Babin

Ze względu na szybką ekspansję małych mobilnych urządzeń (MMU) na rynku i rosnącą popularność mobilnych aplikacji wśród studentów, zasadne, zwłaszcza dla bibliotekarzy, wydaje się badanie, czy używanie tych kanałów komunikacji może potencjalnie ułatwić zapewnienie łatwego i stałego dostępu do zasobów bibliotecznych i wspomóc proces nauczania. Aby określić odsetek studiujących będących właścicielami MMU, wzory wykorzystania tych narzędzi, zwłaszcza w odniesieniu do wyszukiwania informacji naukowej i materiałów bibliotecznych, i różnych kategorii akademickich i demograficznych, oraz wpływ zajęć ze szkolenia bibliotecznego na stopień wykorzystania treści edukacyjnych za pośrednictwem MMU, autorzy opracowali sondaż online skierowany do studentów programów licencjackich jednej z amerykańskich uczelni.

W artykule przedyskutowano podejścia do podejmowania opartych na wiedzy decyzji związanych z wyborem nowych, innowacyjnych technologii w celach edukacyjnych i włączaniem ich do dydaktyki bibliotecznej. Omówiono w nim, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz zawodowych doświadczeń autorów, najnowsze trendy dotyczące nowo powstających rozwiązań technologicznych i ich wdrożeń w środowisku bibliotecznym oraz zastosowań w tym kontekście koncepcji praktyki opartej na dowodach (ang. evidence-based practice (EBP) (zob. babin.bn.org.pl/?p=1670), a następnie zaprezentowano dwutorowy model mający ułatwić świadome i bazujące na wynikach badań wybory odpowiednich rozwiązań technologicznych, zgodnie z ideą zrównoważonego rozwoju.

Biblioteka jako jedna z najstarszych instytucji społecznych powinna mieć silną pozycje w nowoczesnym społeczeństwie informacyjnym, jednak ze względu na pojawienie się nowych możliwości wyszukiwania informacji, położenie to stało się niestabilne, co powoduje konieczność przewartościowania i ponownej teoretycznej i kulturowo-politycznej oceny jej roli oraz podstaw i zasad funkcjonowania. W artykule omówiono instytucjonalny i funkcjonalny rozwój bibliotek oraz różnice między procesami komunikacyjnymi w „galaktyce Gutenberga” i we współczesnym, globalnym społeczeństwie sieciowym – w „erze Zuckenberga”, próbując znaleźć odpowiedź na pytanie, jak placówki te mogą zaspokajać potrzeby współczesnych użytkowników i jakie strategie bibliotecznej komunikacji mogą być pożądane w przyszłości.

Brak wiedzy na temat wpływu bibliotek szkolnych na osiągnięcia i szanse edukacyjne uczniów i troski o ich utrzymanie doprowadził w Stanach Zjednoczonych do likwidacji wielu miejsc pracy i odebrania dzieciom i młodzieży dostępu do zasobów i kształtowanych przez bibliotekarzy kompetencji informacyjnych, pozwalających na uczenie się przez całe życie (z 875 administratorów szkół ankietowanych w 49 stanach w 2011 r., 89% rozważało cięcia środków na biblioteki). Przegrane w wielu regionach batalie o ocalenie tych placówek zwróciły uwagę środowiska bibliotecznego na znaczenie kampanii mogących udowodnić władzom i radom szkolnym wartość bibliotek szkolnych, a na rynku pojawiła się duża liczna przewodników i poradników dotyczących strategii prowadzenia działań lobbystycznych i budowania wsparcia ze strony grup interesariuszy (nauczycieli, rodziców, administratorów, stowarzyszeń oświatowych i lokalnych liderów i władz). Aby lepiej zrozumieć ich oczekiwania wobec szkolnych programów bibliotecznych, w Pennsylvanii powołano interdyscyplinarną grupę naukowców i profesjonalistów, która zajęła się wdrożeniem finansowanego przez IMLS, rocznego projektu pn. Supporting the Infrastructure Needs of 21st Century School Library Programs, znanego również jako Pennsylvania School Library Project, w ramach którego prowadzono w grupach docelowych badania fokusowe. Artykuł zawiera omówienie wyników ich ewaluacji oraz zebranych wniosków i rekomendacji.

Organizacje zrzeszające bibliotekarzy i specjalistów informacyjnych odgrywają coraz ważniejszą rolę w promowaniu dostępności cyfrowych treści i prowadzeniu działalności edukacyjnej dotyczącej charakteru i zakresu informacji dostępnych w elektronicznych środowiskach, a skuteczność podejmowanych przez nie działań zależy m.in. od stopnia adaptacji do zmian zachodzących w świecie nowych technologii oraz umiejętności posługiwania się nowymi kanałami rozpowszechniania treści i podążania za nowymi, popularnymi wśród internautów trendami . Aby określić poziom wykorzystania narzędzi sieci 2.0 w stowarzyszeniach bibliotecznych na całym świecie, autor przeanalizował zawartość ich stron www, przedstawił też wyniki przeglądu literatury przedmiotu.

Czytanie poza szkołą pomaga kształtować u dzieci umiejętność rozpoznawania słów i kompetencje językowe, a opanowanie podstaw czytania we wczesnym wieku warunkuje dalsze szkolne sukcesy. Badania wskazują również na pozytywny wpływ bibliotek na rozwój dziecięcych zainteresowań, nawyków czytelniczych i na wyniki w nauce, oraz na zależność między dostępnością poza szkołą zróżnicowanych i uznawanych przez dzieci za ciekawe materiałów, a postawami najmłodszych wobec czytania w celach rekreacyjnych. Biblioteki publiczne, współpracując z instytucjami edukacyjnymi mogą więc w istotny sposób wspierać uczniów i ich rodziny oferując programy promocji czytelnictwa. W artykule omówiono jedną z takich inicjatyw – partnerski program edukacji czytelniczej The Better Beginnings (lepsze początki), opracowany przez Bibliotekę Stanową Zachodniej Australii oraz realizowany w jego ramach pilotażowy projekt The Hairytales of Heroboy (HH), skierowany do nauczycieli, uczniów szkół podstawowych i ich rodzin, i mający zachęcać dzieci do czytania książek spoza programu lekcyjnego i korzystania z bibliotek publicznych. Przedstawiono również wyniki badania ewaluacyjnego mającego ocenić efekty jego implementacji.

W artykule dokonano empirycznej analizy typologii kultur informacyjnych (TKI) opracowanej przez C.W.Choo (2013), w celu zbadania możliwego wpływu tego fenomenu na generowanie wiedzy przez uniwersyteckie zespoły zadaniowe współpracujące z sektorem prywatnym i określenia wyznaczników dobrych zasad i praktyk w tym zakresie. Podstawę badania stanowiło studium przypadku rozwoju współfinansowanych przez brazylijski rząd, innowacyjnych projektów wymagających kreowania idei i tworzonych dzięki międzyludzkim interakcjom w środowiskach sprzyjających powstawaniu nowych rozwiązań.

Coraz bogatsza oferta dostawców baz online oraz pojawienie się sieciowych multiwyszukiwarek wymusza konieczność dostosowania metod prowadzenia edukacji informacyjnej (EI) do nowego środowiska informacyjnego i zachodzących w nim zmian. W artykule omówiono piśmiennictwo poświęcone implementacji platform zintegrowanego wyszukiwania w bibliotekach szkół wyższych i sposobom ich wykorzystywania przez studentów, a następnie przedstawiono propozycję uczenia i ewaluacji kompetencji informacyjnych, w której jako priorytetowy cel potraktowano naukę umiejętności krytycznego myślenia przy ocenie sieciowych zasobów możliwych do znalezienia dzięki nowym narzędziom lokalizacji informacji i systemom zintegrowanego wyszukiwania zasobów bibliotecznych. Wykorzystano w niej, jako ramy teoretyczne, koncepcję „formatu jako procesu” i przeanalizowano, na przykładach, w jaki sposób można włączyć to pojęcie do zajęć EI i jakie stosować strategie, by osiągnąć zakładane efekty nauczania .

Od połowy lat 90. ubiegłego wieku zaczęto realizować projekty mające na celu archiwizację szybko rozwijającej się sieci www, a obecnie członkami organizacji International Internet Preservation Consortium (IIPC) jest już 48 krajów, między nimi występują jednak duże różnice w podejściu do regulacji dostępu do archiwizowanych treści internetowych. W artykule dokonano przeglądu bieżących zasad udostępniania materiałów w sieciowych archiwach partnerów IIPC oraz, na podstawie danych z badania sondażowego użytkowników brytyjskiego UK Web Archive, przeanalizowano przyczyny ograniczonego wykorzystywania tego typu zasobów w środowisku naukowym.

Amerykańskie Stowarzyszenie Bibliotek (ALA) opublikowało kilka dni temu raport The State of America’s Libraries 2015 informujący o sytuacji bibliotek publicznych, szkolnych i akademickich w Stanach Zjednoczonych, społecznym odbiorze tych instytucji, obserwowalnych w 2014 r. trendach dotyczących wykorzystania i rozpowszechniania zasobów informacyjnych oraz inicjatywach i regulacjach prawnych mających wpływ na środowisko biblioteczne i użytkowników bibliotek.