Babin

Autorzy artykułu, na podstawie literatury przedmiotu i badań sondażowych przeprowadzonych w Bibliotece Centrum Pompidou (Bibliothèque Publique d’Information du Centre Pompidou – BPI), omawiają problemy ludzi z najuboższych warstw społecznych, korzystających we Francji z bibliotek publicznych. Analizują również, czy biblioteka otwarta dla wszystkich (zasada przyświecająca twórcom BPI) może służyć nie tylko jako miejsce dostępu do wiedzy i kultury, lecz również przestrzeń oferująca możliwość kontaktów społecznych i nauki postaw obywatelskich, a także szanse na odwrócenie procesu marginalizacji najuboższych.

Piśmiennictwo poświęcone dostosowywaniu bibliotek i miejsc użyteczności publicznej do potrzeb osób niepełnosprawnych koncentruje się głównie na zapewnianiu zgodności z prawnie określonymi wymogami dostępności – w Stanach Zjednoczonych kwestie te reguluje m.in. ustawa Americans with Disabilities Act (ADA). Wg autorki, podejścia normatywne, programy modernizacji i usługi skierowane na obsługę osób z określonego typu niepełnosprawnością są mniej efektywne i sprzyjają w mniejszym stopniu społecznej integracji i wyrównywaniu szans, niż wdrażanie zasad projektowania uniwersalnego (ang. Universal Design) na wszystkich etapach projektów: od wstępnego planowania po końcowe efekty. Architektoniczną koncepcję Universal Design stworzył poruszający się na wózku amerykański architekt Ronald L. Mace, a zakłada ona obecnie projektowanie nie tylko przestrzeni, ale też produktów (w tym oprogramowania) i usług w sposób poprawiający ich funkcjonalność dla możliwie największego grona odbiorców, a nie tylko osób identyfikowanych jako niepełnosprawne, i spełniający oczekiwania ludzi w każdym wieku i niezależnie od ich kondycji psychofizycznej, czy pochodzenia. W artykule omówiono założenia tego podejścia oraz możliwe obszary, w których może być użyteczne, przedstawiono też przykłady adaptacji jego standardów w kilku amerykańskich bibliotekach publicznych.

Niewidomi i niedowidzący młodzi ludzie we Francji mogą współcześnie korzystać z wielu możliwości dostępu do wiedzy i kultury – książek audio, publikacji z dużym drukiem oraz wszelkiego rodzaju dokumentów cyfrowych, dostępnych przy użyciu dodatkowych urządzeń przetwarzających pismo na syntetyczny głos lub tekst w alfabecie Braille’a. W artykule omówiono wszystkie te możliwości, stwierdzając, że mają one ograniczenia – książki mówione nie pozwalają na ich wertowanie i nawigację zaś formaty cyfrowe oferują często wiedzę fragmentaryczną i nieuporządkowaną. Jedyną spójną formą stanowiącą klucz do integracji wiedzy szkolnej i specjalistycznej jest książka wydawana w alfabecie Braille’a. We Francji są to głównie podręczniki i poradniki.

W sieci dostępnych jest wiele darmowych mobilnych aplikacji o zastosowaniach edukacyjnych, które bibliotekarze mogą polecać swoim użytkownikom, takich jak oprogramowanie do odczytu ebooków, komunikacji, robienia notatek, tworzenia odsyłaczy, bibliografii, czy różnego typu treści. Autorka skoncentrowała się w tekście na omówieniu najlepszych, wyszukanych i przetestowanych przez nią bezpłatnych słowników języka angielskiego, przeznaczonych dla posiadaczy urządzeń mobilnych i wartych jej zdaniem rekomendacji.

Ponieważ Francja szybko się starzeje (szacuje się, że w 2060 w roku ok. 23 mln jej obywateli będzie w wieku ponad 60 lat), polityka społeczna francuskiego rządu nastawiona jest od kilku lat na aktywizację seniorów. Założono, że biblioteki publiczne powinny w coraz większym stopniu świadczyć usługi dla tej grupy ludności. W artykule, na podstawie bogatej literatury przedmiotu, w tym uwzględniającej wyniki różnych sondaży przeprowadzanych przez ministerstwo kultury oraz Instytut Gerontologii, szeroko przedstawiono problematykę związaną z obsługą biblioteczną starszych osób we Francji.

Usługi dla dzieci są obecnie traktowane priorytetowo w skali globalnej, jako element strategii poprawy efektywności systemu edukacji i podnoszenia poziomu umiejętności czytania, rośnie też rozumienie znaczenia, jakie ma okres pierwszych 5 lat życia dla intelektualnego, społecznego, i emocjonalnego rozwoju człowieka, jak i zainteresowanie tym etapem w badaniach z zakresu psychologii, pedagogiki, polityki społecznej, pomocy społecznej i neuropsychologii. Oferta instytucji publicznych dla lokalnych społeczności zależy od programów politycznych partii rządzących, a polityczne aspekty kwestii dotyczących opieki nad rodziną i dziećmi są bardzo złożone. W artykule przeanalizowano, odwołując się do doświadczeń Wielkiej Brytanii, niektóre z wyzwań związanych ze świadczeniem usług bibliotecznych dla najmłodszych.

Obecni studenci wychowali się w erze zalewu informacji dostępnych na wyciągnięcie ręki, o dowolnej porze dnia i nocy, a przy ich wyszukiwaniu wybierają zwykle komercyjne wyszukiwarki, a nie tradycyjne serwisy biblioteczne. Dane pozyskiwane w środowisku sieciowym, ze źródeł o wątpliwej jakości i przy użyciu nieznanych algorytmów, są często fragmentaryczne, niezorganizowane, ograniczone pod względem zakresu i głębi, nieobiektywne lub po prostu nierzetelne.  Niejasne jest jednak, na ile młodzi użytkownicy rozumieją kwestie jakości informacji i są w stanie wychwycić ich braki i niedoskonałości, oraz czy maja kompetencje informacyjne niezbędne przy doborze odpowiednich zasobów. Niewiele uwagi poświęca się też w tym kontekście analizie wpływu czynnika takiego jak płeć, mimo że jak wskazują dotychczasowe badania, kobiety i mężczyźni posługują się Internetem w nieco odmienny sposób i mają różne preferencje dotyczące wykorzystywanych stron. Autorzy postanowili sprawdzić, czy istnieje związek między zmiennymi demograficznymi a zachowaniami informacyjnymi osób w wieku studenckim, związanymi z wyborem wiarygodnych źródeł informacji i czy zebrane ustalenia mogą pomóc przy opracowywaniu programów edukacji informacyjnej (EI) skierowanych do tej grupy wiekowej.

Korzystanie z mediów społecznościowych jest wśród studentów zjawiskiem powszechnym, a częstotliwość ich używania wzrasta, w tym także w czasie zajęć na uczelniach. Z różnych badań analizujących wpływ tych kanałów komunikacyjnych na osiągnięcia akademickie wynika, że jest on negatywny, brakuje jednak pogłębionych analiz, w jaki sposób i dlaczego częsta obecność na platformach społecznościowych może korelować ze słabszymi wynikami w nauce. Celem zrealizowanego przez autorów projektu badawczego było poszerzenie wiedzy na temat takich potencjalnych zależności oraz sprawdzenie, czy w ich przypadku rolę mediującą odgrywa postrzegana własna skuteczność badanych. Interesowało ich również, czy istnieje związek między wykorzystaniem portali społecznościowych a zadowoleniem z własnego życia. Dodatkowo, w analizie uwzględniono samoregulację jako kluczowy czynnik indywidualny.

W artykule przedstawiono wyniki badania przeprowadzonego w ramach pierwszego etapu 3-letniej inicjatywy Assessment in Action: Academic Libraries and Student Success (Ocena w działaniu: biblioteki akademickie a osiągnięcia studentów) podjętej przez ACRL (Association of College and Research Libraries) – organizację zrzeszającą amerykańskich bibliotekarzy akademickich, i finansowanej ze środków uzyskanych od Instytutu Usług Muzealnych i Bibliotecznych (Institute of Museum and Library Services). Celem tego przedsięwzięcia było opracowanie i wdrożenie przez bibliotekarzy 75 instytucji z Ameryki Północnej programów badawczych analizujących wartość bibliotek szkół wyższych. Wśród nich znalazł się m.in. omówiony szczegółowo przez autorki projekt poświęcony badaniu wpływu różnego typu kursów edukacji informacyjnej (EI) (jednorazowych sesji szkoleniowych, serii zajęć na zaliczenie itp.) na poziom kompetencji informacyjnych ich uczestników oraz określeniu relacji między wynikami testów EI a sukcesami badawczymi studentów i wskaźnikami takimi jak ich retencja czy liczba osób uzyskujących dyplomy ukończenia studiów.

Biblioteki bez granic – Libraries Without Borders (LWB) / Bibliothèques San Frontières (zob. babin.bn.org.pl/?p=2125), to międzynarodowa organizacja non-profit z siedzibami w Paryżu i Waszyngtonie, zajmująca się rozpowszechnianiem edukacji i działaniami na rzecz eliminacji nierówności związanych z dostępem do informacji i nauki w rejonach dotkniętych konfliktami zbrojnymi, kryzysami i klęskami żywiołowymi. Swoje działania prowadzi przez poszerzanie tradycyjnych definicji bibliotek oraz obszarów, w których biblioteki mogą wprowadzać zmiany. W szczególności, członkowie LWB zaangażowani są w zapewnianie pomocy o charakterze transformacyjnym, umożliwiającej ratowanie życia, w organizowanych przez siebie, alternatywnych przestrzeniach bibliotecznych, a organizacji udało się zrealizować z powodzeniem wiele programów bibliotecznych w różnych regionach świata. Większość takich inicjatyw, ze względu na globalny kryzys migracyjny, prowadzona jest w ośrodkach dla uchodźców i centrach dla azylantów i skierowana do osób, które przebywają w izolacji i bez zabezpieczenia podstawowych potrzeb, przez wiele lat.