy XIX- wiecznych gazet, po kroniki filmowe z XX w.

Stały wzrost liczby bezpłatnie dostępnych cyfrowych kolekcji archiwów, bibliotek i instytucji kultury sprawia, że konieczne staje się opracowywanie nowych metod promocji tych zasobów, uwzględniających m.in. popularność narzędzi sieci 2.0 i dostosowanych do zachowań i preferencji współczesnych internautów oraz trendów związanych z wyszukiwaniem informacji w środowisku sieciowym. W artykule przedstawiono strategię przyjętą przez biblioteki Ball State University (BSU), mającą na celu zwiększenie widoczności w sieci jednego ze zbiorów cyfrowego repozytorium tej uczelni przy pomocy Wikipedii; przedyskutowano też skuteczność tej inicjatywy i jej wpływ na wykorzystanie poszczególnych materiałów z tej kolekcji.

Kathleen Bauer i Alice Petersom-Hart z Yale University Library przeprowadziły badanie, którego celem było sprawdzenie, czy fasety przedmiotowe przyczynią się zwiększenia wykorzystania haseł przedmiotowych przez użytkowników biblioteki. Udostępniono im do wyboru dwa interfejsy katalogu Voyager: Yufind, w którym zastosowano fasety oraz Orbis – w którym nie prezentowano faset.

W artykule omówiono piśmiennictwo poświęcone badaniom funkcjonalności i wykorzystania w środowisku bibliotecznym oprogramowania o otwartym kodzie źródłowym oraz udostępnianych na wolnej licencji zintegrowanych systemów bibliotecznych i systemów zarządzania biblioteką (OZSB), a następnie przedstawiono wyniki szczegółowej ewaluacji dwóch popularnych OZSB przeprowadzonej w celu ułatwienia bibliotekarzom wyboru programu jak najlepiej dopasowanego do potrzeb ich biblioteki i identyfikacji czynników, jakie należy uwzględnić przy podejmowaniu takiej decyzji. Zaprezentowana jakościowa i ilościowa analiza porównawcza dotyczy systemów Koha (3.2.4) i NewGenLib (3.0) (por. babin.bn.org.pl/?p=1714)

Biblioteki publiczne pojawiły się w Wielkiej Brytanii w połowie XIX w. i wkrótce stały się ważnym i rozpoznawalnym elementem zarówno tkanki miejskiej jak i przestrzeni społeczno-kulturowej oraz, w zamierzeniu, narzędziem mającym pomóc w realizacji dążeń do społecznego i materialnego postępu. Architekturę tych instytucji, tak jak innego typu budowli, można traktować jako wyznacznik aspiracji, potrzeb i wartości społeczeństwa danej epoki; a zmiany ich designu – jako odzwierciedlenie transformacji, jakim podlegały cele i zadania ruchu bibliotecznego oraz zachodzących zmian społecznych. Powstałe w różnych okresach biblioteki, podobnie jak książki, które się w nich przechowuje, można więc „odczytywać” próbując definiować i dyskutować ich znaczenie. W artykule przeanalizowano rozwój i symbolikę form brytyjskich budynków bibliotecznych od czasów sprzed I wojny światowej (biblioteka jako miejski obiekt) do ery uniwersalnej biblioteki cyfrowej (koegzystencja przestrzeni wirtualnej i fizycznej), omawiając typowe dla architektury poszczególnych epok cechy oraz zależności między strukturą architektoniczną a zmieniającą się misją i funkcją bibliotek, w kontekście intelektualnego i politycznego klimatu każdej z omawianych epok.

W artykule omówiono pozarządowy program rozwoju bibliotek publicznych w najuboższych i zniszczonych przez lata konfliktów regionach Gwatemali i Hondurasu, realizowany przez Frances and Henry Riecken Foundation – organizację, której misją jest poprawa sytuacji lokalnych społeczności i promocja demokracji przez zapewnianie dostępu do wiedzy i edukacji oraz budowę społeczeństwa obywatelskiego. Autorka przedstawia założenia tej inicjatywy, zakres działań funkcjonujących w jej ramach bibliotek oraz ewolucję modelu ich prowadzenia i finansowania w ciągu ostatnich 10 lat.

Współpraca bibliotek w ramach wspólnie realizowanych zadań i projektów może pozwolić na poprawę jakości ich usług, ich lepsze dopasowanie do potrzeb użytkowników oraz zwiększenie potencjału i zasobów tych instytucji, zwłaszcza w czasach cięć budżetowych. Bazując na tym założeniu, w prowincji Nowa Szkocja (Kanada) stworzono unikalne partnerstwo bibliotek szkół wyższych, college’ów i bibliotek publicznych pn. BARA – Borrow Anywhere, Return Anywhere (Pożycz skądkolwiek, zwróć gdziekolwiek), zakładające umożliwienie pełnoletnim mieszkańcom prowincji wyrobienie honorowanej w całej prowincji karty bibliotecznej w każdej z uczestniczących w projekcie instytucji i bezpłatne wypożyczanie oraz zwracanie materiałów w dowolnie wybranej placówce. Autorzy omówili w tekście rozwój tej inicjatywy od czasu jej powstania po implementację w skali regionu oraz mechanizmy działania wzajemnych wypożyczeń; przedstawili też rezultaty 3 formalnych sondaży oceniających funkcjonowanie i użyteczność BARA.

Dostęp do treści naukowych i edukacyjnych ma fundamentalne znaczenie dla gospodarczego, społecznego i kulturowego rozwoju poszczególnych państw, stąd też ruch Open Access (OA) proponuje model publikowania literatury naukowej i akademickiej polegający na otwartym i bezpłatnym rozpowszechnianiu publikacji w Internecie, a postulat ten dotyczy zwłaszcza wyników badań finansowanych z pieniędzy podatników. Pełne wykorzystanie potencjału tej formy dystrybucji wiedzy wymaga udziału wszystkich środowisk związanych z organizacją procesów badawczych, w tym zaangażowania lokalnych i centralnych władz i społeczności akademickiej, a wybór najlepszego sposobu publikowania w OA jest nadal przedmiotem ożywionych debat. W artykule omówiono ewolucję, obecny stan oraz trendy i perspektywy rozwoju inicjatyw OA w Argentynie, zarówno w kontekście globalnym, jak i regionalnym (Ameryka Łacińska), analizując wsparcie, jakie otrzymują projekty tego typu ze źródeł rządowych, współpracę z międzynarodowymi projektami i podejście argentyńskich autorów do OA i samodzielnej archiwizacji.