Babin

Biblioteki i bibliotekarze są twórcami i odbiorcami projektów graficznych, niezależnie od tego, czy są tego świadomi czy nie. Wiele bibliotek tworzy własną grafikę służącą celom marketingowym oraz prezentacji różnych programów, usług, wydarzeń itp. Skuteczna komunikacja w bibliotekach jest powiązana z odpowiednią oprawą graficzną. Pomimo znaczenia tej strefy funkcjonowania bibliotek jest ona niezwykle rzadko poruszana w literaturze z zakresu BIN.

Status indeksowania przedmiotowego w krajach niemieckiego i angielskiego obszaru językowego jest różny, zwłaszcza w środowisku bibliotek szkół wyższych. W pierwszym obszarze, do katalogowania rzeczowego i formalnego wyznacza się zazwyczaj odrębnych pracowników, a każdy z bibliotekarzy zajmujących się indeksowaniem zawartości treściowej (niem. Fachreferenten) opisuje jedynie tytuły z dziedziny, w której się specjalizuje. W krajach anglosaskich ci sami pracownicy są natomiast odpowiedzialni zarówno za opracowanie formalne, jak i rzeczowe. Autorka postanowiła sprawdzić czy różnice dotyczące sposobów definiowania zadań bibliotekarzy w omawianych regionach będą miały wpływ na ich stosunek do katalogowania przedmiotowego jako takiego, a w szczególności do realizacji tego zadania w formie zautomatyzowanej.

Humanistyka cyfrowa (HC) ma od ponad dekady znaczący wpływ na pejzaż akademicki, trudno jednak znaleźć jej powszechnie akceptowalną definicję, czy też sposób określenia granic. W artykule traktowana jest nie jako dział badań, dziedzina wiedzy czy metodologia, lecz jako zbiorowe pojęcie opisujące szereg zjawisk i interakcji na styku badań humanistycznych i cyfrowych technologii, odnoszone też do naukowej wspólnoty wartości, działań i praktyk, zaangażowanej w realizację różnego typu projektów, związanych m.in. z prezentacją i upowszechnianiem humanistyki w sieci, tworzeniem cyfrowych zasobów naukowych oraz platform i narzędzi badawczych dla humanistów. Od początków istnienia HC, duży wkład w jej rozwój miały biblioteki i bibliotekarze, współpracując ze środowiskiem naukowym w ramach programów digitalizacji, analizy tekstu, zarządzania informacją, zapewniania przestrzeni do badań, czy otwartego dostępu do naukowych publikacji i wyników badań. Mimo to, środowisko biblioteczne nie jest nadal zdecydowane, jak należy wspierać badania HC i jak reagować na stałe poszerzanie zakresu wykorzystywanych w niej metod i technik oraz na oczekiwania coraz większej liczby związanych z tym nurtem badaczy.

W artykule omówiono czynniki decydujące o prestiżu danego zawodu, w tym także zawodu bibliotekarza: zewnętrzne (społeczno-gospodarczy poziom rozwoju kraju, sytuacja demograficzna, regulacje prawne itp.), wewnętrzne (struktura organizacyjna instytucji, jej cele, zaawansowana technologia), obiektywne (organizacja pracy, jej charakter, kultura organizacyjna) i subiektywne (warunki pracy, płace, dyscyplina itp.) oraz powody dla których młodzi ludzie mogą decydować się na pracę w bibliotekach.

Właściwy dobór pracowników w znacznym stopniu decyduje o sukcesie biblioteki, przy czym w procesie rektutacji nie zawsze sprawdzają się tradycyjne metody, takie jak rozmowy kwalifikacyjne, testy, ankiety itp. Autorka proponuje osobom starającym się o pracę w bibliotece stworzenie własnego środowiska sieciowego, wspomagającego ich dokształcanie się i rozwój zawodowy, a osobom przyjmującym ich do pracy – korzystanie z analizy sieci przy wszechstronnej ocenie kandydatów.

Wszystkie biblioteki akademickie, niezależnie od ich rozmiaru, misji, zasobów finansowych czy wielkości obsługiwanej populacji, muszą radzić sobie z naciskami dotyczącymi dostosowywania się do zachodzących w społeczeństwie zmian i wprowadzania w szybkim tempie innowacji, a głównymi czynnikami wymuszającymi inicjowanie takich działań są statyczne lub kurczące się budżety oraz szybki i nieprzewidywalny rozwój technologii, i ich wpływ na usługi i zbiory. W warunkach ograniczeń finansowych, liderzy bibliotek muszą podejmować mądre i świadome decyzje dotyczące sposobów adaptacji i wdrażania nowości. Aby ułatwić im to zadanie i sprawdzić potencjalne sposoby radzenia sobie z presją i wymogami transformacji, a także określić obszary dalszych badań, autor przeanalizował angielskojęzyczne piśmiennictwo poświęcone bibliotekom akademickim i innowacjom i omówił wnioski z dokonanego przeglądu.

W artykule przybliżono krótko koncepcje biblioteki jako miejsca spotkań ułatwiającego użytkownikom nie tylko konsumpcję informacji i technologii, ale również samodzielny wkład w produkcję wiedzy, wspólną realizację różnego typu projektów i rozwój własnej kreatywności; przeanalizowano też w tym kontekście powody szybkiej ekspansji ruchów DIY (zrób to sam) w środowisku bibliotecznym i zainteresowania użytkowników i bibliotekarzy rozwojem przestrzeni dla twórców, projektantów, programistów i majsterkowiczów, czyli warsztatów makerspace, hackerspace (zob. babin.bn.org.pl/?p=2369, babin.bn.org.pl/?p=3391), czy FabLab. Omówiono także nowy fenomen mobilnych bibliotecznych laboratoriów i projekt pierwszej mobilnej biblioteki FabLab w Europie, koncentrując się prezentacji zrównoważonego modelu jej finansowania i rozwoju.

W artykule omówiono, na konkretnym przykładzie, narzędzie prognozowania – foresight wykorzystane w celu ustalenia głównych modeli biblioteki publicznej przyszłości. Projektowanie foresight pomaga nie tylko przewidywać przyszłość, ale również ją tworzyć i polega na stworzeniu długoterminowej wizji rozwoju danej instytucji, głównie drogą otwartej, ukierunkowanej dyskusji dotyczącej priorytetów, sposobów działania czy kierunków rozwoju technologii, oraz scenariuszy przyszłych osiągnięć

Szybka ekspansja technologii informacyjnych ma znaczenie dla rozwoju wszystkich organizacji, jednak niewiele z nich uległo transformacjom na tak dużą skalę jak biblioteki i ośrodki informacyjne, w których wpływ technologii widoczny jest we wszystkich sferach działalności – od gromadzenia, przez katalogowanie i udostępnianie informacji, po badania, promocję, współpracę i edukację online. W artykule omówiono wyniki badania sprawdzającego postawy dyrektorów bibliotek akademickich w Stanach Zjednoczonych wobec zarządzania zmianą. Jako punkt odniesienia wykorzystano w nim koncepcję czterech ram poznawczych (strukturalnych, związanych z zasobami ludzkimi, politycznych oraz symbolicznych) L.G. Bolmana i T.E. Deala (1984, 1991, 1997, 1999, 2003, 2008), służących do analizy procesu zarządzania organizacjami. Badano w nim również wpływ czynników demograficznych, cech bibliotek i zmiennych odnoszących się do kapitału ludzkiego na wykorzystywane podejścia do zarządzania zmianą, przeprowadzając w tym celu analizę regresji.

W artykule przedstawiono krótko stan słowackiego bibliotekarstwa oraz omówiono strategiczny plan i pożądane kierunki jego rozwoju w najbliższym pięcioleciu.