Babin

InfoTecarios (infotecarios.com) to inicjatywa zapoczątkowana przez bibliotekarzy z Meksyku, Argentyny, Portoryko i Hiszpanii, zaangażowanych pierwotnie w projekt Biblogtecarios (BBT) – międzynarodowy blog naukowy (biblogtecarios.es), uruchomiony w Hiszpanii jesienią 2010 r. i mający służyć środowisku bibliotekarzy oraz specjalistów informacji i dokumentacji jako platforma komunikacji naukowej, wymiany wiedzy i doświadczeń. Gdy okazało się, że omawiane na niej tematy, tendencje i kierunki badań nie w pełni odpowiadają realiom Hispanoameryki, postanowiono przenieść koncepcję BBT na grunt latynoamerykański. Nowy hiszpańskojęzyczny portal, stworzony przez grupę InfoTecarios, funkcjonuje również na zasadach crowdsourcingu i zapewnia przestrzeń do tworzenia i publikacji treści z dziedziny bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN), koncentrujących się na regionalnym kontekście. Funkcjonuje także jako inkubator nowych inicjatyw i programów powiązanych z promocją czytelnictwa, rozwojem najlepszych praktyk oraz realizacją międzynarodowych projektów badawczych bazujących na współpracy. Strona doczekała się uznania na forum międzynarodowym (m.in. nagroda za najlepszy blog BIN – Biblogsfera, 2013; trzecie miejsce w kategorii blogów edukacyjnych – Educa Business School, 2014), współpracuje z podobnymi zespołami redakcyjnymi i naukowymi, a 17 maja 2017 obchodziła 5 rocznicę funkcjonowania.

W sieci dostępnych jest wiele darmowych mobilnych aplikacji o zastosowaniach edukacyjnych, które bibliotekarze mogą polecać swoim użytkownikom, takich jak oprogramowanie do odczytu ebooków, komunikacji, robienia notatek, tworzenia odsyłaczy, bibliografii, czy różnego typu treści. Autorka skoncentrowała się w tekście na omówieniu najlepszych, wyszukanych i przetestowanych przez nią bezpłatnych słowników języka angielskiego, przeznaczonych dla posiadaczy urządzeń mobilnych i wartych jej zdaniem rekomendacji.

Coroczny wzrost kosztów prenumeraty czasopism naukowych, zwłaszcza z zakresu nauk ścisłych, technologii i medycyny (science, technology, medicine – STM) jest kwestią bardzo kontrowersyjną i spotyka się z dużą krytyką ze strony środowiska naukowego i bibliotecznego, gdyż sytuacja ta wpływa znacząco na dalsze uszczuplanie ograniczonych budżetów bibliotek i na sytuację naukowców. W piśmiennictwie analizuje się, przy użyciu matematycznych obliczeń i badań empirycznych, różne czynniki mogące wpływać na wysokość cen czasopism STM. Dla bibliotekarzy jest rzeczą niemal oczywistą, że najwięksi komercyjni dostawcy treści wykorzystują dominującą pozycję na rynku do narzucania nieadekwatnie wysokich opłat i niekorzystnych modeli użytkowania (takich jak opłaty za dostęp, a nie za własność). Przekonanie to potwierdzają wyniki części przeprowadzonych dotychczas prac badawczych, niektórzy specjaliści argumentują jednak, że „kryzys czasopism” nie jest winą wydawców, lecz uczelni, kultury naukowej (uzależnianie kariery od publikacji w prestiżowych, tradycyjnych tytułach) bądź uwarunkować ekonomicznych. Aby zdobyć niepodważalne dowody mogące rozstrzygnąć tę debatę i pomóc bibliotekom w wypracowaniu skutecznych rozstrzygnięć, autorzy przeprowadzili badanie na największej jak dotąd próbie tytułów, z wykorzystaniem półlogarytmicznego modelu ekonometrycznego – sprawdzonej metodologi (m.in. Liu, 2005, 2011), uznanej za najbardziej efektywną w tym przypadku, oraz analizy regresji w odniesieniu do poszczególnych dyscyplin STM.

Ponieważ Francja szybko się starzeje (szacuje się, że w 2060 w roku ok. 23 mln jej obywateli będzie w wieku ponad 60 lat), polityka społeczna francuskiego rządu nastawiona jest od kilku lat na aktywizację seniorów. Założono, że biblioteki publiczne powinny w coraz większym stopniu świadczyć usługi dla tej grupy ludności. W artykule, na podstawie bogatej literatury przedmiotu, w tym uwzględniającej wyniki różnych sondaży przeprowadzanych przez ministerstwo kultury oraz Instytut Gerontologii, szeroko przedstawiono problematykę związaną z obsługą biblioteczną starszych osób we Francji.

Piśmiennictwo poświęcone akceptacji innowacji koncentruje się głównie na analizie czynników wpływających na chęć ich zakupu, obejmującej zarówno cechy danego produktu, jak i cechy oraz postawy ich użytkowników. W najnowszej literaturze przedmiotu coraz więcej uwagi poświęca się natomiast badaniu efektywnego wykorzystania nowości jako warunku ich długoterminowego powodzenia oraz powodów rezygnacji z używania określonych technologii przez część odbiorców. W artykule omówiono proces przyjmowania się na rynku czytników e-książek z różnych perspektyw teoretycznych, a następnie przeanalizowano uwarunkowania sprzyjające ich faktycznemu wykorzystywaniu. Zaproponowano przy tym model, w którym użytkowanie tych narzędzi powiązano z emocjami odczuwanymi przez użytkowników w trakcie czytania, traktując przyjemność związaną z użytkowaniem czytników jako główną zmienną moderującą percepcje związane z ich relatywnymi zaletami, a przywiązanie do drukowanych książek – jako czynnik wpływający na jakość odczuć przy lekturze wersji cyfrowych. Założono również pośredniczący wpływ zaangażowania konsumentów związanego z posługiwaniem się technologami informacyjno-komunikacyjnymi (ICT) na badane zmienne.

Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) i jej agencje publikują w domenie publicznej olbrzymie ilości informacji. Aby przybliżyć bibliotekarzom akademickim bezpłatne repozytoria danych, biblioteki cyfrowe i strony tych organów międzynarodowych, przydatne w badaniach z zakresu nauk politycznych, dyplomacji i stosunków międzynarodowych, oraz ułatwić rekomendowanie ich studentom, w artykule scharakteryzowano bazy danych udostępniane globalnie przez ONZ, Bank Światowy oraz powiązane z nimi międzyrządowe i pozarządowe jednostki. Przedstawiono też techniczne instrukcje dotyczące pobierania danych do analizy z omawianych stron. Podkreślono przy tym konieczność uczenia odpowiedniego cytowania źródeł publicznie dostępnych danych.

Europeana (zob. BABIN 2009/4/243, BABIN 2010/3/151) zapewnia dostęp do ponad 54 mln obiektów dziedzictwa kulturowego przez portal Europeana Collections zawierający opisujące je metadane, reprezentowane w modelu EDM – Europeana Data Model (zob. babin.bn.org.pl/?p=2954). Choć platforma ta jest głównym punktem dostępu do reprezentacji obiektów cyfrowych z zasobów europejskich instytucji kultury, większość użytkowników wchodzi na jej strony za pośrednictwem wyszukiwarek, istotne jest więc, by była ona rozpoznawany przez silniki wyszukiwawcze jako zaufane, autorytatywne repozytorium. W artykule zreferowano wyniki zrealizowanego przez autorów projektu, mającego na celu zbadanie potencjału oraz efektów oznaczania treści na stronach Europeany przy pomocy znaczników w standardzie Schema.org, by zapewnić większą widoczność tej biblioteki w sieci i lepsze wyniki wyszukiwań. Przedstawiono również zalecenia dotyczące mapowania i publikowania metadanych Europeany przy użyciu słownika schema.org oraz najlepszych praktyk w tym zakresie.

Kompetencje informacyjne (KI) ujęto w artykule jako zdolność identyfikacji, wyszukiwania, ewaluacji i efektywnego wykorzystywania informacji potrzebnych przy rozpatrywaniu określonych kwestii lub rozwiązywaniu konkretnych problemów. Ich znaczenie w kontekście edukacji na poziomie wyższym i potrzebę uwzględnienia w programach nauczania podkreśla się w pracach wielu specjalistów. Aby określić trendy wydawnicze związane z badaniem i rozwojem modeli kształcenia KI, autor przeprowadził analizę bibliometryczną publikacji naukowych poświęconych temu zagadnieniu, wydanych w latach 2005-2014.

Celem artykułu było przeanalizowanie procesu tworzenia wielojęzycznego słownika terminologicznego i związanych z tym wyzwań. Przybliżono je na przykładzie doświadczeń zgromadzonych przez pracowników Biblioteki Narodowej Finlandii (BNF) w trakcie budowy fińskiego tezaurusa, serwisu Finto (finto.fi) umożliwiającego publikację i przeglądanie słowników i ontologii oraz ich integrację z innymi aplikacjami, a zwłaszcza podczas rozwoju ogólnej, trójjęzycznej ontologii YSO. Szczególną uwagę poświęcono w tekście problematyce zapewnienia równoważności lingwistycznej terminów i pojęć oraz strategiom translacji wypracowanym w trakcie budowy struktury słowników kontrolowanych i harmonizacji wielojęzycznych metadanych. Skupiono się również na celach prowadzonych prac – systemy te potraktowano nie tylko jako narzędzia indeksowania i wyszukiwania informacji, lecz również jako instrumenty promocji otwartego dostępu do nauki i informacji naukowej, zwłaszcza w dziedzinach takich jak bibliometria czy humanistyka cyfrowa, w których metadane traktuje się jako istotny materiał badawczy. Podkreślono przy tym znaczenie publikacji wielojęzycznych metadanych w modelu Linked Open Data (LOD) oraz potrzebę wypracowania wspólnego rozumienia wykorzystywanych pojęć, jako kroków w kierunku przezwyciężania organizacyjnych i lingwistycznych barier w dostępie do zasobów wiedzy, nie tylko z baz i systemów różnych dostawców lecz również różnych obszarów językowych.

Analitykę wizualną wykorzystuje się obecnie nie tylko w celach związanych z działalnością gospodarczą, lecz również jako metodę badawczą stosowaną w wielu dziedzinach, w tym naukach humanistycznych oraz (choć nadal w niewielkim stopniu) w środowisku bibliotecznym, zwłaszcza przy pomiarach funkcjonalności bibliotek i badaniu ich funkcji instytucjonalnych. Autorzy postanowili wykorzystać techniki wizualne do analizy istniejących systemów klasyfikacji. Skupili się m.in. na ewolucji od 1905 r. różnych wersji językowych Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej (UKD) oraz zmian jej głównych klas i granularności tablic pomocniczych, w celu uzyskania wglądu w zakres i głębię zawartości zbiorów z różnych dyscyplin nauki, dostępnych w bibliotekach i archiwach oraz w kulturowy rozwój wiedzy na przestrzeni lat.