Babin

Materiały powstałe w formie cyfrowej (ang. born-digital), trafiające w olbrzymiej liczbie do archiwów i zbiorów dziedzinowych, stanowią nowe i złożone wyzwanie dla archiwistów, bibliotekarzy i osób odpowiedzialnych za zarządzanie rekordami, a ponieważ niemal wszystkie współcześnie powstające dokumenty mają wyłącznie postać elektroniczną, instytucje dziedzictwa kulturowego starają się opracować i wdrażać praktyczne zasady przyjmowania, selekcji, opracowania i udostępniania tego typu zasobów. Przy pozyskiwaniu np. wieloterabajtowych dysków twardych z różnego typu zawartością, trudno zdecydować, od czego zacząć sortowanie, identyfikację i wybór treści z urządzenia, a problemy stwarzać może nawet wybór odpowiednich narzędzi cyfrowej archiwizacji. Aby przybliżyć instytucjom ochrony dziedzictwa możliwe i dostępne opcje techniczne oraz ułatwić im formalizację lokalnej polityki archiwizacyjnej i wdrożenie produktywnych procedur, autorzy przeprowadzili sondaż, mający pomóc ustalić, jak biblioteki i archiwa w Stanach Zjednoczonych radzą sobie z zalewem cyfrowych mediów i jakie rekomendacje można zebrać w tym zakresie od doświadczonych cyfrowych bibliotekarzy i archiwistów.

Projekty integracji cyfrowych zasobów dziedzictwa kulturowego zakładają udział i współpracę wielu różnych instytucji kultury, przyjmujących na siebie określone zadania. Wymagają też koordynacji pod nadzorem różnych jednostek świadczących usługi publiczne: organów rządowych, placówek kulturalnych i organizacji społecznych. Istotnym aspektem budowy efektywnego modelu zarządzania i współdziałania w ramach takich inicjatyw jest jednoznaczne określenie relacji między ich poszczególnymi partnerami oraz wyznaczenie ich funkcji i celów działania. Jest to też kluczowy czynnik warunkujący dobre funkcjonowanie i udaną realizację poszczególnych przedsięwzięć. W artykule omówiono wyniki badania poświęconego określeniu oczekiwań partnerów projektów wobec przydzielanych i pełnionych ról. Odwołano się w nim do pojęć i koncepcji z teorii ról społecznych i bazującej na nich, wcześniejszej pracy autorów, w której analizowano role instytucji członkowskich w projektach integracji cyfrowych zasobów kultury bibliotek, muzeów i archiwów (BMA) oraz zależności między ich modelami organizacyjnymi, misjami i funkcjami.

Archiwistyka nie jest w Czechach traktowana jako samoistna dziedzina naukowa i praktyczna. Odbija się to negatywnie na prestiżu zawodu, badaniach naukowych, przygotowaniu i efektach pracy archiwistów. Zdaniem autora konieczne jest powołanie Instytutu Archiwistyki – instytucji, która koordynowałaby wszystkie zakresy pracy placówek archiwizacyjnych podlegających różnym resortom.

W artykule omówiono wyniki pierwszego ogólnokrajowego sondażu analizującego praktyki i metody organizacji działań związanych z ochroną tradycyjnych zasobów oraz treści cyfrowych w greckich bibliotekach i archiwach. Badanie miało uzupełnić luki w dokumentacji poświęconej problemom zabezpieczenia zbiorów bibliotecznych i archiwalnych, zwłaszcza w odniesieniu do materiałów w tradycyjnych formatach (którym, w związku z szybkim rozwojem kolekcji cyfrowych poświęca się obecnie stosunkowo mniej uwagi). Zebrane dane miały również pomóc w ocenie podejmowanych w tym zakresie działań i przygotować podstawy do opracowania narodowej strategii zarządzania ochroną i konserwacją zasobów greckich instytucji kultury.

W świecie zdominowanym przez szybki rozwój ICT, instytucje informacyjne, takie jak biblioteki, muzea i archiwa (BMA), muszą się mierzyć z różnego typu wyzwaniami, związanymi ze zmianą ich funkcji i koniecznością wprowadzania nowych usług i procedur opracowywania, dystrybucji i przechowywania zasobów, oraz przedefiniowaniem tradycyjnych ról i zasad funkcjonowania. Ponieważ każdy, nawet prosty proces zmian w danej organizacji angażuje wiele osób, poznanie związanych z nim odczuć i opinii pracowników oraz wykorzystanie ich wiedzy do planowania i kierowania przyszłym działaniami jest konieczne by móc osiągnąć zakładane cele transformacji. Na podstawie wyników badania przeprowadzonego wśród personelu chorwackich placówek sektora publicznego, w artykule omówiono sposób postrzegania przez pracowników BMA zmian organizacyjnych, technologicznych, kadrowych, dotyczących miejsca i warunków pracy oraz świadczonych usług, a także różnych aspektów zarządzania zmianą. Poddano również ocenie stopień implementacji w tym sektorze teorii i praktyki planowania i kontroli wprowadzanych modyfikacji.

Ze względu na swój potencjalny wpływ na jednostki i organizacje, satysfakcja zawodowa jest jednym z najczęściej analizowanych aspektów pracy, a z większości poświęconych jej badań wynika, że oddziałuje ona pozytywnie na zachowania i zaangażowanie personelu, oraz ich wydajność, ma także pozytywne konsekwencje dla jakości życia zawodowego i osobistego. Zadowolenie z pracy w przypadku pracowników sektora informacyjnego, zależy od wielu czynników, w tym sytuacji społeczno-politycznej i gospodarczej w danym kraju, gdyż w czasie kryzysu cięcia budżetowe dotykają najbardziej organizacje finansowane z pieniędzy publicznych, a jednocześnie, w tym okresie, zwiększa się zapotrzebowanie na usługi instytucji informacyjnych oraz zakres ich obciążeń. Kryzys w Grecji w poważny sposób zmienił strukturę społeczną oraz poziom zatrudnienia i wynagrodzeń zarówno w placówkach państwowych, jak i prywatnych, w sytuacji tej tym bardziej istotne stało się optymalne wykorzystanie dostępnych środków i zasobów ludzkich. Artykuł poświęcono omówieniu czynników kształtujących satysfakcję z pracy specjalistów informacyjnych z greckich bibliotek akademickich, specjalnych, szkolnych i publicznych, archiwów i prywatnych instytucji.

Brytyjskie biblioteki, archiwa i muzea angażują się w coraz większym stopniu w projekty cyfrowej ochrony (CO) swoich zbiorów, z których rosnącą część stanowią materiały elektroniczne. Większość badań poświęconych dygitalizacji i cyfrowej archiwizacji dóbr kultury koncentruje się na analizie technicznych aspektów zachowania cyfrowych obiektów, mniej uwagi poświęca się natomiast kwestiom doboru cyfrowych materiałów do zabezpieczenia. W artykule skupiono się na analizie społecznego kontekstu procesów doboru mających podlegać ochronie zasobów, a zwłaszcza identyfikacji zainteresowanych nimi w Wielkiej Brytanii podmiotów i określeniu, w jaki sposób ich role, tradycje i zakres odpowiedzialności oraz wzajemne relacje mogą wpływać na praktyki archiwizacyjne i decyzje dotyczące wybieranych treści.

Narzędzia do tworzenia wirtualnych kolekcji i wystaw online pozwalają bibliotekom, archiwom, galeriom i muzeom na zapewnianie, powszechnego dostępu do materiałów które cieszą się dużą popularnością lub z różnych względów (zły stan, unikalny charakter, wartość historyczna itp.) nie mogą być wypożyczane. Wybór odpowiedniego systemu zależy od potrzeb oraz możliwości danej instytucji. W bibliotekach Indiana University (BIU) szukano rozwiązania, które byłoby alternatywą zarówno dla stron koncentrujących się na wyspecjalizowanych kolekcjach, o funkcjonalności nieprzydatnej dla innego typu zasobów, jak i dla serwisów o charakterze repozytoriów, skupionych na formacie lub typie treści, bez uwzględniania kontekstu i znaczenia zasobów. Zdecydowano się na wybór systemu Omeka – darmowego oprogramowania o otwartym kodzie źródłowym do budowy cyfrowych archiwów i publikowania online, rozwijanego w Roy Rosenzweig Center for History and New Media (George Mason University) i przeznaczonego dla instytucji, które nie mają dużych budżetów i odpowiedniej liczby personelu technicznego.

Wykorzystanie pracy wolontariuszy w amerykańskich bibliotekach i archiwach jest szeroko rozpowszechnioną praktyką, zazwyczaj też obie strony tej relacji wynoszą z niej określone korzyści (wymiana nieodpłatnie świadczonych usług w zamian za doświadczenie zawodowe). W przypadku tych instytucji można zazwyczaj mówić o dwóch formach wolontariatu: praktykach i stażach oraz pomocy oferowanej przez ochotników. Efektywne wykorzystanie takiej darmowej siły roboczej, zarówno sporadycznie, regularnie jak i programowo wymaga dobrego planowania i sformalizowania celów i oczekiwań współpracy, gdyż w przeciwnym wypadku może skutkować ona jedynie stratą czasu i zasobów i wolontariuszy i archiwów. W artykule omówiono różne sposoby posiłkowania się tego typu pracownikami w archiwistyce, różne kategorie wolontariuszy oraz zalety i koszty angażowania się w wolontariat z punktu widzenia instytucji i indywidualnych osób.

Artykuł poświęcono sposobom dokumentowania i badania w północnoamerykańskich bibliotekach i archiwach ruchów dysydenckich z krajów Europy Środkowo-Wschodniej (głównie z ZSRR, Polski i dzisiejszej Ukrainy), działających w powojennych latach istnienia Związku Radzieckiego. Omówiono w nim wyzwania związane z identyfikacją, gromadzeniem, przechowywaniem i udostępnianiem różnego typu podziemnych wydawnictw i tzw. literatury drugiego obiegu oraz archiwalnych i prywatnych dokumentów osób zaangażowanych w działalność antykomunistyczną w latach 1950-1980 a także metody organizacji tego typu materiałów.