Babin

Internet staje się w dzisiejszych czasach coraz bardziej istotna sferą promocji czytelnictwa i komunikacji miedzy czytelnikami, powstaje też coraz więcej serwisów społecznościowych skierowanych do miłośników książek i umożliwiających im wymianę poglądów nt. lektur i pisarzy, zamieszczanie recenzji, komentarzy i rekomendacji, szukanie zgodnej z zainteresowaniami literatury, prezentację własnych gustów literackich, czy organizowanie swoich zasobów książkowych. Choć część portali tego typu (np. duński Litteratursiden.dk, węgierski Konyvtar.hu czy fiński Kirjasampo.fi) jest prowadzona i administrowana przez bibliotekarzy, większość tworzą entuzjaści czytania spoza środowiska bibliotecznego. Autorzy przeanalizowali i porównali 2 strony tego typu: norweską Bokelskere.no i węgierską Moly.hu. Przedstawili też wyniki zamieszonego na nich w sierpniu 2010 r. sondażu skierowanego do użytkowników tych serwisów i sprawdzającego zakres ich wykorzystywania.

W artykule omówiono: 1) cele oraz miejsce i termin realizacji projektu Słowackiej Biblioteki Narodowej (SBN) (por. BABIN 2011/4/140) pn. Cyfrowa Biblioteka i Cyfrowe Archiwum (DIKDA – Digitàlna Knižnica a Digitàlny Archív); 2) cele kilku najbardziej znanych europejskich projektów digitalizacji dokumentów bibliotecznych, archiwalnych i muzealnych, w których uczestniczyła SBN lub które są zgodne z założeniami ideowymi i merytorycznymi przyjętymi przez wykonawców DIKDA oraz zalety dokonywanej na skalę przemysłową, masowej digitalizacji.

Kody QR (zob. babin.bn.org.pl/?p=534) są coraz powszechniej używane w przemyśle i handlu, ich wykorzystanie w szkolnictwie wyższym i bibliotekach jest jednak nadal niewielkie, głównie ze względu na relatywnie niewielką liczbę posiadaczy urządzeń potrzebnych do ich odczytu oraz nadal niską świadomość potencjalnych możliwości ich zastosowań. W artykule przybliżono niektóre z dotychczas zrealizowanych projektów implementacji tej technologii w bibliotekach akademickich, a  następnie przedstawiono związane z QR projekty realizowane w bibliotece Harolda B. Lee (HBLL) Uniwersytetu Brighama Younga (prywatna uczelnia ze stanu Utah) oraz doświadczenia zdobyte w trakcie ich testowania i praktyczne wskazówki dla bibliotekarzy rozważających integrację tych aplikacji.

W prezentowanym raporcie zreferowano wyniki 1 części projektu zrealizowanego przez autorów dla powołanej w 2008 r. grupy zadaniowej IFLA NOIR SIG (National Organizations and International Relations Special Interest Group), mającego na celu analizę charakteru i zakresu międzynarodowych działań, w których uczestniczą biblioteki narodowe. W opracowanym na potrzeby tego badania sondażu online wzięły udział biblioteki z 5 regionów UNESCO (Afryka, Państwa Arabskie, Azja/Pacyfik, Europa/Ameryka Północna i Ameryka Łacińska/Karaiby).

Coraz więcej bibliotek szkolnych w Stanach Zjednoczonych rezygnuje z popularnej Klasyfikacji Dziesiętnej Deweya, zastępując ją innymi systemami, lepiej przystosowanymi do profilu i poziomu nauczania danej szkoły i mającymi zapewniać użytkownikom możliwość łatwiejszego przeglądania półek bibliotecznych oraz większą samodzielność przy wyszukiwaniu interesujących materiałów. Liczba placówek, które zdecydowały się na taki krok jest na razie niewielka, jednak stale rośnie, a wśród nich znalazły się m.in biblioteki Ethical Cultural Fieldston School (ECF) – prywatnej placówki edukacyjnej z Nowego Jorku kształcącej w klasach od 0 do 5. W artykule przedstawiono jej doświadczenia związane z budową, wprowadzeniem i ewaluacją nowej, dopasowanej do potrzeb dzieci klasyfikacji oraz założenia i rozwiązania przyjęte przy jej opracowywaniu.

Georeferencja zdigitalizowanych kolekcji historycznych map polega na dodawaniu do ich plików określonych danych geoprzestrzennych. Proces ten zakłada zazwyczaj nanoszenie na mapę odpowiednich punktów kontrolnych, odpowiadających konkretnej, rzeczywistej lokalizacji geograficznej, a na jego efekty ma wpływ wybór układu współrzędnych, typ transformacji i metody zmiany liczby pikseli w obrazie. Może on dać bibliotekom wymierne korzyści, m.in. w postaci poprawy efektywności wyszukiwania i wizualizacji cyfrowych zasobów kartograficznych, lepszej czytelności i rozumienia treści dawnych map, możliwości ich porównywania z innymi mapami i łatwej integracji z Google Maps, Google Earth czy powiązanymi interfejsami API, jednak ze względu na wysokie koszty i czasochłonność prac związanych z wykorzystywaniem konwencjonalnych systemów informacji geograficznej, niewielu bibliotekarzy decyduje się na ich implementację. W artykule przedstawiono dostępne na rynku, komercyjne i otwarte oprogramowanie do definiowania lokalizacji przestrzennej (QGIS, GRASS, GDAL, MapRectifier, MapWinGIS Image Georeferencer) oraz historię georeferencji online i bibliotecznych aplikacji tego typu (MapWarper i in.), a następnie zaprezentowano alternatywne rozwiązanie – bazujący na współpracy projekt online pozwalający na georeferencję obrazów map w ramach crowdsourcingu.

Biblioteka Memorial (BM) Uniwersytetu Stanu Minnesota przedłużyła godziny pracy do 2.00 w nocy (ograniczając po 23.45 dostęp do tylko jednego z 3 bibliotecznych pięter) w marcu 2007 r. Początkowo, zmiana ta obowiązywała jedynie w czasie sesji, od niedzieli do czwartku, jednak po dobrym przyjęciu nowego regulaminu przez studentów zdecydowano o utrzymaniu go na stałe w ww. dniach i wyasygnowano na ten cel odpowiednie środki. W artykule, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, przedstawiono doświadczenia bibliotek akademickich i publicznych związane z udostępnianiem swoich pomieszczeń w godzinach nocnych, sposoby organizacji w tym czasie obsługi użytkowników i dostępu do zasobów, zalety takiego rozwiązania i związane z przedłużaniem godzin pracy biblioteki ryzyko. Zaprezentowano też wyniki ewaluacji wykorzystania BM między północą a drugą nad ranem i odbioru wydłużenia godzin jej pracy przez użytkowników.

W artykule przedstawiono opracowaną przez autorów w 2010 r., na zlecenie powołanej przez duńskie władze Komisji ds. Bibliotek Publicznych w Społeczeństwie Wiedzy, nową koncepcję biblioteki publicznej (BP) i jej społecznej roli; omówiono też, w jaki sposób wykorzystuje się ją w państwach skandynawskich do rozwoju nowoczesnych usług bibliotecznych. W modelu tym za punkt wyjścia przyjęto 4 różne cele działalności BP, a jego elementami są 4 różne przestrzenie odnoszące się do zasobów biblioteki.

Już w latach 70. XX w., w literaturze fachowej zaczęto analizować problem obaw i negatywnych emocji studentów dotyczących korzystania z biblioteki i związanej z tym możliwości ujawnienia ich braku wiedzy i kompetencji informacyjnych (ang. library anxiety), a rozwój technologii przyczynił się do nasilenia tego zjawiska (zob. BABIN 1999/4/244, BABIN 1999/4/245, BABIN 2004/3/4/209, BABIN 2009/2/145). Autorka – członkini kadry zarządzającej Biblioteki Prawniczej Uniwersytetu Nowego Meksyku (Albuquerque) i wykładowczyni Katedry Studiów Bibliotekarskich i Technologii Informacyjnej na tej uczelni, na podstawie własnych doświadczeń i literatury przedmiotu, omawia zagadnienia związane ze stresem spowodowanym korzystaniem z biblioteki akademickiej.

Społeczne katalogi online (SOPAC), czyli OPAC wyposażone w funkcje i elementy sieci 2.0, umożliwiające użytkownikom samodzielne tworzenie i dodawanie danych do rekordów bibliograficznych (tagów, recenzji, rekomendacji, ocen czy komentarzy) i interakcje z bibliotekarzami i innymi użytkownikami (tworzenie wirtualnych społeczności, dyskusje i wymianę informacji na temat lektur, zainteresowań itp.), postrzegane są jako rozwiązania mogące pomóc bibliotekom w prowadzeniu rywalizacji z komercyjnymi wyszukiwarkami i serwisami internetowymi, jednak ze względu na duże koszty i nakłady pracy związane z implementacją narzędzi do tworzenia SOPAC, niewiele bibliotek publicznych zdecydowało się jak dotąd na wprowadzenie tego typu technologii. Aby ułatwić bibliotecznym decydentom podjęcie właściwych decyzji dotyczących wyboru efektywnych i najlepiej dostosowanych do potrzeb użytkowników funkcji społecznych systemów wyszukiwawczych (SSW), porównano sposoby wykorzystywania dwóch różnych interfejsów tego typu: AguaBrowser firmy Serial Solutions (zob. BABIN 2008/2/138) i systemu BiblioCommons, w dwóch sieciach kanadyjskich bibliotek publicznych.