Babin

W artykule omówiono czynniki decydujące o prestiżu danego zawodu, w tym także zawodu bibliotekarza: zewnętrzne (społeczno-gospodarczy poziom rozwoju kraju, sytuacja demograficzna, regulacje prawne itp.), wewnętrzne (struktura organizacyjna instytucji, jej cele, zaawansowana technologia), obiektywne (organizacja pracy, jej charakter, kultura organizacyjna) i subiektywne (warunki pracy, płace, dyscyplina itp.) oraz powody dla których młodzi ludzie mogą decydować się na pracę w bibliotekach.

W artykule naświetlono współczesne akspekty kształcenia specjalistów z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej w rosyjskich placówkach szkolnictwa wyższego, w tym uwarunkowania prawne i organizacyjne edukacji bibliologicznej i informatologicznej oraz proces wdrażania procesu bolońskiego na wyższych studiach z tej dziedziny.

Właściwy dobór pracowników w znacznym stopniu decyduje o sukcesie biblioteki, przy czym w procesie rektutacji nie zawsze sprawdzają się tradycyjne metody, takie jak rozmowy kwalifikacyjne, testy, ankiety itp. Autorka proponuje osobom starającym się o pracę w bibliotece stworzenie własnego środowiska sieciowego, wspomagającego ich dokształcanie się i rozwój zawodowy, a osobom przyjmującym ich do pracy – korzystanie z analizy sieci przy wszechstronnej ocenie kandydatów.

Wszystkie biblioteki akademickie, niezależnie od ich rozmiaru, misji, zasobów finansowych czy wielkości obsługiwanej populacji, muszą radzić sobie z naciskami dotyczącymi dostosowywania się do zachodzących w społeczeństwie zmian i wprowadzania w szybkim tempie innowacji, a głównymi czynnikami wymuszającymi inicjowanie takich działań są statyczne lub kurczące się budżety oraz szybki i nieprzewidywalny rozwój technologii, i ich wpływ na usługi i zbiory. W warunkach ograniczeń finansowych, liderzy bibliotek muszą podejmować mądre i świadome decyzje dotyczące sposobów adaptacji i wdrażania nowości. Aby ułatwić im to zadanie i sprawdzić potencjalne sposoby radzenia sobie z presją i wymogami transformacji, a także określić obszary dalszych badań, autor przeanalizował angielskojęzyczne piśmiennictwo poświęcone bibliotekom akademickim i innowacjom i omówił wnioski z dokonanego przeglądu.

W artykule przybliżono krótko koncepcje biblioteki jako miejsca spotkań ułatwiającego użytkownikom nie tylko konsumpcję informacji i technologii, ale również samodzielny wkład w produkcję wiedzy, wspólną realizację różnego typu projektów i rozwój własnej kreatywności; przeanalizowano też w tym kontekście powody szybkiej ekspansji ruchów DIY (zrób to sam) w środowisku bibliotecznym i zainteresowania użytkowników i bibliotekarzy rozwojem przestrzeni dla twórców, projektantów, programistów i majsterkowiczów, czyli warsztatów makerspace, hackerspace (zob. babin.bn.org.pl/?p=2369, babin.bn.org.pl/?p=3391), czy FabLab. Omówiono także nowy fenomen mobilnych bibliotecznych laboratoriów i projekt pierwszej mobilnej biblioteki FabLab w Europie, koncentrując się prezentacji zrównoważonego modelu jej finansowania i rozwoju.

Praktyki odgrywają kluczową rolę w edukacji zawodowej zapewniając studentom kontakt z profesjonalistami, poznanie ich codziennych zadań i mechanizmów funkcjonowania w środowisku instytucjonalnym oraz okazję do konfrontacji teorii z realiami. Osoby, które korzystają z takich możliwości, lepiej rozumieją specyfikę wybranego zawodu, są też lepiej przygotowane do analizy problemów funkcjonowania w konkretnych instytucjach i wypracowywania odpowiednich rozwiązań. Programy praktyk są też korzystne dla szkół wyższych, gdyż na podstawie doświadczeń praktykantów mogą one na bieżąco dostosowywać programy nauczania do aktualnych wzorców działania w danej branży i wymogów rynku pracy. Relatywne znaczenie doświadczeń zawodowych w edukacji z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej jest w Stanach Zjednoczonych, gdzie praktyki studenckie nie są obowiązkowe, przedmiotem wielu debat, zwłaszcza w kontekście ich wdrażania w świecie coraz bardziej wirtualnym, zglobalizowanym i charakteryzującym się coraz większą liczbą wzajemnych powiązań. Aby określić status praktyk oraz ich pożądane atrybuty jako formy uczenia przez doświadczenie autorzy przeprowadzili międzynarodowe badanie sondażowe, sprawdzając obligatoryjność i innowacyjność takich elementów programu kształcenia, powody wprowadzania przez uczelnie wymogu zaliczania praktyk i możliwości ich odbywania w innych krajach lub zdalnie.

Flandria (północna część Belgii) odgrywa od stuleci istotną rolę jako ośrodek produkcji dziedzictwa dokumentacyjnego, a wiele instytucji w tym regionie (biblioteki publiczne, naukowe, centra dokumentacji, archiwa, muzea, zakony i klasztory) przechowuje rękopisy, książki, czasopisma i szarą literaturę o dużej wartości historycznej. Wspólnym celem tych placówek jest długofalowe zabezpieczenie i konserwacja piśmienniczego dziedzictwa kulturowego, każda z nich dysponuje jednak różnymi zasobami (kadrowymi i finansowymi) na jego ochronę. Do niedawna, biblioteki przechowujące cenne, historyczne materiały nie były traktowane jako odrębny sektor i nie otrzymywały odpowiedniego strukturalnego wsparcia, wiele z nich nie było więc w stanie reagować odpowiednio na współczesne wyzwania. Aby zmienić tę sytuację, w 2008 r. powołano fundację Flanders Heritage Library (FHL). Jej zadania to rozwój i udostępnianie wiedzy fachowej w zakresie konserwacji, opis bibliograficznego, digitalizacji i udostępniania zbiorów specjalnych, harmonizacja zasad kształtowania zbiorów, w tym zwłaszcza dokumentów istotnych dla Flandrii ze względów kulturowych lub historycznych oraz stworzenie uniwersalnych rozwiązań dla trwałego zachowania i zapewnienia dostępu do cennych kolekcji w formie cyfrowej, w tym – budowa narzędzi oceny fizycznego stanu zbiorów, umożliwiających tworzenie programów ochrony i zapobiegania szkodom.

W artykule, na przykładzie programów bibliotecznych realizowanych w różnych regionach Stanów Zjednoczonych, omówiono usługi amerykańskich bibliotek dla młodocianych odbywających kary pozbawienia wolności oraz zmiany modelu ich świadczenia, dokonywane dzięki osiągnięciom ruchów na rzecz reformy systemu penitencjarnego.

W artykule przedstawiono historię i przekształcenia organizacyjne Instytutu Bibliotekoznawstwa Biblioteki Narodowej Republiki Czeskiej (IB) oraz szczegółowo scharakteryzowano jego stan aktualny, zakres działań i osiągnięcia ostatnich lat.

W artykule omówiono, na konkretnym przykładzie, narzędzie prognozowania – foresight wykorzystane w celu ustalenia głównych modeli biblioteki publicznej przyszłości. Projektowanie foresight pomaga nie tylko przewidywać przyszłość, ale również ją tworzyć i polega na stworzeniu długoterminowej wizji rozwoju danej instytucji, głównie drogą otwartej, ukierunkowanej dyskusji dotyczącej priorytetów, sposobów działania czy kierunków rozwoju technologii, oraz scenariuszy przyszłych osiągnięć