Babin

Ze względu na swój potencjalny wpływ na jednostki i organizacje, satysfakcja zawodowa jest jednym z najczęściej analizowanych aspektów pracy, a z większości poświęconych jej badań wynika, że oddziałuje ona pozytywnie na zachowania i zaangażowanie personelu, oraz ich wydajność, ma także pozytywne konsekwencje dla jakości życia zawodowego i osobistego. Zadowolenie z pracy w przypadku pracowników sektora informacyjnego, zależy od wielu czynników, w tym sytuacji społeczno-politycznej i gospodarczej w danym kraju, gdyż w czasie kryzysu cięcia budżetowe dotykają najbardziej organizacje finansowane z pieniędzy publicznych, a jednocześnie, w tym okresie, zwiększa się zapotrzebowanie na usługi instytucji informacyjnych oraz zakres ich obciążeń. Kryzys w Grecji w poważny sposób zmienił strukturę społeczną oraz poziom zatrudnienia i wynagrodzeń zarówno w placówkach państwowych, jak i prywatnych, w sytuacji tej tym bardziej istotne stało się optymalne wykorzystanie dostępnych środków i zasobów ludzkich. Artykuł poświęcono omówieniu czynników kształtujących satysfakcję z pracy specjalistów informacyjnych z greckich bibliotek akademickich, specjalnych, szkolnych i publicznych, archiwów i prywatnych instytucji.

Badano warunki pracy pracowników informacyjnych (rodzaj umowy o prace, godziny pracy, wysokość dochodów, liczba przepracowanych lat) ich ogólne zadowolenie zawodowe, mogące warunkować je wartości, potencjalne różnice między poziomem i źródłami satysfakcji z pracy osób zatrudnionych w różnego typu organizacjach, a także związki między stażem pracy a nastawieniem emocjonalnym wobec wykonywanych obowiązków. Dane do analizy zebrano w 2. połowie 2-11 r. przy pomocy kwestionariuszy rozesłanych do 350 profesjonalistów z publicznych i prywatnych instytucji informacyjnych; otrzymano 186 odpowiedzi zakwalifikowanych do dalszej analizy, w tym 69 z bibliotek szkół wyższych, 48 – specjalnych, 36 – publicznych, 8 – szkolnych, 16 – archiwów, 2 – z Biblioteki Narodowej Grecji i Biblioteki Parlamentarnej oraz 7 – z prywatnych firm zajmujących się m.in. automatyzacją bibliotek, cyfrową dokumentacją i informacją oraz świadczeniem usług konsultacyjnych dla sektora informacyjnego. Jako ramy teoretyczne badania wykorzystano teorie wartości (celów) realizowanych w pracy, w tym klasyfikację (Maria Ros et al, 1999) dzielącą je na „wewnętrzne” (np. dająca szanse na kreatywność, interesująca praca, poziom autonomii i typ wykonywanych zadań), „zewnętrzne” (wysokość zarobków, stały etat, warunki pracy zakres odpowiedzialności i możliwości zatrudnienia), „społeczne” (relacje z profesjonalistami i współpracownikami, wkład dla społeczeństwa, pomoc użytkownikom i relacje z kierownictwem, wpływ na podejmowane decyzji ) i „związane z prestiżem” (uznanie i status oraz szanse awansu w organizacji).

Ustalono, że greccy bibliotekarze i pracownicy informacji naukowej są ogólnie zadowoleni ze swojej pracy, a satysfakcję czerpią głównie z wewnętrznych czynników  (takich jak możliwość ciągłego uczenia się, wyrażania własnej kreatywności, wykorzystywania wiedzy, umiejętności i nowych rozwiązań technologicznych, poziom autonomii i charakter pracy), natomiast cele społeczne i zewnętrzne nie mają na nią większego wpływu, co może oznaczać, że w czasach ograniczeń budżetowych pracownicy koncentrują się bardziej na wartościach związanych ze specyfiką pracy i możliwościami samorozwoju (czyli takich, które nie są bezpośrednio zależne od sytuacji gospodarczej). Zanotowano również znaczące różnice dotyczące źródeł satysfakcji zawodowej pracowników 4 typów organizacji – placówek akademickich, publicznych, specjalnych i archiwów; np. pracownicy bibliotek specjalnych większe znaczenie przypisywali możliwości realizacji celów zewnętrznych, niż specjaliści z archiwów i bibliotek publicznych, z kolei dla tych ostatnich, bardziej niż dla personelu bibliotek akademickich i archiwów, ważniejsze były wartości związane z prestiżem, natomiast dla archiwistów – cele społeczne okazały się mniej istotne niż dla respondentów z bibliotek publicznych i specjalnych. Nie potwierdzono za to większych rozbieżności między grupami w odniesieniu do stażu pracy, choć badani z ponad dwudziestoletnim doświadczeniem zawodowym oceniali swoje zadowolenie we wszystkich kategoriach wyżej niż pozostali.