Babin

W Stanach Zjednoczonych nie milkną protesty związane z obcinaniem dotacji dla bibliotek i związanym z tym ograniczaniem dostępności ich usług, postulaty bibliotekarzy i użytkowników nie zawsze są jednak w stanie przebić się do masowych mediów i wzbudzić pożądane reakcje decydentów, przydatne są więc nowe, kreatywne i skuteczne metody nagłaśniania trudnej sytuacji finansowej tych instytucji i społecznych konsekwencji rządowych oszczędności podejmowanych kosztem sektora publicznego. W artykule przedstawiono wskazówki i zalecenia dotyczące efektywnych strategii szukania wsparcia dla postulatów bibliotek oraz mobilizacji i aktywizacji w tym celu lokalnych społeczności.

W obecnej polityce brytyjskich władz dotyczącej opieki nad osobami z zaburzeniami psychicznymi kładzie się nacisk na rolę dostarczania informacji, budowania odporności i podejścia długoterminowego. W przypadku osób, cierpiących na depresję, fobie czy lęki, jako jedną z pomocniczych form interwencji psychologicznej wykorzystuje się biblioterapię. Programy biblioterapii prowadzone są w Wielkiej Brytanii głównie w ramach współpracy bibliotek publicznych i lokalnej służby zdrowia, a najpopularniejszym modelem ich świadczenia (ok. 100 realizowanych projektów) i jedynym ogólnokrajowym programem biblioterapii na świecie jest model „Książki na receptę”. W artykule omówiono rozwój tej inicjatywy w Walii – od lokalnego projektu pilotażowego po regionalną politykę, koncentrując się na analizie zasadności stosowania „praktyki bazującej na dowodach” (ang. EBP), jako legitymizacji procesu tworzenia ogólnokrajowych wytycznych.

Telepraca, czyli wykonywanie obowiązków służbowych poza siedzibą zakładu pracy, przy pomocy urządzeń telekomunikacyjnych, uważana niegdyś za niepraktyczne rozwiązanie dla bibliotek, zaczyna być wykorzystywana także w tych placówkach – tę formę zatrudnienia wprowadzono z powodzeniem w części bibliotek akademickich w Stanach Zjednoczonych, w działach zajmujących się m.in. wypożyczeniami międzybibliotecznymi, katalogowaniem materiałów cyfrowych czy kontrolą autorytatywną. Testuje się w nich również różne narzędzia i urządzenia umożliwiające zdalne realizowanie powierzonych zadań zarówno telepracownikom, jak i stacjonarnym bibliotekarzom, którzy z różnych względów musząopuścić miejsce pracy (wyjazdy służbowe, konferencje itp.). W artykule omówiono wyniki badania sprawdzającego przydatność tabletu iPad do zarządzania zasobami elektronicznymi (ZE) biblioteki Texas A&M University (TAMU).

Przeprowadzone na Uniwersytecie Utah badania, dotyczące optymalizacji uczelnianych serwisów internetowych dla wyszukiwarek, wykazały, że 3 główne instytucjonalne repozytoria (IR) uczelni – bazy mające w założeniu gwarantować długotrwały i powszechny dostęp do publikacji akademickich, mają niskie (poniżej 0,1%) wskaźniki indeksowania w Google Scholar (GS) – wyszukiwarki stworzonej dla tego typu publikacji. W artykule omówiono możliwe przyczyny takiej sytuacji, przedstawiono też wyniki dwóch badań dotyczących IR, przeprowadzonych przez autorów w Stanach Zjednoczonych oraz trzech opracowanych przez nich pilotażowych projektów, mających zwiększyć widoczność uniwersyteckich IR w GS.

W artykule przedstawiono aktualne problemy Rosyjskiego Stowarzyszenia Bibliotecznego (RBA), sprawozdanie i wnioski z obrad w dniu RBA na dorocznej konferencji bibliotekarskiej krajów WNP „Krym 2011” oraz omówiono relacje między społecznością bibliotekarzy reprezentowaną przez RBA a administracją państwową.

Zgodnie z najnowszymi sieciowymi trendami, biblioteczne systemy OPAC wyposaża się w coraz więcej nowych, interaktywnych funkcji, wykorzystywanych na masową skalę w środowisku e-handlu. Do dodawanych do OPAC opcji należą m.in. systemy rekomendacyjne (SR) – technika pozwalająca na prezentowanie użytkownikom potencjalnie atrakcyjnych dla nich i zgodnych z ich preferencjami książek i innych zasobów bibliotecznych, pozwalając na znaczne ograniczenie czasu spędzanego na wyszukiwanie interesujących tytułów. W artykule, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, przedstawiono charakterystykę tej technologii, w tym główne typy i modele SR znajdujące zastosowanie w katalogach online, oraz wykorzystywane w nich techniki gromadzenia danych, a także kwestie istotne dla dalszego rozwoju tego typu aplikacji. Zreferowano też wyniki badania dotyczącego implementacji SR w OPAC brytyjskich bibliotek akademickich.

Biblioteka Narodowa Czech od 2002 roku kieruje wirtualną biblioteczną służbą informacyjną „Spytaj bibliotekę” (SB) (portal: www.ptejteseknihovny.cz), w ramach której współpracuje 68 bibliotek , a ponad sto ma na swoich stronach www logo tej usługi. Użytkownik zamieszcza pytanie w specjalnym formularzu na stronie SB, może też śledzić drogę pytania, odpowiedzi i oraz uzyskać aktualne informacje na temat oferty SB.

Frankfurckie Targi Książki (FTK) to największa i jedna z najważniejszych na świecie imprez marketingowych branży księgarsko- wydawniczej, organizowana co roku, w połowie października, we Frankfurcie nad Menem. Biorą w niej udział tysiące wydawców i wystawców książek i multimediów, agenci literaccy, dziennikarze branżowi, czytelnicy, ludzie książki i mediów. Targom towarzysza liczne panele dyskusyjne i prezentacje dotyczące nowych trendów i najbardziej istotnych problemów przemysłu wydawniczego . W artykule przedstawiono raport z ubiegłorocznej edycji FTK (12-16.10 2011), poświęcony jednemu z najgoręcej dyskutowanych na targach tematowi: e-książkom, a w szczególności zagadnieniom związanym z modelami ich wyceny i sprzedaży, prezentowany z perspektywy bibliotek. Omówiono również wnioski z najnowszych badań nt. cen i modeli zakupów e-książek.

Cyfrowe media zmieniły znacząco sposób, w jaki dzieci i młodzież czytają, a nawet myślą o książkach, a rosnąca stopniowo popularność tabletów i czytników e-książek sprawia, że coraz więcej  amerykańskich szkół decyduje się na wprowadzanie pilotażowych programów wypożyczania tych urządzeń uczniom i wykorzystywania ich w procesie nauczania i do promocji czytelnictwa (por. babin.bn.org.pl/?p=189). Implementacja tabletów w szkołach i bibliotekach z wielu przyczyn nie jest jednak prosta i trudno na razie określić na ile realne jest ich masowe upowszechnienie w tych placówkach. W artykule omówiono największe bariery i wyzwania związane z udostępnianiem narzędzi tego typu w instytucjach edukacyjnych w Stanach Zjednoczonych.

W artykule dokonano przeglądu piśmiennictwa dotyczącego badań empirycznych nad wykorzystaniem w szkolnictwie wyższym społecznościowych technologii służących do przeszukiwania, organizowania i wymiany informacji w Internecie (ang. social annotation tools). Narzędzia tego typu (Diigo, HyLighter, VPen, SpreadCrumbs, EDUCOSM i in.) umożliwiają przechowywanie, klasyfikowanie i udostępnianie online zbiorów ulubionych zakładek oraz własnych pisemnych adnotacji na stronach www i w dokumentach elektronicznych (komentarzy, tagów, podkreśleń, „żółtych karteczek” itp.). Pozwalają też, dzięki udostępnieniu platformy online i opcji tworzenia grup, na realizację różnych wspólnych projektów związanych głównie z pracą nad tekstem.