Babin

Artykuł poświęcono analizie skutków cięć oszczędnościowych wprowadzanych w sektorze publicznym w Stanach Zjednoczonych od 2007 r., na przykładzie sytuacji dotyczącej bibliotek szkolnych w stanie Pensylwania. Autorów interesowało w szczególności wpływ likwidowania tych placówek i postępującej redukcji etatów bibliotekarzy na efektywność nauczania i osiągnięcia uczniów oraz konsekwencje ignorowania przez władze wyników badań wskazujących na wyraźną zależność między dostępnością wysokiej jakości oferty bibliotecznej a szansami edukacyjnymi lokalnej młodzieży.

Z powstałego w 2010 roku raportu OCLC „The Digital Information Seeker” wynika, że 84% użytkowników rozpoczyna poszukiwanie informacji od wyszukiwarek internetowych, a tylko 1% korzysta z witryn bibliotecznych. Podobne rezultaty uzyskano w innych badaniach użytkowników. Autorzy tych prac podkreślają znaczenie projektowania przyjaznych stron internetowych „ukierunkowanych na użytkownika”. Narzędziem pomocnym w ich tworzeniu są powtarzane okresowo badania użyteczności przeprowadzane na różnych etapach projektowania czy przebudowy witryn. Podobną strategię przyjęły władze Hunter College Libraries (HCL) (Nowy Jork) przy realizacji projektu przebudowy strony biblioteki z powodu jej przestarzałego wyglądu i braku możliwości szybkiego i prostego uzupełniania jej zawartości. Zaplanowane na dwa lata prace podjęto w 2008 roku. Nową stronę postanowiono zbudować, wykorzystując system zarządzania treścią i łącząc proces jej projektowania z badaniami użyteczności prowadzonymi na grupie użytkowników.

Digital Public Library of America (DPLA) to wspierany przez ALA projekt mający na celu stworzenie narodowej biblioteki cyfrowej Stanów Zjednoczonych. Jego założeniem jest digitalizacja cennych i często mało znanych archiwów (pamiętników, fotografii, historycznych zapisów i artefaktów) rozproszonych w zbiorach bibliotek i muzeów z całego kraju i zapewnienie do nich jednego, centralnego i bezpłatnego punktu dostępu przez platformę DPLA. Nie ma ona pełnić funkcji repozytorium, lecz raczej służyć jako agregator metadanych dotyczących istniejących już kolekcji i umożliwiać przeglądanie, wyszukiwanie i wykorzystywanie materiałów wcześniej niedostępnych zwykłemu odbiorcy. Oficjalne uruchomienie prototypu systemu DPLA ma nastąpić 18 kwietnia 2013 r.; w jego zasobach znajdować się już wówczas będą setki przeniesionych na formę cyfrową kolekcji różnego typu – od średniowiecznych rękopisów, dagerotypów afrykańskich niewolników, fotografii imigrantów, czy XIX- wiecznych gazet, po kroniki filmowe z XX w.

Stały wzrost liczby bezpłatnie dostępnych cyfrowych kolekcji archiwów, bibliotek i instytucji kultury sprawia, że konieczne staje się opracowywanie nowych metod promocji tych zasobów, uwzględniających m.in. popularność narzędzi sieci 2.0 i dostosowanych do zachowań i preferencji współczesnych internautów oraz trendów związanych z wyszukiwaniem informacji w środowisku sieciowym. W artykule przedstawiono strategię przyjętą przez biblioteki Ball State University (BSU), mającą na celu zwiększenie widoczności w sieci jednego ze zbiorów cyfrowego repozytorium tej uczelni przy pomocy Wikipedii; przedyskutowano też skuteczność tej inicjatywy i jej wpływ na wykorzystanie poszczególnych materiałów z tej kolekcji.

Kathleen Bauer i Alice Petersom-Hart z Yale University Library przeprowadziły badanie, którego celem było sprawdzenie, czy fasety przedmiotowe przyczynią się zwiększenia wykorzystania haseł przedmiotowych przez użytkowników biblioteki. Udostępniono im do wyboru dwa interfejsy katalogu Voyager: Yufind, w którym zastosowano fasety oraz Orbis – w którym nie prezentowano faset.

Biblioteki publiczne pojawiły się w Wielkiej Brytanii w połowie XIX w. i wkrótce stały się ważnym i rozpoznawalnym elementem zarówno tkanki miejskiej jak i przestrzeni społeczno-kulturowej oraz, w zamierzeniu, narzędziem mającym pomóc w realizacji dążeń do społecznego i materialnego postępu. Architekturę tych instytucji, tak jak innego typu budowli, można traktować jako wyznacznik aspiracji, potrzeb i wartości społeczeństwa danej epoki; a zmiany ich designu – jako odzwierciedlenie transformacji, jakim podlegały cele i zadania ruchu bibliotecznego oraz zachodzących zmian społecznych. Powstałe w różnych okresach biblioteki, podobnie jak książki, które się w nich przechowuje, można więc „odczytywać” próbując definiować i dyskutować ich znaczenie. W artykule przeanalizowano rozwój i symbolikę form brytyjskich budynków bibliotecznych od czasów sprzed I wojny światowej (biblioteka jako miejski obiekt) do ery uniwersalnej biblioteki cyfrowej (koegzystencja przestrzeni wirtualnej i fizycznej), omawiając typowe dla architektury poszczególnych epok cechy oraz zależności między strukturą architektoniczną a zmieniającą się misją i funkcją bibliotek, w kontekście intelektualnego i politycznego klimatu każdej z omawianych epok.

W artykule omówiono pozarządowy program rozwoju bibliotek publicznych w najuboższych i zniszczonych przez lata konfliktów regionach Gwatemali i Hondurasu, realizowany przez Frances and Henry Riecken Foundation – organizację, której misją jest poprawa sytuacji lokalnych społeczności i promocja demokracji przez zapewnianie dostępu do wiedzy i edukacji oraz budowę społeczeństwa obywatelskiego. Autorka przedstawia założenia tej inicjatywy, zakres działań funkcjonujących w jej ramach bibliotek oraz ewolucję modelu ich prowadzenia i finansowania w ciągu ostatnich 10 lat.

Współpraca bibliotek w ramach wspólnie realizowanych zadań i projektów może pozwolić na poprawę jakości ich usług, ich lepsze dopasowanie do potrzeb użytkowników oraz zwiększenie potencjału i zasobów tych instytucji, zwłaszcza w czasach cięć budżetowych. Bazując na tym założeniu, w prowincji Nowa Szkocja (Kanada) stworzono unikalne partnerstwo bibliotek szkół wyższych, college’ów i bibliotek publicznych pn. BARA – Borrow Anywhere, Return Anywhere (Pożycz skądkolwiek, zwróć gdziekolwiek), zakładające umożliwienie pełnoletnim mieszkańcom prowincji wyrobienie honorowanej w całej prowincji karty bibliotecznej w każdej z uczestniczących w projekcie instytucji i bezpłatne wypożyczanie oraz zwracanie materiałów w dowolnie wybranej placówce. Autorzy omówili w tekście rozwój tej inicjatywy od czasu jej powstania po implementację w skali regionu oraz mechanizmy działania wzajemnych wypożyczeń; przedstawili też rezultaty 3 formalnych sondaży oceniających funkcjonowanie i użyteczność BARA.

MOOC (Massive Open Online Courses), czyli masowe (prowadzone dla bardzo dużej liczby uczestników) otwarte kursy internetowe, to koncepcja budząca coraz większe zainteresowanie na rynku internetowej edukacji i na tyle głośny medialnie temat, że rok 2012 został nazwany przez dziennikarza The New York Times „Rokiem MOOC”. Model ten zaczyna też być postrzegany jako środek zaradczy przeciw rosnącym kosztom i ograniczeniom tradycyjnej edukacji akademickiej. Zajęcia MOOC prowadzone są zazwyczaj przez ekspertów z elitarnych uczelni, a cechy charakterystyczne takich programów to unikalne metody pedagogiczne, wysokie standardy akademickie i nieograniczona liczba słuchaczy. Jak na razie żadna z większych uczelni nie honoruje wykształcenia zdobywanego w ramach tego typu kursów, jednak eksperci przewidują ich stopniową integrację z programami zajęć szkół wyższych. W artykule przeanalizowano fenomen MOOC i rozwój takich inicjatyw, identyfikując te ich aspekty, które mogą być istotne dla bibliotekarzy akademickich.

W Rosyjskiej Bibliotece Narodowej (RBN) znacznie zmalały fundusze na zakup publikacji – obecnie aż 78% zbiorów pozyskiwanych jest z przekazywanego jej przez Rosyjską Izbę Książki (RIK) bezpłatnie (chociaż szacuje się jego wartość finansową) egzemplarza obowiązkowego (eo) druków. Eo publikacji elektronicznych (CD, DVD) RBN otrzymuje z NTC Informregistr oraz z Rosyjskiej Izby Książki (RIK). Podwójne źródło eo tych dokumentów przyczynia się do dublowania otrzymanych pozycji i kłopotów z ich opracowaniem, konieczne więc są  regulacje prawne, które w przyszłości zmienią ten stan rzeczy.