Babin

Środowisko biblioteczne od lat debatuje nad sensem udostępniania w bibliotekach literatury popularnej, określanej niegdyś mianem „śmieciowej” lub brukowej, próbując określić, czy książki tego typu powinny być w ogóle gromadzone przez biblioteki publiczne, a jeśli tak – czy należy je włączać lektur polecanych przez bibliotekarzy (por. BABIN 2009/4/251). Powieści z kręgu kultury masowej nie traktuje się też zwykle jako istotnego elementu polityki kształtowania zbiorów, mimo że stanowią większość dokonywanych przez dorosłych wypożyczeń, a jednym z głównych zarzutów wobec literatury popularnej jest zarzut eskapizmu, czyli jej oderwania od realiów, a przy tym skłaniania czytelników do ucieczki od prawdziwego życia w świat iluzji i imaginacji. W artykule, skierowanym głownie do bibliotekarzy zajmujących się doradztwem czytelniczym, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, krytycznie omówiono różne teorie i koncepcje eskapizmu w czytaniu dla przyjemności, naświetlając różne aspekty tego zjawiska i podejmując próbę przedstawienia uznawanych za eskapistyczne zachowań w bardziej pozytywnym świetle oraz przedefiniowania pojęcia literatury eskapistycznej.

Omówiono uruchomiony w 2003 r. projekt Inspire, którego celem jest wspomaganie permanentnego kształcenia obywateli i tworzenie społeczeństwa informacyjnego poprzez stymulowanie współpracy bibliotek różnego typu, podległych różnym resortom. Projektem zarządza rada, złożona z przedstawicieli zainteresowanych instytucji i bibliotek. Inspire obejmuje biblioteki, instytucje edukacyjne i ośrodki ustawicznego kształcenia (lokalne, regionalne i krajowe) na terenie Anglii, Szkocji, Walii i Irlandii Północnej. W programie uczestniczy 3950 bibliotek branżowych i gminnych, 90% bibliotek akademickich, 95% – publicznych, 80 bibliotek medycznych (lub skoncentrowanych na propagowaniu edukacji zdrowotnej) i ponad 100 specjalnych (w tym biblioteki kościelne i anarchistyczne).

W artykule, na podstawie analizy literatury przedmiotu i doświadczeń brytyjskich bibliotekarzy, przedstawiono listę dobrych praktyk dla bibliotek publicznych, pomocnych przy świadczeniu usług bezdomnym. W Wielkiej Brytanii jest ponad 400 tys. takich osób, przy czym kategoria ta obejmuje nie tylko ludzi żyjących na ulicy, ale też w hostelach, schroniskach, na squatach, u krewnych czy znajomych. Wg przywołanych źródeł, biblioteki mogą służyć tej grupie, dostarczając m.in. dostępu do Internetu oraz informacji nt. możliwości znalezienia miejsca zamieszkania, zatrudnienia, edukacji, opieki nad dziećmi, czy ochrony zdrowia, a przeszkody utrudniające bezdomnym korzystanie z bibliotek wynikają z rozwiązań instytucjonalnych (np. wymóg przedstawienia dokumentów i potwierdzonego adresu zamieszkania) i z negatywnego nastawienia do nich personelu placówek.

Artykuł dotyczy otwartych bibliotek, a dokładniej kompleksowego rozwoju biblioteki 2.0, w tym – szerszego włączania użytkownika w rozwój bibliotek publicznych i zarządzania nimi w ramach modelu demokracji uczestniczącej. Wykorzystano w nim wnioski z pracy dyplomowej autorki pn. Otwarte Biblioteki w budżecie partycypacyjnym .

QR Code (skrót od ang. Quick Response) to kwadratowy, dwuwymiarowy kod kreskowy, pozwalający na zakodowanie znacznie większej liczby znaków niż w tradycyjnych, linearnych kodach kreskowych, na 10-krotnie mniejszej powierzchni. Kody takie, z najróżniejszego typu zaszyfrowanymi informacjami, mogą być odczytywane m.in. przez telefony komórkowe z wbudowanymi aparatami, odpowiednim oprogramowaniem i zainstalowanym czytnikiem. Są wykorzystywane głównie w handlu, systemach logistycznych, przy kontroli produkcji i transakcjach finansowych, można też dzięki nim w prosty sposób korzystać z zasobów internetowych (zeskanowany kod QR odsyła użytkownika do określonego adresu URL). Również biblioteki zaczęły wdrażać tę nienową już, ale znajdującą coraz to nowe zastosowania technologię na potrzeby różnego typu działań i operacji. W artykule, odwołując się do przykładów bibliotek akademickich ze Stanów Zjednoczonych, przedstawiono, w jaki sposób w instytucjach tych korzysta się obecnie z tej metody komunikacji (por. babin.bn.org.pl/?p=500).

Na Uniwersytecie Florydy (UF) serwis Facebook wykorzystywany jest od 2008 r. jako narzędzie wspierające prowadzenie zajęć online z metod wyszukiwania informacji w bibliotece, przeznaczonych dla studentów Honors Program (program dla uzdolnionej młodzieży).

Bibliotekoznawstwo i informacja naukowa (BIN) od lat borykają się z problemem mało pozytywnego odbioru tej branży w codziennej prasie i potocznej świadomości. W artykule przedstawiono wyniki badania poświęcono wizerunkowemu problemowi BIN z punktu widzenia badań kulturoznawczych. W jego ramach poddano jakościowej i ilościowej analizie treść ponad 300 artykułów poświęconych BIN z lat 1987-2004, z najbardziej poczytnego słoweńskiego dziennika Delo, próbując ustalić sposoby prezentacji tego zawodu w środowisku bibliotecznym i poza nim oraz działania podejmowane na rzecz poprawy wizerunku BIN w kontekście kulturowym i społecznym.

Zwiększająca się stale popularność różnego rodzaju bezprzewodowych narzędzi komunikacyjnych, wzrost możliwości telefonów komórkowych, coraz lepsza infrastruktura telekomunikacyjna, szerokie rozpowszechnienie lokalnych sieci WiFi oraz stale doskonalone oprogramowanie dla urządzeń korzystających z platform mobilnych powodują, że urządzenia te stają się integralnym składnikiem systemu kształcenia uniwersyteckiego, studiowania i badań naukowych. Celem bibliotek akademickich staje się „wszechobecność” – zapewnienie usług i informacji w systemie 24/7 tzn. dostępnych online przez całą dobę, każdego dnia i z każdego miejsca.

W Gabinecie Studiów Informacyjnych i Bibliotekoznawstwa przy Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Masaryka w Brnie (KISK FF UK) powstaje portal wiedzy dla bibliotekarzy i pracowników informacji Knihovna.cz (Biblioteka.cz), który ma służyć jako efektywna platforma komunikacji, dzielenia się źródłami oraz e-learningu. Ma sprzyjać współpracy między bibliotekami oraz ośrodkami akademickimi oraz przyczyniać się do rozwoju ww. kierunku studiów za pomocą nowoczesnych technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Przede wszystkim jednak powinien on ułatwiać transfer wiedzy z różnych środowisk oraz zapewnić bibliotekarzom, specjalistom od informacji, studentom i nauczycielom akademickim równoległy dostęp do elektronicznych materiałów dydaktycznych.

Bieżąca trudna sytuacja gospodarcza i klimat polityczny zmuszają biblioteki publiczne do przedefiniowywania swoich ról i udowadniania zasadności dalszego finansowania i utrzymywania tych placówek, mimo że liczba ich użytkowników w czasach kryzysu znacząco wzrasta. Instytucje te korzystają z różnych metod pomiaru własnej rentowności i wartości swoich usług, szukając wymiernych wskaźników, pozwalających na zademonstrowanie politykom tego, jak istotną funkcję pełnią dla lokalnych społeczności i jakie korzyści (także w wymiarze finansowym) płyną z inwestowania w nie pieniędzy podatników.