Babin

Budowanie silnych relacji z użytkownikami jest jednym z kluczowych działań bibliotek w czasach szybkiego rozwoju technologicznego, mającego istotny wpływ na zachowania (także informacyjne) i sposób komunikowania się ludzi. Na znaczeniu zyskuje współpraca bibliotekarzy z użytkownikami, umożliwiająca odpowiedni rozwój usług i serwisów bibliotecznych, dostosowany do społecznych oczekiwań. Dynamicznie zmieniające się potrzeby czytelników sprawiają, że bibliotekarze muszą na nowo potwierdzać i przedefiniowywać swoje role. Z biernych dostawców informacji stają się edukatorami w dziedzinie informacji, często zaangażowanymi w działalność naukową i edukacyjną macierzystej instytucji.

Pedagodzy i metodycy od lat zastanawiają się jak walczyć z popularnym stereotypem, zgodnie z którym płeć piękna nie ma predyspozycji i uzdolnień w zakresie nauk ścisłych, a informatyka to zajęcie wyłącznie dla mężczyzn. Badania oraz różne eksperymenty edukacyjne dowodzą, że proste zabiegi, takie jak modyfikacja zasad organizacji lekcji, zmiana nastawienia nauczycieli, często z góry definiujących odmienne role i zadania dla uczniów i uczennic, czy też tworzenie klas lub warsztatów informatycznych wyłącznie dla dziewcząt, ułatwiają znacznie wyrównywanie szans edukacyjnych między obu płciami, a zapewnienie środowiska bez męskiej konkurencji i docinków ze strony kolegów pozwala dziewczynom odzyskiwać wiarę w swoje możliwości i osiągać bardzo dobre rezultaty w dziedzinach uważanych do niedawna za typowo męskie. W artykule przybliżono tworzone zgodnie z tym podejściem, przyjazne dziewczętom, oddolne inicjatywy i programy nauczania inżynierii, programowania i nowych technologii, realizowane w Stanach Zjednoczonych i kierowane do uczennic szkół podstawowych i średnich.

Kodeks etyki ALA (American Library Association) wyszczególnia podstawowe wartości, jakimi powinni się kierować pracownicy bibliotek oraz etyczne zalecenia i wskazówki dotyczące zasad zachowania w złożonych sytuacjach, nie rozstrzyga jednak precyzyjnie jak powinni postępować bibliotekarze w sytuacji konfliktu zawodowych wartości, pozostawiając tę kwestię ich indywidualnym wyborom. Jedną z płaszczyzn takiego konfliktu jest udostępnianie e-książek w bibliotekach akademickich. W artykule przybliżono związane z tym etyczne dylematy, wynikające z kolizji zawodowych pryncypiów, i omówiono różne (zarówno etyczne, jak i mniej etyczne) opcje postępowania w takich przypadkach. Zaliczono do nich m.in. wyzwania związane z obsługą użytkowników spoza uczelni, zapewnianiem wysokiej jakości usług przy jednoczesnym poszanowaniu praw własności intelektualnej oraz równoważeniem potrzeb bieżących użytkowników i potrzeb przyszłych pokoleń

Popularność portali społecznościowych na całym świecie stale rośnie, podobnie jak ich wpływ na wiele aspektów życia codziennego. Badaniem tego fenomenu w najróżniejszych kontekstach (m.in. z punktu widzenia zarządzania własnym wizerunkiem, relacji społecznych, struktur sieci, zastosowań edukacyjnych, zachowań użytkowników, czy kwestii prywatności) zajmuje się też coraz więcej naukowców z różnych dyscyplin, w tym tych związanych z bibliotekoznawstwem. Autorzy postanowili dokonać systematycznego przeglądu anglojęzycznego piśmiennictwa z lat 2006 (daty pojawienia się pierwszej publikacji na ten temat) – 2012, poświęconego sposobom adaptacji serwisu Facebook przez biblioteki i bibliotekarzy, identyfikując tematy najczęściej poruszane w literaturze i przedstawiając własne rekomendacje dotyczące dalszych kierunków badań.

W artykule omówiono zmiany podejścia do literatury dziecięcej i młodzieżowej we francuskim szkolnictwie i dokonano krótkiego przeglądu rodzaju lektur zalecanych w kolejnych okresach powojennych przez ministerialne programy nauczania w przedszkolach, szkołach podstawowych i średnich oraz omówiono główne tendencje w programach wyższych uczelni na kierunkach kształcących nauczycieli języka ojczystego.

Wertykalność oraz powiązane z nią figury są powszechnie używane jako przestrzenne metafory mające wyrażać hierarchię odnoszoną do informacji i wiedzy. Przenośnie te znajdują także odzwierciedlenie w architekturze bibliotecznej. Wiele bibliotek zbudowano w formie wież lub wysokich, wielopoziomowych struktur, przeobrażając utopijne idee dotyczące uniwersalnych systemów organizacji informacji w język architektury i tworząc wzajemne powiązanie między intelektualnym dorobkiem ludzkości i przestrzenią. W artykule przeanalizowano, na przykładach konkretnych obiektów powstałych w ciągu ostatniego stulecia, różne sposoby symbolicznego wyrażania pionowego wymiaru wiedzy w budownictwie bibliotecznym i różne podejścia do przestrzennej prezentacji i interpretacji poglądów dotyczących konstrukcji, dekonstrukcji lub rekonstrukcji systemów językowych i informacyjnych.

Szkoły wyższe w Wielkiej Brytanii, podobnie jak wiele instytucji edukacyjnych na całym świecie, polegają w coraz większym stopniu na zasobach cyfrowych jako platformie umożliwiającej zapewnienie studentom bezpośredniego dostępu do materiałów niezbędnych w procesie nauczania, jednak mimo przeznaczania coraz większej części budżetów na e-książki i e-czasopisma, biblioteki naukowe nadal nie są w stanie pozwolić sobie na zakup pełnego zakresu treści pożądanych przez użytkowników. W artykule przybliżono bieżące strategie i praktyki dostarczania i wypożyczania źródeł elektronicznych w brytyjskim sektorze szkolnictwa wyższego oraz wyzwania związane z dostarczaniem dokumentów elektronicznych i dzieleniem się e-książkami i e-czasopismami w ramach wypożyczeń międzybibliotecznych, na przykładzie doświadczeń King’s College London.

Narzędzia do tworzenia wirtualnych kolekcji i wystaw online pozwalają bibliotekom, archiwom, galeriom i muzeom na zapewnianie, powszechnego dostępu do materiałów które cieszą się dużą popularnością lub z różnych względów (zły stan, unikalny charakter, wartość historyczna itp.) nie mogą być wypożyczane. Wybór odpowiedniego systemu zależy od potrzeb oraz możliwości danej instytucji. W bibliotekach Indiana University (BIU) szukano rozwiązania, które byłoby alternatywą zarówno dla stron koncentrujących się na wyspecjalizowanych kolekcjach, o funkcjonalności nieprzydatnej dla innego typu zasobów, jak i dla serwisów o charakterze repozytoriów, skupionych na formacie lub typie treści, bez uwzględniania kontekstu i znaczenia zasobów. Zdecydowano się na wybór systemu Omeka – darmowego oprogramowania o otwartym kodzie źródłowym do budowy cyfrowych archiwów i publikowania online, rozwijanego w Roy Rosenzweig Center for History and New Media (George Mason University) i przeznaczonego dla instytucji, które nie mają dużych budżetów i odpowiedniej liczby personelu technicznego.

Navy eReader Device – w skrócie NeRD, to nowy, wyposażony w liczne zabezpieczenia, zamkniety czytnik e-książek stworzony na potrzeby Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych przez firmę Findaway World (producenta Playaway – znanego amerykańskim bibliotekom odtwarzacza audio), w ramach programu bibliotecznego Marynarki (Navy General Library Program). Pierwsze 365 egzemplarzy tego urządzenia trafiło do floty podwodnej w zeszłym miesiącu. Są one wyposażone fabrycznie w pakiet 300 starannie dobranych i zaaprobowanych przez centralę tytułów (bestsellery, literatura popularna oraz materiały szkoleniowe i treści z programu czytelnictwa Szefa Operacji Morskich) i mają umożliwić marynarzom służącym poza Stanami Zjednoczonymi, w jednostkach, gdzie papierowe książki są ściśle limitowane i zabronione jest używanie własnych urządzeń elektronicznych, dostęp do biblioteki wojskowej i szansę na lekturę i relaks. Pojawienie się NeRD wzbudziło zainteresowanie nie tylko w kręgach wojskowych, lecz m.in. również w sektorze edukacyjnym.

W 2011 roku australijski rząd przedstawił, określany jako przełomowy, projekt rozwoju Narodowej Szerokopasmowej Sieci (National Broadband Network – NBN), mający zapewnić wszystkim Australijczykom dostęp do Internetu i usług telefonicznych (zob. BABIN 2012/3/104). Wraz z rozszerzaniem się zasięgu NBN władze Australii nasiliły apele kierowane do instytucji kultury o udostępnianie online należących do nich zasobów. W 2012 roku na „otwieranie” kolekcji z budżetu państwa przeznaczono 39,3 mln dolarów. W rzeczywistości okazało się jednak, że pełne korzystanie z możliwości stwarzanych przez NBN jest ograniczane czynnikami ekonomicznymi, technologicznymi i prawnymi. Te ostatnie dotyczą prawa autorskiego, którego zapisy hamują upowszechnianie zasobów online.